Lo ngại lãi suất cho vay tăng cao

Ngân hàng Nhà nước: Lãi suất tăng/giảm là hết sức bình thường” (ảnh minh họa). Ảnh: T.C.A

Bốn nguyên nhân khiến lãi suất tăng nhẹ

Theo các chuyên gia của Cty chứng khoán Bảo Việt (BVSC), trong thời gian qua, mặt bằng lãi suất huy động tăng nhẹ ở khá nhiều ngân hàng, chủ yếu ở nhóm ngân hàng TMCP có quy mô vừa và nhỏ. Cụ thể, Maritimebank tăng lãi suất ở các kỳ hạn ngắn 1 và 2 tháng, từ mức 5,05% lên 5,2%/năm; Oceanbank tăng lãi suất kỳ hạn 6 tháng, 11 tháng, 12 tháng lên mức 7,3%/năm; OCB tăng lãi suất huy động lên cao nhất ở mức 7,8%; Techcombank tăng lãi suất kỳ hạn 36 tháng thêm 0,1%, lên mức cao nhất
7,1%/năm.

Theo BVSC, áp lực tăng chủ yếu đến từ Thông tư 06. Một nguyên nhân quan trọng khiến các NHTM điều chỉnh lãi suất huy động là nhằm cân đối, sắp xếp lại cơ cấu nguồn vốn khi quy định trong Thông tư 06 về giảm tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 60% xuống mức 50% chính thức có hiệu lực kể từ đầu năm 2017. Dưới áp lực của quy định này, các ngân hàng nhỏ sẽ gặp nhiều khó khăn về thanh khoản hơn do tỉ lệ sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung-dài hạn trước đây của nhóm này thường cao hơn các ngân hàng lớn. Hơn nữa, ngay cả đối với các ngân hàng thuộc tốp trung, mặc dù có thể chưa chịu sức ép về thanh khoản nhưng nếu vẫn muốn phát triển mạnh tín dụng thì vẫn phải lựa chọn 1 trong 2 cách: Một là tăng lãi suất các kỳ hạn dài để thu hút thêm vốn trung và dài hạn; hai là điều chỉnh lãi suất các kỳ hạn ngắn để tăng giá trị tuyệt đối cho tổng nguồn vốn ngắn hạn. Cả hai cách này đều gây ra áp lực tăng lãi suất huy động, hoặc ở kỳ hạn ngắn hoặc ở kỳ hạn dài.

Một phần nguyên nhân đến từ xu hướng tăng của lạm phát. Lạm phát tăng khá nhanh ngay trong hai tháng đầu năm (tổng mức tăng là 0,7%) cũng là nhân tố buộc các ngân hàng phải xem xét điều chỉnh biểu lãi suất huy động khi kỳ vọng của người gửi tiền thay đổi.

Áp lực từ lộ trình tăng lãi suất của FED cũng được đánh giá là một nguyên nhân. Sau quyết định tăng lãi suất trong cuộc họp ngày 15.3, dự kiến FED sẽ có thêm hai lần tăng lãi suất nữa trong năm nay và ba lần nữa trong năm 2018. Nếu trần lãi suất tiền gửi USD trong nước vẫn duy trì ở mức 0%, có thể dòng kiều hối và đầu tư gián tiếp sẽ có sự đảo chiều ở mức nhất định.

“Mặc dù vậy, theo quan sát của chúng tôi, những tác động trong đợt điều chỉnh lãi suất lần này của FED là không lớn và có xu hướng nhẹ bớt so với lần trước. Sau một nhịp bật tăng, đồng USD đã có diễn biến điều chỉnh so với đa số các đồng tiền chủ chốt khác trong khoảng 2 tuần trở lại đây” - chuyên gia BVSC
cho biết.

Mới đây nhất, một số NHTM gây “sốt” khi tung ra các sản phẩm chứng chỉ tiền gửi lãi suất cao ngất ngưởng với gần 9% khiến nhiều nhà đầu tư đổ xô đi mua. Trao đổi với PV Báo Lao Động, TS - luật sư Bùi Quang Tín cho rằng: “Ở Việt Nam dễ xảy ra hiệu ứng domino dây chuyền. Một số ngân hàng đẩy lãi suất huy động lên cao có thể khiến các ngân hàng khác nhìn vào, điều đó dẫn tới xu hướng tăng lãi suất cho vay trong khi thực tế chi phí chưa chắc đã cao. Lãi suất cho vay hiện đã bắt đầu có dấu hiệu nhích lên. Theo thông tin tôi biết, nhiều hợp đồng vay vốn của cá nhân đã bị áp dụng lãi suất lên tới 12,5-13%/năm, trong khi trước đó chỉ là 10,5%/năm. Với mức lãi suất huy động như hiện nay, nếu để thị trường tự điều tiết, lãi suất cho vay có thể tăng thêm 2-4%/năm trong năm nay. Trong trường hợp NHNN có chính sách can thiệp, mức tăng có thể sẽ thấp hơn (chỉ khoảng 1-2%/năm)”.

Giám đốc một chi nhánh NHTM NN cho rằng, việc lãi suất tăng cao có thể gây tâm lý xã hội bất an.

Ngân hàng Nhà nước: Lãi suất tăng/giảm là hết sức bình thường” (ảnh minh họa). Ảnh: T.C.A

Mặc lãi suất lên cao, NHNN cho biết, “hết sức bình thường”

Sáng 27.3, trao đổi với PV, đại diện NHNN cho biết: “Việc các NHTM điều chỉnh tăng/giảm lãi suất theo chiến lược kinh doanh và điều kiện thị trường là hết sức bình thường. Thực tế thanh khoản của cả hệ thống ngân hàng hiện vẫn đang trong trạng thái khá dồi dào, thị trường không có áp lực tăng lãi suất. Việc các NHTM điều chỉnh tăng/giảm lãi suất theo chiến lược kinh doanh và điều kiện thị trường là hết sức bình thường. Thực tế thanh khoản của cả hệ thống ngân hàng vẫn đang trong trạng thái dồi dào, thị trường không có áp lực tăng lãi suất”.

Đại diện của NHNN nhận định: “Do nhu cầu vốn tại một thời điểm nhất định, một số NHTMCP có thể tăng lãi suất cục bộ và tạm thời nhưng sau đó lại điều chỉnh giảm phù hợp với cung-cầu thị trường. Thực tế thanh khoản của cả hệ thống ngân hàng hiện vẫn đang trong trạng thái khá dồi dào, thị trường không có áp lực tăng lãi suất. Do đó, nhìn chung mặt bằng lãi suất huy động và cho vay của các NHTMCP vẫn giữ ổn định”.

Trong lúc lãi suất huy động tiền đồng của một số ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) tăng, thì thị trường lại xuất hiện không ít NHTMCP điều chỉnh giảm lãi suất huy động VND từ 0,1-0,3%. Cụ thể, NHTMCP Việt Nam Thịnh Vượng giảm 0,1-0,3%/năm các kỳ hạn, mức giảm lên đến 0,3% đối với kỳ hạn 15 tháng, xuống còn 7,3%/năm; các kỳ hạn 7 và 12 tháng giảm 0,1%, xuống tương ứng 6,9% và 7,1%/năm…

LAN HƯƠNG