Loại phương tiện nào thích hợp cho đường sắt sân bay?

Đường sắt sân bay (ĐSSB) ngày càng trở nên quan trọng. Không phải chỉ vì ĐSSB đem lại sự tiện lợi cho hành khách mà còn là một yếu tố cần thiết để giảm ô nhiễm và tắc nghẽn giao thông thành phố. Theo ông Andrew Sharp CMILT, TGĐ Tổ chức Hàng không - ĐS Quốc tế, hiện chưa có những ranh giới và định nghĩa rõ ràng, ta vẫn có thể phân biệt được 5 loại hình phương tiện cho ĐSSB đó là tàu nhẹ, Metro/tàu ngoại ô, tàu khu vực, tàu cao tốc và tàu nhanh dành riêng. Tàu nhẹ - Được phổ biến ở nhiều nơi Tàu nhẹ phục vụ cho các sân bay như Portland (Oregon), Baltimore (sân bay quốc tế BWI), Porto và Bremen... cùng với nhiều tuyến mới đã có kế hoạch hoặc đang được xây dựng ở nhiều nơi khác như Edinburgh, Lyon, Manchester và Copenhagen. Metro và tàu ngoại ô - Thông dụng, nhưng bất tiện cho hành lý Metro và tàu ngoại ô cũng phù hợp với nhân viên đi làm hơn là hành khách đi máy bay. Loại hình phương tiện này đặc biệt phổ biến ở My, Đức và được coi là phương tiện thông dụng nhất cho ĐSSB, nhưng có những bất tiện về hành lý và thời gian lên xuống tàu. Hành khách đi máy bay thường có nhiều hành lý mà những loại tàu này thường không có giá để hành lý, họ đành phải để trên ghế, hoặc dưới sàn tàu, giữa các hàng ghế, giữa lối đi, thiếu an toàn và tiện nghi và hành khách không an tâm. Ngoài ra, những người dân địa phương đi tàu ngoại ô hàng ngày, họ hiểu rõ nơi xuống tàu, hiểu rõ cách đóng mở cửa ra vào, còn hành khách đi máy bay thì không thông thuộc tuyến đường cũng như các thiết bị trên đoàn tàu nên thời gian lên xuống tàu bị kéo dài. Do đó ngành hàng không đã cực lực phản đối việc hạ cấp tàu nhanh Gatwick thành đường tàu ngoại ô. Tàu khu vực - Mở rộng phạm vi đón khách Tàu khu vực đã hoạt động tốt tại các sân bay, như Leizig-Halle ở Đông Đức, ở Manchester và Southampton. Tàu khu vực có tác dụng mở rộng phạm vi đón khách và sân bay luôn coi tàu khu vực là một yếu tố để lựa chọn. Số liệu từ sân bay Manchester cho thấy là thị phần hành khách đi bằng đường sắt từ Leeds và York tới sân bay (cách sân bay 80-120 km) cao hơn là thị phần hành khách đi từ trung tâm thành phố Manchester, rõ ràng đường sắt rất được quần chúng ưa chuộng. Đường sắt Thụy Sĩ còn chạy tàu trực thông từ nhiều thành phố ở Thụy Sĩ tới hai sân bay Zurick và Geneve. Hành khách ở nơi khác đi tới Thụy Sĩ có thể làm thủ tục hành lý từ sân bay xuất phát để tới bất cứ ga nào, trong số 116 ga lớn thuộc ĐS Thụy Sĩ. Khi trở về, họ có thể làm thủ tục hành lý ở các ga đó để về sân bay quê hương của họ. Phương thức này có nhược điểm là làm thủ tục hành lý mất nhiều giờ trước khi bay. Nhưng nhiều nơi đã khắc phục tốt tình trạng này như tuyến Basle-Zurick. Hành khách đi máy bay Air France cũng thực sự thích đi tàu bởi vì họ có thể làm thủ tục tại thành phố, trên tàu có chỗ ngồi thoải mái và tầm nhìn tốt hơn, trên tàu cũng có nhiều phòng, nhiều không gian có thể đi lại loanh quanh được. Tàu nhanh dành riêng - Rất được ưa chuộng Trên thế giới hiện nay có 14 sân bay có tàu nhanh cao tốc dành riêng (high-speed dedicated Airport Express), cung ứng một dịch vụ cao tốc doanh nghiệp, với những đoàn tàu chạy nhanh, tiện nghi và độ tin cậy cao, được các thành phố và nhân dân cả nước hết sức hâm mộ. Các đoàn tàu đó có thể đem lại lợi nhuận cao, nếu đó là mục tiêu, bởi vì dịch vụ cao cấp có thể được trả với giá vé cao. Trong số 14 tuyến đó, có một tuyến chưa được chính thức công nhận là “đường sắt”, đó là tuyến tàu đệm từ chạy giữa khu tài chính Thượng Hải và sân bay mới Pudong, chạy với tốc độ 430 km/h, đang có kế hoạch mở rộng đến trung tâm thành phố, đến sân bay cũ và thành phố Hán Khẩu cách 200 km, tận dụng lợi thế tốc độ của đoàn tàu. Loại phương tiện này hiện nay rất được nhiều người ưa thích. 96% số hành khách đi tàu nhanh Heathrow Express cho rằng phương tiện này tuyệt hảo, 98% nói họ sẽ tiếp tục sử dụng, 99% nói họ sẽ khuyên bạn bè sử dụng phương tiện này và 75% nói họ sẽ không bao giờ sử dụng phương tiện khác để tới sân bay. Trên 99% tàu Airport Express Hong Kong đi đến đúng giờ và Airport Express Oslo là công ty đứng thứ hai ở Na Uy về mức độ tín nhiệm của người tiêu dùng. Cần hiểu tâm lý và yêu cầu của hành khách đi tàu nhanh dành riêng sân bay. Thành quả đạt được không phải ngẫu nhiên. Hành khách đi máy bay có thể bị căng thẳng, do thay đổi múi giờ, do nhiệt độ, do độ ẩm, do khác biệt về văn hóa, cũng có thể buồn do phải chia tay bạn bè, gia đình hoặc bực bội với một nhân viên nhập cư. Nhân viên đường sắt sân bay cần được tuyển chọn và huấn luyện để ứng xử khéo léo trong những tình huống đó. Tàu Heathrow Express đặc biệt quan tâm đến điều này. Đoàn tàu cũng phải được thiết kế một cách hết sức hoàn chỉnh khiến hành khách cảm thấy thuận tiện.