Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017: Nhiều quy định mới tạo thuận lợi cho người bị thiệt hại

Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (TNBTCNN) năm 2017 sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2018. Để giúp bạn đọc rõ hơn về vấn đề này, PV Báo Công an TP Đà Nẵng đã có cuộc trao đổi với ông Châu Thanh Việt- Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Đà Nẵng.

Ông Châu Thanh Việt- Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Đà Nẵng

P.V: Ông có thể cho bạn đọc biết một số điểm mới cơ bản của Luật TNBTCNN năm 2017, thưa ông?

Ông Châu Thanh Việt: So với Luật TNBTCNN năm 2009, Luật TNBTCNN năm 2017 có rất nhiều điểm mới. Trong đó có một số quy định mới cơ bản như: Quy định cụ thể, rõ ràng hơn về những đối tượng có quyền yêu cầu bồi thường theo hướng mở rộng đối tượng có quyền yêu cầu bồi thường; mở rộng phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước ở các lĩnh vực quản lý hành chính, tố tụng hình sự, thi hành án hình sự; bổ sung nhiều loại thiệt hại được bồi thường, tăng mức bồi thường thiệt hại về tinh thần, lượng hóa một số loại thiệt hại được bồi thường; sửa đổi, bổ sung toàn diện quy định về cơ quan giải quyết bồi thường, thủ tục giải quyết yêu cầu bồi thường; quy định về người yêu cầu bồi thường có quyền đề nghị tạm ứng kinh phí bồi thường; tăng mức hoàn trả của người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây thiệt hại; quy định thống nhất quản lý nhà nước về công tác bồi thường nhà nước...

P.V: Xin ông cho biết cụ thể, phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động quản lý hành chính theo Luật TNBTCNN năm 2017 như thế nào?

Ông Châu Thanh Việt: Điều 17 Luật TNBTCNN năm 2017 quy định về phạm vi trách nhiệm bồi thường trong hoạt động quản lý hành chính quy định Nhà nước có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong các trường hợp như sau: Ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trái pháp luật; Áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm việc xử lý vi phạm hành chính trái pháp luật; Áp dụng một trong các biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm hành chính như buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép, buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hóa, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm, buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng trái pháp luật.

Áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trái pháp luật; Áp dụng một trong các biện pháp xử lý hành chính như giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trái pháp luật; Không áp dụng hoặc áp dụng không đúng quy định của Luật Tố cáo các biện pháp sau đây để bảo vệ người tố cáo khi người đó yêu cầu: Đình chỉ, tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định xử lý kỷ luật hoặc quyết định khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo; khôi phục vị trí công tác, vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm cho người tố cáo tại nơi công tác; Đình chỉ, tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định hành chính, hành vi hành chính xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo; khôi phục các quyền, lợi ích hợp pháp của người tố cáo đã bị xâm phạm tại nơi cư trú; Áp dụng biện pháp ngăn chặn, xử lý hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người tố cáo theo quy định của pháp luật; Thực hiện hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của Luật Tiếp cận thông tin về cố ý cung cấp thông tin sai lệch mà không đính chính và không cung cấp lại thông tin; Cấp, thu hồi, không cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép và các giấy tờ có giá trị như giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp trái pháp luật; Áp dụng thuế, phí, lệ phí trái pháp luật; thu thuế, phí, lệ phí trái pháp luật; truy thu thuế, hoàn thuế trái pháp luật; thu tiền sử dụng đất trái pháp luật; Áp dụng thủ tục hải quan trái pháp luật; Giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật; bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư trái pháp luật; cấp hoặc thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trái pháp luật; Ra quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh trái pháp luật; Cấp văn bằng bảo hộ khi có căn cứ pháp luật cho rằng người nộp đơn không có quyền nộp đơn hoặc có căn cứ pháp luật cho rằng đối tượng không đáp ứng điều kiện bảo hộ; từ chối cấp văn bằng bảo hộ với lý do đối tượng không đáp ứng điều kiện bảo hộ mà không có căn cứ pháp luật; chấm dứt hiệu lực văn bằng bảo hộ mà không có căn cứ pháp luật; Ra quyết định xử lý kỷ luật buộc thôi việc trái pháp luật đối với công chức từ Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống. Như vậy, so với Luật TNBTCNN năm 2009 thì Luật TNBTCNN năm 2017 đã bổ sung thêm 7 trường hợp thuộc phạm vi trách nhiệm BTCNN trong hoạt động quản lý hành chính.

P.V: Vậy ông cho bạn đọc biết thêm, Luật TNBTCNN năm 2017 có những quy định gì tạo điều kiện thuận lợi cho người bị thiệt hại?

Ông Châu Thanh Việt: Luật có nhiều quy định mới để tạo thuận lợi cho người bị thiệt hại như: Người bị thiệt hại có quyền lựa chọn cơ chế giải quyết bồi thường, tức là yêu cầu cơ quan quản lý trực tiếp người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây thiệt hại hoặc Tòa án giải quyết bồi thường, cho phép người bị thiệt hại có quyền khởi kiện ngay ra Tòa án yêu cầu giải quyết bồi thường khi có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường; Thời hạn giải quyết yêu cầu bồi thường được rút ngắn từ 95 ngày - 125 ngày xuống còn từ 41 ngày - 71 ngày; Bổ sung quy định về việc gửi hồ sơ đến Sở Tư pháp trong trường hợp người yêu cầu bồi thường chưa xác định được ngay cơ quan giải quyết bồi thường và trách nhiệm của Sở Tư pháp trong việc xác định cơ quan giải quyết bồi thường; Bổ sung quy định về cách thức gửi hồ sơ và giấy tờ, tài liệu đến cơ quan giải quyết bồi thường, người yêu cầu bồi thường có quyền lựa chọn nộp hồ sơ trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính; Bổ sung quy định về người yêu cầu bồi thường có quyền đề nghị tạm ứng kinh phí bồi thường tối thiểu 50% giá trị các thiệt hại đối với thiệt hại về tinh thần, thiệt hại khác có thể tính được ngay mà không cần xác minh.

P.V: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

TRANG TRẦN
(Thực hiện)