Lý do cảnh sát không phạt Elon Musk vì livestream trái phép khi lái ô tô điện

Khi phát trực tiếp (livestream) trong chuyến lái ô tô qua thành phố Palo Alto, bang California, Mỹ vào chiều 25.8, Elon Musk đang cầm smartphone của mình. Điều này rõ ràng là bất hợp pháp theo luật California. Thế nhưng, Sở cảnh sát Palo Alto sẽ không đưa ra mức phạt với Elon Musk vì cảnh sát không tự mình chứng kiến hành vi vi phạm trực tiếp, theo trang The Verge.

Hôm 29.8, James Reifschneider, đội trưởng Cảnh sát Palo Alto, cho biết: “Nếu quan sát thấy tài xế cầm điện thoại trên tay, sĩ quan cảnh sát có thể đưa giấy phạt vi phạm với người đó vì vi phạm luật của California. Tuy nhiên, vì không có sĩ quan nào chứng kiến sự việc xảy ra trực tiếp vào thời điểm đó nên sẽ không có giấy phạt nào (với Elon Musk)”.

Không còn nghi ngờ gì nữa, Elon Musk đã điều khiển chiếc ô tô điện Tesla của mình khi livestream. Giám đốc điều hành Tesla buộc phải dừng hệ thống Full Self Driving trên ô điện Tesla để tránh vượt đèn đỏ trong buổi livestream. Ông tiết lộ rằng đang ngồi ở ghế lái bằng cách quay camera về phía mình ở gần mốc phút thứ 30.

Elon Musk livestream khi lái ô tô điện qua thành phố Palo Alto - Ảnh chụp màn hình

Chắc chắn cảnh sát Palo Alto có nhiều việc phải làm hơn là truy đuổi tỷ phú giàu nhất thế giới vì khoản phạt 20 USD. Đó là hình phạt duy nhất cho lần vi phạm đầu tiên. Tài xế có thể bị trừ điểm vào hồ sơ lái ô tô của mình vì lần vi phạm thứ hai, nhưng chỉ khi nó xảy ra trong vòng ba năm kể từ lần vi phạm đầu tiên.

Elon Musk được biết đến là người coi thường luật pháp và một số người bắt đầu đặt câu hỏi về quyền lực của ông. Ronan Farrow, nhà báo đoạt giải Pulitzer, gần đây đã có bài viết “Quy tắc bóng tối của Elon Musk” trên tờ The New Yorker, cho biết cùng với những điều khác, các vệ tinh Starlink của SpaceX (công ty do Elon Musk điều hành) trở nên quan trọng như thế nào với cuộc chiến ở Ukraine đến nỗi chính phủ Mỹ phải đối xử với ông bằng “găng tay trẻ em”.

“Elon Musk giống một quốc gia hơn là một cá nhân xét về ý nghĩa quyền lực của ông”, Ronan Farrow nói.

Chính phủ Mỹ có thể sắp đưa ra quyết định quan trọng liên quan đến Elon Musk rằng có nên buộc thu hồi phần mềm hỗ trợ lái tự động của Tesla hay không, sau cuộc điều tra của Cục An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA) về hơn 12 vụ tai nạn, trong đó ô tô điện Tesla dùng Autopilot tông vào xe cứu hỏa đang đứng yên.

James Reifschneider nói rằng có những lý do thực tế khiến cảnh sát Palo Alto không đưa ra hình phạt khi không đích thân quan sát thấy tài xế vi phạm. Họ cần phải kể cho một thẩm phán biết đã thấy gì, xác minh danh tính và giấy phép lái xe của tài xế, thu thập biển số hoặc số khung của phương tiện để làm chứng cho biên lai vi phạm.

Ông cho hay: “Cảnh sát cần phải chuẩn bị để làm chứng trước tòa về những gì cá nhân họ quan sát được (cụ thể là nhìn thấy chiếc điện thoại trên tay tài xế)”.

Theo tạp chí The New Yorker, Tesla đã yêu cầu NHTSA che giấu thông tin về việc liệu các phương tiện trong các vụ tai nạn có sử dụng phần mềm hỗ trợ lái xe hay không. Điều này được tiết lộ trong khuôn khổ cuộc điều tra về mối quan hệ giữa Elon Musk và chính phủ Mỹ.

Theo người phát ngôn của NHTSA, Tesla đã yêu cầu loại bỏ một số chi tiết từ báo cáo về tai nạn. Công ty sản xuất ô tô điện hàng đầu thế giới lý giải việc đưa ra yêu cầu này vì cho rằng các chi tiết bị che giấu chứa thông tin kinh doanh bí mật.

“Đạo luật An toàn phương tiện cụ thể hạn chế khả năng của NHTSA trong việc tiết lộ dữ liệu được các công ty gắn nhãn là thông tin bí mật. Khi bất kỳ công ty nào tuyên bố thông tin đó cần bảo mật, NHTSA có nghĩa vụ pháp lý để duy trì sự bí mật, trừ khi NHTSA tiến hành quá trình pháp lý để từ chối yêu cầu này”, người phát ngôn của NHTSA nói.

Tesla không trả lời câu hỏi của trang Insider và The New Yorker về chuyện này.

Trong khi Elon Musk đã hứa suốt nhiều năm rằng những chiếc ô tô điện Tesla tự lái sẽ sớm ra mắt, hệ thống Autopilot và Full Self-Driving của công ty phải đối mặt với nhiều vụ tranh cãi suốt thời gian qua.

Trợ giúp trên đường cao tốc, Autopilot là phần mềm hỗ trợ người lái được tích hợp trong tất cả ô tô điện Tesla. Trong khi Full Self-Driving là một phiên bản cao cấp hơn Autopilot nhưng đang ở dạng thử nghiệm, có giá 15.000 USD/năm.

Tesla cho biết Full Self-Driving tiên tiến hơn Autopilot, cho phép ô tô điện thay đổi làn đường, nhận biết các biển báo và đèn dừng cũng như đỗ xe. Công ty cũng cho biết tài xế dù tập trung cũng nên luôn cầm tay lái khi sử dụng cả hai tính năng này.

Vào tháng 6, tờ The Washington Post đưa tin đã có tổng cộng 736 vụ tai nạn và 17 trường hợp tử vong liên quan đến ô tô điện Tesla ở chế độ Autopilot kể từ năm 2019.

Steven Cliff, cựu Phó quản trị viên của NHTSA, nói với The New Yorker rằng ông đã xem dữ liệu cho thấy các ô tô điện Tesla có liên quan đến "một số lượng lớn các vụ va chạm với phương tiện khẩn cấp", nhưng cơ quan này vẫn chưa kết luận liệu tài xế hay phần mềm của Tesla phải chịu trách nhiệm.

Phương tiện khẩn cấp thường được sử dụng bởi các cơ quan cứu hỏa, cứu thương, cảnh sát, hoặc các dịch vụ khẩn cấp khác để đáp ứng các tình huống khẩn cấp như tai nạn giao thông, hỏa hoạn, cấp cứu y tế và tình hình an ninh.

Vào tháng 6.2021, NHTSA thông báo đang điều tra vai trò của Autopilot trong 30 vụ tai nạn khiến 10 người thiệt mạng từ năm 2016 đến 2021. Hai tháng sau, NHTSA công bố một cuộc điều tra khác về Autopilot sau khi xác định được 11 vụ tai nạn kể từ năm 2018, trong đó ô tô điện Tesla va chạm với các phương tiện tại các hiện trường khẩn cấp (va chạm xe khác tại những vị trí mà các đội cứu hỏa, cứu thương hoặc các lực lượng khẩn cấp khác đang làm việc). 7 trong số 11 vụ va chạm được xác định đã gây thương tích và một vụ dẫn đến tử vong.

Tại thời điểm đó, NHTSA cho biết cuộc điều tra của họ sẽ bao gồm tất cả mẫu ô tô điện Tesla X, Y, S và 3 được sản xuất từ năm 2014 đến 2021, tương đương khoảng 765.000 xe. Đến tháng 6.2022, cơ quan này đã nâng cấp cuộc điều tra, cho biết sẽ xem xét dữ liệu từ 830.000 ô tô điện Tesla.

Một cuộc điều tra hình sự của Bộ Tư pháp Mỹ cũng đang được tiến hành. Vào tháng 2, Tesla xác nhận rằng Bộ Tư pháp Mỹ đã yêu cầu hãng cung cấp tài liệu liên quan đến tính năng Autopilot và Full Self-Driving.

Người phát ngôn NHTSA nói với The New Yorker rằng “nhiều cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục được tiến hành, chưa được đóng lại hoặc kết thúc”.

Sơn Vân