Ma túy thế giới được sản xuất, vận chuyển như thế nào? (phần 2)
Ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á, thị trường ma túy tổng hợp càng phát triển mạnh. Nhiều chuyên gia nhận định rằng đây là do nhu cầu sử dụng các chất ma túy tổng hợp, chủ yếu là methamphemmine tăng rất nhanh, trong khi đó, một loại ma túy mới- ketamine, thuốc an thần và một số tiền chất hướng thần như benzodiazepines, ephedrine và pseudoephedrine đang len lỏi, xuất hiện và có xu hướng lan rộng do không bị kiểm soát.
Sản xuất các chất ma túy tổng hợp không phụ thuộc vào yếu tố địa lý, các xưởng chế biến ma túy tổng hợp thường hoạt động ngay gần các thị trường tiêu thụ, nhằm tránh rủi ro trong quá trình vận chuyển. Ma túy tổng hợp được chia thành 2 loại: nhóm amphetamine (có khoảng 14-56 triệu người có độ tuổi từ 15- 64 sử dụng, tập trung ở châu Phi, châu Mỹ và Á) và nhóm ecstacy (khoảng 11-28 triệu người sử dụng, phổ biến ở châu Âu và Đại Tây Dương). Hiện nay, việc sản xuất các hợp chất gốc amphetamine nhiều hơn ecstacy. Trong đó methaphetamine thuộc nhóm amphetamine là ma túy tổng hợp phổ biến và lan rộng nhất.
Số lượng các phòng thí nghiệm chế tạo ma túy tổng hợp đã tăng 26%. Chỉ riêng năm 2010 có khoảng 10.600 phòng thí nghiệm sản xuất ATS đã bị phát hiện, bắt giữ, trong đó phần lớn là các phòng sản xuất methamphetamine ở Mỹ. Ngược lại, amphetamine và ecstacy đang giảm vì sản xuất khó khăn và phức tạp hơn, hỏi nhiều dụng cụ đặc biệt, tiền chất và mức độ tay nghề chế tạo cao. Trong đó, do châu Âu (thị trường ecstacy lớn nhất thế giới chiếm 90%) xiết chặt khâu kiểm soát, quản lý các chất ma túy, giúp hạn chế nguồn cung cấp tiền chất ecstacy.
Ma túy tổng hợp Methamphetamine (dạng đá)
Ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á, thị trường ma túy tổng hợp càng phát triển mạnh. Nhiều chuyên gia nhận định rằng đây là do nhu cầu sử dụng các chất ma túy tổng hợp, chủ yếu là methamphemmine tăng rất nhanh, trong khi đó, một loại ma túy mới- ketamine, thuốc an thần và một số tiền chất hướng thần như benzodiazepines, ephedrine và pseudoephedrine đang len lỏi, xuất hiện và có xu hướng lan rộng do không bị kiểm soát.
Những năm gần đây các vụ bắt giữ cocain, heroin, morphine và cần sa tăng gấp đôi. Trong khi số vụ bắt giữ các loại ma túy tổng hợp tăng gấp ba. Châu Á chiếm 99% các vụ bắt giữ ketamine trên thế giới. Việc sử dụng ma túy nói chung có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe. Nghiêm trọng nhất là số người bị HIV chiếm khoảng 17,9%, tương ứng khoảng 2,8 triệu người sử dụng kim tiêm để chích. Điều này có nghĩa là khoảng 1/5 số người sử dụng kim tiêm đang sống chung với HIV.
Người sử dụng chung kim tiêm bị nhiễm viêm gan C rất phổ biến, chiếm khoảng 50% số người dùng chung kim tiêm. Khoảng 8 triệu người sử dụng kim tiêm trên thế giới bị nhiễm HIV cũng có khả năng bị nhiễm viêm gan C. Khoảng 104.000 đến 263.000 người bị chết có liên quan đến việc sử dụng ma túy, tương ứng với 23-58 người chết/triệu người trong độ tuổi 15-64, trong đó 1/2 là do sốc thuốc.
Ở châu Âu, khoảng 25.000 đến 27.000 người chết có liên quan đến việc sử dụng ma túy hàng năm, với tỷ lệ 46-48 người chết/triệu người trong độ tuổi từ 15-54, trong đó có khoảng 7.000 người chết do sử dụng quá liều heroin. Tại Châu Á, có khoảng 51 người chết/triệu người từ độ tuổi 15-64 do liên quan đến việc sử dụng thuốc. Nguy hiểm hơn là các chất hướng thần như benzodiazepines do không được kiểm soát đang được sử dụng rộng rãi ở các khu vực như Brunei, Malaysia, Singapore.
Dụng cụ để tiêm chích ma túy
Vụ bắt giữ các cơ sở chế tạo các tiền chất ma túy tổng hợp như ephedrine và pseudoephedrine đã tăng gấp đôi trong những năm gần đây. Mặc dầu những tiền chất hướng thần có tác dụng nguy hiểm đến sức khỏe con người, đặc biệt là hệ thần kinh nhưng lại chưa hoặc ít có cảnh báo từ các cơ quan chức năng.
Việt Nam là một trong những nước nằm trong khu vực trọng điểm của việc buôn bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia. Nguồn ma túy chủ yếu vẫn từ nước ngoài vào qua các tuyến biên giới nhưng việc phát hiện, ngăn chặn, thu giữ đã rất cố gắng nhưng đạt hiệu quả chưa cao; tội phạm về ma túy và tệ nạn nghiện ma túy trong nước không giảm, gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội.
Nguyên nhân chủ yếu là do hoạt động kiểm tra, kiểm soát ma túy ở biên giới, các cửa khẩu và trên biển thiếu đồng bộ, hiệu quả thấp, đặc biệt, ngày càng nhiều băng nhóm tội phạm ma túy quốc tế, nhất là tội phạm ma túy gốc Phi vào Việt Nam. Trong khi đó, công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm này vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là, hệ thống các văn bản pháp còn liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm có tổ chức còn thiếu và chưa đồng bộ, cụ thể là các văn bản liên quan đến lĩnh vực hợp tác quốc tế về phòng chống tội phạm, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm ma túy.
Chính vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia, lực lượng công an cần tăng cường công tác nghiên cứu cơ bản, đánh giá chính xác thực trạng, tình hình, phương thức hoạt động của tội phạm ma túy có yếu tố nước ngoài, dự báo được xu hướng hoạt động của chúng trong những năm tới. Đồng thời, tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động phòng ngừa và đấu tranh, tập trung vào các vấn đề nổi cộm, những vướng mắc trong hợp tác quốc tế điều tra các chuyên án tội phạm ma túy xuyên quốc gia, nhất là đối với những loại ma túy tổng hợp mới chưa được quy định trong các văn bản quy phạm pháp lý/.
