Mạng lưới điện ASEAN: Điểm nóng thu hút vốn đầu tư nước ngoài

Theo ASEAN Post, tốc độ tăng trưởng trung bình của các quốc gia Đông Nam Á hiện là 5,1%. Điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu sử dụng năng lượng trong khu vực cũng không ngừng gia tăng.

Trong giai đoạn từ năm 2000 - 2016, tăng trưởng kinh tế khu vực đã thúc đẩy nhu cầu sử dụng năng lượng tăng 70%. Do đó, chính phủ các nước Đông Nam Á cho triển khai một loạt chính sách nhằm đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng.

Mạng lưới điện ASEAN đang là điểm nóng thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Xét trên quy mô khu vực, "Mạng lưới điện ASEAN" (APG) trải dài tới 10 quốc gia thành viên ASEAN được đề xuất thiết lập vào cuối thập niên 90. Về cơ bản, lưới điện này thể hiện một tầm nhìn tới cho tương lai nhằm thúc đẩy thương mại điện năng xuyên biên giới trong khu vực cũng như giúp tăng nhu cầu sử dụng điện năng.

Để mở rộng lưới điện trong khu vực không thể không có nguồn vốn đầu tư nước ngoài và đây chính là cơ hội cho các nhà đầu tư. Theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), ASEAN sẽ cần khoảng 1,2 nghìn tỷ USD để đầu tư từ nay cho đến năm 2040 nhằm hiện đại hóa và mở rộng mạng lưới điện.

Các nhà đầu tư lớn trong ngành điện ở ASEAN bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, các quốc gia châu Âu, Mỹ cũng như một số ngân hàng đa phương và các tổ chức tài chính.

Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã đầu tư 66 tỷ USD vào hoạt động sản xuất điện ở Đông Nam Á, tương đương 48% tổng đầu tư toàn cầu trong lĩnh vực này.

Trong khi đó, Nhật Bản đã tích cực đầu tư 1,5 tỷ USD vào các dự án thủy điện, năng lượng mặt trời và điện gió trong khu vực kể từ năm 2009. Ngoài ra, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc đã đầu tư 150 triệu USD vào năng lượng tái tạo ở Đông Nam Á kể từ năm 2009 - 2016. Chính sách mới về phía Nam của Seoul ra đời vào năm 2017 cũng hứa hẹn sẽ giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác năng lượng với các đối tác ở Đông Nam Á.

Ngoài châu Á, Tổng công ty Đầu tư tư nhân ở Mỹ đã đầu tư cho khu vực hơn 400 triệu USD từ năm 2009 - 2016. Bên cạnh đó, Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ dự kiến sẽ chi thêm 750 triệu USD để tăng cường năng lực tái tạo năng lượng cho các quốc gia thành viên ASEAN.

Tại châu Âu, mối quan tâm đầu tư lớn nhất chủ yếu đến từ Đức. Cụ thể, tổ chức phát triển của Đức mang tên Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) đã chủ động hợp tác với Trung tâm Năng lượng ASEAN thông qua Chương trình Năng lượng ASEAN - Đức (AGEP). GIZ đã hỗ trợ và tài trợ hàng loạt hoạt động nhằm cải thiện mối quan hệ hợp tác trong khu vực và kỹ thuật giữa Đức với các nước ASEAN.

Các ngân hàng đa phương như Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy năng lượng tái tạo trong khu vực. Cả hai tổ chức tài chính này đã đầu tư lần lượt là hơn 2 tỷ USD và 1 tỷ USD cho chương trình năng lượng tái tạo ở Đông Nam Á kể từ năm 2009.

Năng lượng tái tạo

Phần lớn các khoản đầu tư từ Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tập trung vào nguồn nhiên liệu không tái tạo như than đá, bất chấp việc các nguồn năng lượng tái tạo từ thủy điện và năng lượng mặt trời đang được trở thành trọng tâm đầu tư.

Tại Indonesia, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tham gia 18 dự án than kể từ năm 2010 - 2017. Trong khi đó, 3 ngân hàng hàng đầu của Singapore là Ngân hàng DBS, Ngân hàng Oversea - Chinese Banking Corporation LTD (OCBC) và United Overseas Bank (UOB) đã triển khai cấp kinh phí cho 21 dự án than tại các nước ASEAN giai đoạn từ năm 2012 - 2018. Trong đó, hơn một nửa dự án trên được thi hành tại các nhà máy điện đốt than ở Việt Nam và Indonesia.

Tuy nhiên, ASEAN cũng đặt ra mục tiêu đảm bảo 23% nguồn năng lượng sơ cấp được lấy từ các nguồn năng lượng tái tạo vào năm 2025.

Minh Thu (lược dịch)