Mập mờ khiến khó xử và dễ xử

Nguyên nhân cụ thể và chính xác là gì thì hiện cả Iran cũng như bên ngoài đều chưa xác định. Rất có thể con tàu chở dầu Sabiti của Iran đã bị trúng 2 quả tên lửa vào sáng ngày 11/10 vừa qua. Và rất có thể con tàu đã bị hư hại và tai nạn khiến cho lửa cháy bùng phát ở hai nơi.

Iran tuy lên tiếng chính thức lên án vụ gây hỏa hoạn và thiệt hại cho con tàu nhưng không ám chỉ quốc gia nào là thủ phạm hay đứng phía sau vụ việc.

Rất có thể con tàu chở dầu Sabiti của Iran đã bị trúng 2 quả tên lửa vào sáng 11/10 vừa qua.

Mỹ, EU và các đồng minh cùng đối tác chiến lược của họ ở khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh thể hiện phản ứng rất kiềm chế và kín đáo cũng như chủ ý không muốn dư luận thế giới quan tâm để ý nhiều đến vụ việc.

Ả Rập Saudi đã nhanh chóng mời chào Iran sự hợp tác để giúp đỡ và cứu hộ cứu nạn. Đa phần các suy xét ở trong cũng như ngoài khu vực đều theo hướng vụ việc này sẽ tác động làm cho tình hình chính trị an ninh chung ở khu vực trở nên thêm căng thẳng và quan hệ của Mỹ cùng các đồng minh và đối tác chiến lược với Iran càng thêm phức tạp và trắc trở.

Về lý thuyết và theo logic tư duy lâu nay thì khả năng này không thể bị loại trừ, bởi thông thường thì chỉ có kẻ thù hay địch thủ của Iran mới tấn công tàu chở dầu của Iran.

Cách tư duy và suy diễn này đặc trưng rất điển hình cho Mỹ và các đồng minh trong quan hệ với Iran, cụ thể là theo hướng bất kể xảy ra chuyện gì bất lợi cho họ ở khu vực thì thủ phạm chỉ có thể là Iran hay cánh tay dài nào đấy của Iran. Họ cáo buộc Iran cho dù không có được chứng cứ xác thực hoặc chỉ với những chứng cứ được dựng nên một cách vụng về. Họ không quan tâm đến sự mập mờ trong những vụ việc như vậy khi chính trong khu vực ấy có không ít đối tác thứ 3 muốn cài bẫy và khiêu khích để đẩy Mỹ và Iran đến chỗ đụng độ quân sự trực tiếp với nhau hay chiến tranh với nhau và đặc biệt là không để cho Mỹ và Iran hòa bình và hòa giải với nhau.

Cũng chính vì thế mà sự mập mờ trong vụ việc con tàu chở dầu Sabiti của Iran bị tấn công bằng tên lửa hay gặp hỏa hoạn ở cách hải cảng của Ả Rập Saudi chỉ không đầy 100km khiến cho tất cả các đối tác liên quan vừa khó xử vừa dễ xử.

Nguyên nhân chỉ có thể là những khả năng sau đây. Thứ nhất, con tàu này của Iran bị Mỹ hay đồng minh nào đó của Mỹ trong khu vực tấn công để trả đũa cho những vụ việc mà Mỹ và đồng minh đã cáo buộc Iran là thủ phạm hoặc phải chịu trách nhiệm. Những đại diện của EU còn đi xa tới mức lập luận rằng Iran phải chịu trách nhiệm vì không có lời giải thích thuyết phục nào khác. Bây giờ, tất cả các đối tác này im lặng hết bởi Iran có thể cáo buộc Mỹ hay đồng minh nào đấy của Mỹ tấn công tầu chở dầu của Iran với cùng lập luận của EU.

Lý trí và nhận thức lành mạnh thông thường cho thấy Mỹ hay đồng minh của Mỹ không tấn công tên lửa vào con tàu này của Iran ở ngoài khơi Ả Rập Saudi. Nếu chứng cứ rồi đây xác nhận họ là thủ phạm thì đấy đâu có khác gì tuyên chiến và khơi chiến chính thức với Iran và chắc chắn cả thế giới bên ngoài họ và đồng minh không ai có thể ủng hộ họ.

Nguyên nhân thứ 2 là tai nạn hỏa hoạn do con tàu trực tiếp gây ra. Điều này không thể bị loại trừ, nhưng mọi biểu hiện cho đến nay đều bác bỏ nguyên nhân ấy.

Một nguyên nhân khác là Iran có thể tự gây ra vụ việc để có cớ đổ trách nhiệm sang cho các địch thủ và đối thủ. Làm việc này vô cùng rủi ro về mọi phương diện đối với Iran bởi các thiết bị giám sát và trinh sát điện tử của nhiều quốc gia trong và ngoài khu vực có thể dễ dàng phát giác nguồn gốc vụ việc.

Một nguyên nhân khác nữa là có kẻ thứ 3 nào đấy tiến hành vụ tấn công này để kéo Iran và Mỹ vào cái bẫy xung đột quân sự trực tiếp với nhau để họ được như ngư ông đắc lợi.

Vì vụ việc vẫn mập mờ và sẽ còn mập mờ, thậm chí sẽ không bao giờ được làm cho sáng tỏ rạch ròi nên các bên đều khó xử. Một bên dẫu lý có ngay thì tình vẫn gian. Một bên bị thiệt hại trực tiếp nhưng không muốn lợi dụng vụ việc để gia tăng đối đầu và thù địch trong khu vực.

Đồng thời, tất cả lại đều có phần dễ xử khi bây giờ cả Iran cũng bị tấn công và thiệt hại chứ không phải chỉ có các đối tác khác, khi Mỹ và đồng minh từ nay phải thận trọng và kiềm chế hơn với việc cứ xảy ra chuyện gì là đổ vấy mọi trách nhiệm cho Iran, bất kể có hay không có bằng chứng xác thực và cụ thể, cũng như tất cả đều phải rất tỉnh táo và kiềm chế, phải dùng lý trí để chế ngự tình cảm và phải suy xét kỹ càng trước khi có hành động quân sự gì vì nguy cơ bị kẻ khác gài bẫy và dụ vào bẫy ngày càng lớn ở khu vực này.

Nguyên Sa