Mất Đông Euphrates, Syria phải đổi nhiên liệu lấy dầu thô SDF

Syria đang đổi nhiên liệu lấy dầu thô của SDF

Theo giới truyền thông thân đối lập Syria, thỏa thuận giữa chính quyền Damascus và Các Đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) đang được áp dụng cho một trong những mỏ dầu lớn nhất ở Deir ez-Zor, tỉnh ở phía Đông Syria bị các phần tử của Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) chiếm giữ cho đến tháng 10/2017.

Cơ quan Thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu đưa tin, trích dẫn một nguồn tin giấu tên trong tỉnh Deir ez-Zor của Syria cho biết, chính quyền Damascus đã đồng ý với lực lượng dân quân YPG của người Kurd về việc chia sẻ dầu từ mỏ dầu al-Omar ở phía Đông tỉnh Deir ez-Zor.

Theo giới truyền thông, người Kurd sẽ trao cho chính phủ Syria 100 thùng dầu được khai thác tại mỏ al-Omar để đổi lấy 75 thùng nhiên liệu. Mỏ này là một trong những mỏ dầu lớn nhất Syria, thuộc khu mỏ cũng có trữ lượng lớn nhất Syria, nằm ở phía Đông sông Euphrates, tỉnh Deir ez-Zor.

Hiện nay, cả chính quyền Damascus và Lực lượng Dân chủ Syria được Mỹ hậu thuẫn (tức SDF, nòng cốt chính là YPG) đều chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về tin tức của giới truyền thông về thỏa thuận “đổi dầu thô lấy nhiên liệu” giữa chính quyền của ông Assad và người Kurd.

YPG với một nhóm vũ trang Ả rập khác đã thành lập một liên minh quân sự mang tên SDF (Lực lượng Dân chủ Syria). SDF là lực lượng quốc sự chính thức của Liên đoàn Dân chủ Bắc Syria, còn được gọi là Rojava, được tạo ra bởi người Kurd Syria vào năm 2016. Vào thời điểm đó, Damascus nói rằng động thái đó không có hiệu lực pháp lý.

Syria đã bị chìm đắm trong một cuộc chiến kể từ năm 2011 tới nay, với nhiều phe phái đối lập do phương Tây và các nước Ả rập xung quanh hậu thuẫn; cùng với các nhóm khủng bố như IS hay al-Qaeda, cố gắng đánh bại Quân đội Syria, lật đổ chính phủ Assad và thiết lập quyền kiểm soát đất nước.

Toàn bộ tỉnh Deir ez-Zor, nơi có mỏ dầu al-Omar, bị IS chiếm giữ trong khoảng thời gian khoảng ba năm, bắt đầu vào năm 2014; trừ thành phố thủ phủ của tỉnh được Quân đội Syria (SAA) và Lực lượng Vệ binh Cộng hòa (SRG) giữ vững trong vòng vây của IS.

Sau khi chiếm được các mỏ dầu khổng lồ của Syria bên bờ Đông sông Euphrates, giáp biên giới với Iraq; tổ chức khủng bố này cũng đã tổ chức khai thác dầu và bán lậu cho Thổ Nhĩ Kỳ, Israel…, thu về hàng triệu USD mỗi tháng để chiêu mộ lực lượng và mua sắm vũ khí.

Các hoạt động quân sự thành công của quân đội Syria đã dẫn đến việc truy quét hoàn toàn khủng bố IS khỏi khu vực phía Tây sông Euphrates. Vào ngày 3 tháng 11 năm 2017, các lực lượng chính phủ Syria tuyên bố giải phóng toàn bộ thành phố Deir ez-Zor khỏi những khủng bố IS.

SDF, nòng cốt là YPG đã chiếm những mỏ dầu lớn nhất Syria ở bên bờ đông sông Euphrates

Syria bất lực nhìn Mỹ giúp SDF chiếm các mỏ dầu đông Euphrates

Tuy nhiên, cũng trong khoảng thời gian đó, Mỹ đã hậu thuẫn SDF mở một chiến dịch quân sự từ phía Bắc xuống phía Nam, ở khu vực đông tỉnh Deir ez-Zor. Lực lượng của họ đã từ al-Hasakah và Raqqa đánh xuống chiếm giữ toàn bộ khu vực phía Đông sông Euprates.

Vào giữa tháng 9/2017, Mỹ đã tiến hành một chiến dịch vận chuyển đường không thành công, dưa lực lượng của SDF nhảy dù sau tuyến phòng thủ của IS trên bờ phía đông của Euphrates, để đánh chiếm theo nhà máy khí đốt Conoco, ở khu vực mỏ dầu Taybeh.

Việc Mỹ hỗ trợ người Kurd chiếm được mỏ dầu này trở thành tiền đề để họ tiến công đánh chiếm nốt hàng loạt mỏ dầu ở bờ Đông sông Euphrates, đặc biệt là mỏ dầu al-Omar; chặn đứng ý đồ tương tự của Quân chính phủ Syria, với sự hậu thuẫn của Nga.

Theo một số nguồn tin, việc Lực lượng Dân chủ Syria có thể nhanh chóng giành lấy sự kiểm soát đối với các mỏ dầu của Omar là do các tay súng IS địa phương hoạt động trong khu vực đã được Mỹ phù phép biến thành đối lập ôn hòa và gia nhập lực lượng Ả rập của SDF.

Trong khoảng thời gian đó, Nga đã nhiều lần hỗ trợ SAA mở chiến dịch thần tốc bắc cầu phao để vượt sông Euphrates, nhằm đánh chiếm các mỏ dầu ở khu vực phía Đông con sông này nhưng không thành công.

Thậm chí Nga cũng đã từng tính đến việc sử dụng lực lượng đổ bộ đường không để nhanh chóng bốc một lực lượng SAA vượt sông Euphrates để giành lợi thế trước liên quân Mỹ và người Kurd, nhưng điều này đã vấp phải những hành động cứng rắn của Mỹ (ném bom quân đội Syria). Do đó, SAA đành bất lực nhìn Mỹ và YPG chiếm giữ bờ Đông sông Euphrates.

Hồi tháng 12/2017, cựu phát ngôn viên của SDF Talal Silo (đã đào tẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ) tuyên bố rằng, SDF đã giao nhiều vị trí trên bờ phía đông sông Euphrates cho quân đội Nga, bao gồm cả cơ sở khí đốt CONOCCO và các mỏ dầu xung quanh, chỉ để tiến tới biên giới Iraq, nhằm kết nối với Khu tự trị người Kurd ở Iraq (Kurdistan).

Tuy nhiên, thông tin này về sau đã được thực tế tình hình Syria chứng minh là không chính xác.

Nhật Nam