Mặt trái của sự nở rộ xe đạp cho thuê

Trên những đường phố chật hẹp của quận Soho, bóng dáng của những chiếc xe đạp trong chương trình thuê xe đạp của thành phố London (Anh) xuất hiện ở khắp nơi, đậu tự do bên lề đường, trong các trạm gửi xe, lướt qua dòng xe cộ di chuyển chậm chạp và (một lỗi đặc biệt đối với nhiều người London) chúng nằm ngang trên vỉa hè, đôi khi chất thành đống.

Các kế hoạch phát triển nhanh - trong số đó lớn nhất phải kể tới Santander Cycles của Transport for London (TfL) bắt đầu vào năm 2010 và những kế hoạch tương đối mới hơn như Lime, HumanForest, Dott và Tier - đều được biết tới rộng rãi.

Nguy hiểm

Việc dùng xe đạp thuê dường như đang ở mức kỷ lục, và xu hướng này dự kiến gia tăng hơn nữa trong những tháng mùa hè trong khi khả năng tiếp cận dễ dàng với xe đạp điện đã thay đổi cuộc sống của nhiều người.

Tuy nhiên, khi các công ty đối thủ tranh giành quyền thống trị trên đường phố thủ đô nước Anh và ở các thành phố trên toàn quốc, các chính quyền địa phương đối mặt với thách thức lớn. Mặc dù kế hoạch của TfL đã chỉ định các bến đỗ xe đạp ở cuối hành trình, nhưng xe đạp điện do ứng dụng vận hành có thể được để tự do ở bất cứ nơi nào hành trình của người lái kết thúc - và đối với một số người, điều đó có nghĩa là bỏ xe lại ở giữa vỉa hè.

Những chiếc xe đạp thuê nằm chất đống trên vỉa hè ở trung tâm London. Các nhà chức trách đang cố gắng tìm giải pháp cho vấn đề này. Ảnh: Alamy.

Hội đồng thành phố Westminster, nơi nhận được khiếu nại hàng ngày về những chiếc xe đạp bị bỏ lại trên vỉa hè, đã bắt đầu thu giữ những chiếc xe đạp “gây nguy cơ tiềm tàng đối với an toàn công cộng”.

Tuần trước, ủy viên Hội đồng thành phố Westminster Paul Dimoldenberg, thành viên nội các quản lý thành phố, đã gặp các hãng điều hành xe đạp điện để xem xét các bãi đậu xe tiềm năng.

“Mặc dù phần lớn người dùng đỗ xe đạp một cách có trách nhiệm, nhưng thật không may, nhiều chiếc xe đạp bị vứt ngay giữa vỉa hè trên khắp Westminster. Đây là một mối nguy hiểm, đặc biệt đối với những người khuyết tật hoặc người khiếm thị”, ông Dimoldenberg nói.

Will Norman, ủy viên hội đồng quản lý đi xe đạp và đi bộ của London, cho biết: “Việc thuê xe đạp điện đang rất phổ biến nhưng thật đáng lo ngại khi nghe về những trường hợp xe đạp bị bỏ lại một cách cẩu thả và liều lĩnh trên đường hay vỉa hè gây khó khăn thực sự cho người khiếm thị và người mù ở London. Chúng tôi kêu gọi người dùng đỗ xe cẩn thận”.

Vấn đề cấp bách nhất

Các vấn đề với xe đạp cho thuê không chỉ ở riêng London. Hãng Voi đã rút xe đạp điện ra khỏi chương trình ở Peterborough vào tháng 1 do tình trạng phá hoại xảy ra liên tiếp, trong khi ở Manchester, Thị trưởng Andy Burnham đã phải cầu xin người dân ngừng ném xe đạp thuê của thành phố xuống kênh.

Ông Norman cho hay các thành phố không có quyền điều chỉnh nhà cung cấp dịch vụ cho thuê xe đạp và ông kêu gọi chính phủ ban hành luật cho phép địa phương “đảm bảo các nhà cung cấp hành xử có trách nhiệm và tất cả người tham gia giao thông đều cảm thấy an toàn”.

Theo Observer, Bộ Giao thông vận tải Anh đang có kế hoạch đưa ra luật mới cho phép chính quyền địa phương quản lý các chương trình cho thuê xe đạp và thực thi các vấn đề như bãi đậu xe.

Tại đường Berwick của quận Soho vào hôm 21/4, sinh viên Ilyas Omar, 20 tuổi, một người thường xuyên sử dụng xe đạp, chia sẻ rằng những chiếc xe đạp chất đống trên vỉa hè đang “làm mất đi tính thẩm mỹ của đường phố”.

Ilyas Omar, 20 tuổi, thường xuyên di chuyển bằng xe đạp. Ảnh: Observer.

Tuy nhiên, anh nói thêm: “Trừ khi có trạm gửi xe đạp, chúng ta không thể làm gì hơn được”.

Đang đi bộ xuống phố với xe đẩy em bé, một doanh nhân có tên Vinay cùng vợ Gopika (làm việc trong lĩnh vực tư vấn) - cả hai cùng 31 tuổi - nói rằng xe đạp là “mối đe dọa” đối với xe đẩy. Cô Gopika cho hay những người đi xe đạp thuê “không có xu hướng lái xe có trách nhiệm… việc để xe giữa đường, giữa vỉa hè, vẫn tiếp diễn”.

Tuy nhiên, nhiều người đang ngày càng yêu thích xe đạp thuê, đặc biệt là xe đạp điện - đặc biệt là những người trẻ tuổi. Một thiếu niên nhảy lên xe đạp ở ga Tottenham Court Road cho biết cậu sử dụng chúng mỗi khi đến trung tâm London.

Thiếu niên này cho biết mặc dù xe đạp thuê là cách thuận tiện và tương đối rẻ để đi vòng quanh London, điều quan trọng là phải sử dụng có trách nhiệm.

“Khi cấp giấy phép cho các công ty cho thuê xe đạp, cơ quan chức năng nên xem xét đưa vào điều kiện cung cấp dịch vụ gửi xe an toàn”, người phát ngôn London TravelWatch đề xuất.

“Cũng cần điều kiện cụ thể để điểm giữ xe đạp thuê không gây cản trở đối với người khuyết tật, đặc biệt là người sử dụng xe lăn, người cần chó dẫn đường hay cần sử dụng gậy”.

Tier cho biết họ đang cố gắng “khuyến khích các hành vi đúng đắn và nhan chóng khắc phục vấn đề”. Trong khi đó, Dott yêu cầu người dùng chỉ có thể để xe đạp ở những chỗ đậu xe phù hợp. Một phát ngôn viên cho biết thêm: “Nếu bất kỳ hành vi đậu xe xấu xí nào được phản ánh, chúng tôi có sẵn các đội đường phố xử lý và khắc phục”.

Hãng Lime, vận hành chương trình thuê xe đạp ở London, Salford, Milton Keynes, Nottingham và Derby, khẳng định người dùng của họ “được hướng dẫn liên tục trong ứng dụng về cách đỗ xe đạp an toàn và cẩn thận khi kết thúc hành trình. Họ cũng được yêu cầu ‘chụp ảnh cuối chuyến đi’ về cách đỗ xe. Những bức ảnh này được giám sát, và người dùng sẽ bị cảnh cáo và bị phạt nếu đỗ xe sai”.

Hãng này cho biết thêm rằng họ hợp tác với các hội đồng trên khắp London “để cung cấp một chương trình cho thuê xe đạp điện tử an toàn, giá cả phải chăng và gọn gàng”.

HumanForest nói rằng họ làm việc với chính quyền địa phương để thiết lập các bãi đậu xe “ở những nơi phù hợp để khuyến khích việc đậu xe phù hợp”. Công ty “liên tục giám sát” những chiếc xe đạp đậu sai quy định, di dời chúng khi được báo cáo và trừng phạt những trường hợp tái phạm”.

“Chính quyền địa phương đã có quyền loại bỏ xe đạp điện khỏi vỉa hè khi chúng gây cản trở, và chịu trách nhiệm làm việc với các bên cho thuê xe để giữ vỉa hè thông thoáng”, một nười phát ngôn của Bộ Giao thông vận tải Anh cho biết.

Hồng Ngọc - Tuấn Đạt