Mê đắm Hà Giang mùa hoa tam giác mạch

Cứ đến khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm thì màu tím hồng của những thảm hoa tam giác mạch lại nở rộ và trải khắp vùng cao phía Bắc như thôi thúc bao người lên đường đến Hà Giang để đắm chìm trong vẻ đẹp mong manh của loài hoa sơn cước này.

Loài hoa này nhỏ bé là thế, nhưng lại có sức sống mãnh liệt. Ở bất kì loại đất nào, cho dù cằn cỗi, cây vẫn có thể sinh trưởng tốt.

Đối với bà con dân tộc các vùng núi phía Bắc như Cao Bằng, Hà Giang,…thì loài cây này còn đóng vai trò như nguồn lương thực bổ sung, phụ trợ giữa hai mùa bắp. Ngoài ra, bột hạt và lá của cây còn được người dân dùng làm thuốc chữa bệnh.

Hiện giờ đời sống người dân miền núi cao đã bớt khó khăn, bởi vậy diện tích trồng cũng thu hẹp lại. Tuy nhiên với thương hiệu “đại sứ du lịch” của Hà Giang, hoa tam giác mạch không còn là loài cây vô danh trồng tự phát mà được chính quyền địa phương cấp giống và phân bón miễn phí, trồng quanh nhà, hoặc làm bánh, rượu đặc sản, thu hút khách tới Hà Giang.

Ban đầu mới nở hoa có màu trắng. Sau một tuần những cánh hoa chuyển dần sang màu tím hoặc tím nhạt, rồi lại tiếp tục ngả dần sang hồng rồi đỏ sậm sau vài tuần nữa.

Tam giác mạch không phải là một loài hoa dại mà được trồng bởi chính những người Mông, Hoa… ở huyện Đồng Văn nhưng do họ trồng khắp bạt ngàn đồi trên ruộng dưới, có khi kín cả thung lũng nên nhìn đẹp và tự nhiên như các loài hoa dại.

Du khách đến Hà Giang có thể ngắm loại hoa này ở nhiều nơi như chân cột cờ Lũng Cú, Sủng Là, Đồng Văn, Phố Cáo, Ma Lé…

Hoa tam giác mạch vươn mình khoe sắc giữa miền sơn cước tựa như tượng trưng cho sự rắn rỏi, vươn lên của bà con nơi đây.

Từng luống hoa tam giác mạch trải dài khắp các triền đồi nổi bật trên nền là những dãy núi trùng trùng điệp điệp tạo nên vẻ đẹp làm mê đắm biết bao người.

Từng ruộng hoa tam giác mạch mọc trên triền núi tại Sủng Là, đường lên cột cờ Lũng Cú.

Cứ tới độ tháng 11 là hoa tam giác mạch lại bung nở như vẫy gọi những tâm hồn đam mê xê dịch và đã trót phải lòng loài hoa mỏng manh nhưng lại rất mạnh mẽ này.

Khi trò chuyện với bà con hay thậm chí những đứa trẻ, các du khách sẽ được nghe kể về sự tích của loài hoa này. Chuyện xưa kể rằng 2 nàng Tiên Gạo, Tiên Ngô xuống hạ giới gieo hạt, vỏ trấu, mày ngô không biết để làm gì bèn rải vào khe núi. Lúa, ngô lớn lên cho hạt, người dân lấy hạt về ăn. Nhưng lúa ngô cũng có hạn, hạt trong nhà thì hết, vụ mới thì chưa tới. Cái đói bao trùm bản làng. Họ bèn chia nhau ra đi khắp rừng núi tìm lương thực.

Sau nhiều ngày lục tìm mà không có gì đủ làm no bụng, họ tìm thấy nơi khe núi trải bạt ngàn hoa trắng li ti, mọc từ núi này sang núi kia, nhìn kỹ thấy có những cái lá hình tam giác ẩn dưới rừng hoa. Hoa tàn hạt kết, họ đem về ăn thử thấy ngon như ngô như lúa, cái bụng dân bản được ấm no. Vì cây có hạt như lúa như ngô, thuộc họ mạch, lá lại hình tam giác, cái tên tam giác mạch từ ấy ra đời.

Ngày nay, bà con vùng núi đã không còn phải ăn tam giác mạch nữa khi đời sống đã khấm khá hơn.

Tuy nhiên, sức hút của hoa tam giác mạch vẫn luôn trường tồn mỗi độ cuối năm và trở thành mục tiêu mỗi khi tìm đến vùng đất Hà Giang.

Khánh Huy