Mở cửa đón gió mới sáng tạo

Chức vô địch AFF Suzuki 2018 mà đội tuyển bóng đá Việt Nam giành được không chỉ là một món quà cho người hâm mộ bộ môn thể thao vua, mà còn kích hoạt tinh thần dân tộc từ miền ngược đến miền xuôi. Cả nước hồi hộp dõi theo chiến thắng của những cầu thủ trên sân cỏ, cũng giống như sự chung lòng chung hướng của nhiều giới, nhiều ngành ủng hộ cuộc chiến chống tham nhũng được tiến hành một cách cẩn thận và quyết liệt.

Một cơ thể khỏe mạnh không thể chấp nhận những căn bệnh đeo bám hành hạ. Một đất nước đang đà đi tới cũng không thể dung túng cho những tệ nạn quan liêu tiêu cực. Hàng loạt đại án đã được đưa ra xét xử, hàng loạt quan chức đã bị cách chức và bắt giam, khiến khát vọng văn minh càng được nâng cao trong xã hội.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Tiếp tục tinh thần không có "vùng cấm", không có ngoại lệ, năm 2018, đã xử lý nhiều cán bộ cấp cao, kể cả cán bộ nghỉ hưu, cán bộ trong các cơ quan bảo vệ, thực thi pháp luật, sĩ quan cấp tướng thuộc các lực lượng vũ trang, có những trường hợp bị tước các danh hiệu, xử lý hình sự. Thật đau lòng! Song vì sự nghiêm minh của kỷ luật đảng, sự thượng tôn pháp luật của Nhà nước, sự trong sạch, vững mạnh và uy tín của Đảng và ý nguyện của nhân dân, chúng ta phải làm, và sẽ còn tiếp tục làm trong thời gian tới”.

HHen Niê - biểu tượng mới của vẻ đẹp Việt Nam.

Cuộc chiến chống tham nhũng được xác định còn lâu còn dài, vậy văn học nghệ thuật đóng góp như thế nào vào mục tiêu chung? Năm 2018, chỉ qua 4 tháng phát động, cuộc thi vẽ biếm họa chủ đề “Phòng chống tham nhũng” do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức đã nhận được 518 tác phẩm từ khắp nơi trên cả nước gửi về tham dự. 158 tác phẩm đã được chọn để giới thiệu tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, gây hứng thú đặc biệt cho công chúng.

Dù không có tác phẩm được trao giải nhất, nhưng 3 giải nhì thuộc về tác giả Trần Hải Nam với tác phẩm “Sự thật phũ phàng”, tác giả Hà Xuân Nồng với tác phẩm “Tìm trách nhiệm” và tác giả Lê Đức Hùng với tác phẩm “Dân chơi 4.0” ít nhiều chứng minh giới họa sĩ chuyên vẽ trào phúng cũng có cảm hứng đặc biệt về những biểu hiện tham nhũng trong xã hội.

Sự thành công của đợt vận động sáng tác biếm họa về đề tài phòng chống tham nhũng thực sự tạo nên tín hiệu mới cho đời sống tinh thần của người Việt Nam. Biếm họa không chỉ có giá trị tố cáo tiêu cực mà còn tạo ra tiếng cười có khả năng hóa giải những mâu thuẫn và những trớ trêu của cuộc sống. Từ gợi ý của biếm họa, những lĩnh vực nghệ thuật khác cũng cần có những đợt vận động sáng tác quy mô xoay quanh trận tuyến tiêu diệt tham nhũng!

Tham nhũng đã được xác định là quốc nạn, cản trở sự tiến bộ của dân tộc. Ngoài những biện pháp mạnh về truyền thông và pháp lý, hành trình chống tham nhũng cũng luôn cần sự tham gia tích cực của các loại hình nghệ thuật. Văn học, điện ảnh, sân khấu đều vào cuộc khá hào hứng. Tuy nhiên, thành công ở đề tài này vẫn còn khá khiêm tốn.

Thật sự, ngoài tài năng thì tác phẩm chống tham nhũng còn đòi hỏi sự can trường và dũng cảm của chính tác giả. Đề tài tham nhũng là cánh cửa rộng, nhưng ít người dám xung phong. Vì vậy, làng nghệ thuật ở nước ta chưa có những đòn tấn công trực diện vào tệ nạn tham nhũng mạnh mẽ và quyết liệt như Trung Quốc với các tác phẩm “Bí thư Tỉnh ủy”, “Đoàn xe cơ quan” hoặc “Tiểu nhân đắc chí”..

Năm 2018, vẻ đẹp Việt Nam cũng được thế giới ghi nhận qua sự xuất hiện của cô gái Êđê HHen Niê lọt vào top 5 cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ. Sự hồn nhiên và thân thiện của HHen Niê đã mang đến ấn tượng mạnh mẽ cho bạn bè năm châu. Những lời ca ngợi của báo chí quốc tế dành cho HHen Niê ít nhiều gợi lên suy nghĩ cụ thể về bản sắc văn hóa Việt Nam đa dạng, năng động và hài hòa.

Sáng tạo trên nền tảng văn hóa Việt Nam chính là sự lựa chọn đắc ý cho văn học nghệ thuật. Tác phẩm đạt tầm vóc thời đại, không thể tìm kiếm ở trào lưu cách tân nào của thiên hạ, mà phải bắt đầu từ chính số phận của những con người Việt Nam chịu thương chịu khó.

Năm mới 2019 đã khởi động bao nhiêu bước chân rộn rã trên từng con phố sầm uất, trên từng ngõ xóm quanh co, trên từng mái nhà ấm áp. Mở cửa đón gió mới trên tinh thần cống hiến và tận tụy, sẽ đánh thức giá trị Việt Nam một cách rực rỡ cho ngày mai!

Lê Thiếu Nhơn