Mở đường 'hút' FDI 4.0
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục được khuyến khích đưa vào nước ta với những điều kiện mới thuận lợi hơn, nhưng chất lượng phải cao hơn - đó là FDI 4.0, nhằm đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư và phù hợp yêu cầu của phát triển kinh tế, xã hội Việt Nam trong giai đoạn tới.
Đòi hỏi FDI chất lượng cao đặc biệt
Đổi mới, sáng tạo trên nền tảng 4.0 và phát triển kinh tế tư nhân là 2 động lực tăng trưởng mới đã được nêu rõ tại Diễn đàn cải cách và phát triển Việt Nam lần thứ 1 (ngày 5.12.2018, tại Hà Nội) dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Đổi mới sáng tạo trên nền tảng 4.0 trong giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi FDI phải có chất lượng đặc biệt cao. Cụm từ mới “FDI 4.0” – nhằm xác định rõ một loại FDI mới và xác định sự cần thiết phải tập trung ưu tiên cho dòng vốn FDI 4.0 này ở mọi lĩnh vực, địa bàn của nền kinh tế.
Lắp ráp xe máy tại doanh nghiệp có vốn đầu tư của Nhật Bản tại Vĩnh Phúc. Ảnh: V.T
Hai quyết sách nêu trên không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên mà là những quyết sách mang tầm chiến lược, hướng tới khát vọng tăng trưởng bứt phá, phát triển nhanh và bền vững kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Những quyết sách đó đã dựa trên thực tế các thành tựu và bài học kinh nghiệm rút ra được trong quá trình phát triển kinh tế gắn với thu hút và sử dụng FDI hơn 30 năm qua.
Bước vào năm mới 2019, năm mở đầu của định hướng cải cách, đổi mới và phát triển trên nền tảng 4.0 - một định hướng phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, việc trao đổi về khả năng và một số việc cần làm ngay để thu hút FDI 4.0 giai đoạn tới, sẽ góp phần thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, hướng đến hiệu quả cao hơn của dòng vốn ngoại này.
Cần có con người đổi mới, sáng tạo
Để thành công trong thu hút FDI 4.0 cần có con người Việt Nam đổi mới sáng tạo, có năng lực trong thu hút và sử dụng FDI 4.0. Nhưng để có được một đội ngũ như vậy trong một thời gian ngắn thật khó. Do đó, việc đào tạo nguồn nhân lực 4.0 cần đi trước. Đây chính là một đòi hỏi bức thiết cho thành công của động lực tăng trưởng mới.
Tiếp đến, tăng trưởng kinh tế nói chung của Việt Nam trong giai đoạn tới và cùng với đó là việc có thu hút được FDI 4.0 hay không đều phụ thuộc rất lớn vào việc cải cách thể chế, phát triển hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực và phát triển kinh tế tư nhân.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ KHĐT, tính lũy kế đến 20.11.2018, FDI đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp lâm nghiệp và thủy sản mới có 492 dự án, số vốn đăng ký 3,4 tỷ USD trong tổng số 27.065 dự án với số vốn đăng ký trên 337 tỷ USD.
Ngoài các yếu tố trên, để có được FDI 4.0, trên cơ sở đột phá chiến lược mới “Đổi mới sáng tạo trên nền tảng 4.0”, chắc không bỏ qua việc xây dựng và xác định rõ ràng quy hoạch phát triển (thu hút và sử dụng) FDI trên địa bàn toàn quốc và trên từng vùng, địa phương gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới trên nền tảng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Trong quy hoach thu hút và sử dụng FDI này, cũng cần chỉ rõ lĩnh vực nào, vùng kinh tế nào, địa phương nào cần đi trước, lĩnh vực, địa bàn nào đi sau một cách hài hòa, gắn bó với quy hoạch phát triển chung và không quên quy hoạch phải gắn và tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển. Trong quy hoạch cũng không thể quên việc thu hút FDI 4.0 vào các lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, như đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho tiếp thu nền tảng 4.0; đầu tư nông nghiệp công nghệ cao (lĩnh vực trong thời gian qua về cơ bản chưa thu hút được nhiều FDI); du lịch gắn với dịch vụ chất lượng cao và công nghệ 4.0…
Thu hút FDI giai đoạn tới, đặc biệt là thu hút FDI 4.0, cơ hội và thách thức - như từ trước đến nay đối với FDI luôn đan xen. Vẫn còn đó câu hỏi cần có lời giải: Làm thế nào để tận dụng được cơ hội từ cuộc cách mạng 4.0, vượt qua được các thách thức và khắc phục được các tồn tại hiện có, sử dụng được các động lực tăng trưởng mới, với cách nghĩ cách làm đổi mới và sáng tạo trên nền tảng 4.0, thu hút được đúng FDI mà Việt Nam cần và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn này, góp phần tạo bứt phá, phát triển nhanh, bền vững nền kinh tế.
