Mối đe dọa mới trong làn sóng Covid-19 tại Mỹ

BA.5 không còn thống trị trong các ca mắc mới tại Mỹ. Thay vào đó là hàng loạt chủng hậu duệ mới. Ảnh: Christopher Furlong.

Thay vào đó, hàng loạt dòng phụ mới, là các nhánh của BA.2, BA.4 và BA.5, trở thành thủ phạm gây ra phần lớn ca mắc mới ở Mỹ, theo CNN. Tiến sĩ Peter Hotez, Giám đốc Trung tâm Phát triển Vaccine thuộc Bệnh viện Nhi đồng Texas, gọi nhiều chủng phụ mới này là “biến thể Scrabble”.

Các biến chủng mới có nguồn gốc từ những nhánh hơi khác nhau trong cây phả hệ gia đình Omicron. Nhưng chúng đã tiến hóa để chia sẻ một số thay đổi tương đồng trong bộ gene. Những thay đổi này giúp chúng vượt qua khả năng miễn dịch của chúng ta trong việc chống lại nCoV.

Mối đe dọa của các biến chủng mới đã chống lại BA.5 - vốn thống trị trong làn sóng Covid-19 ở Mỹ từ tháng 7. BA.5 hiện chiếm 49,6% số ca nhiễm mới ở nước này.

Trong khi đó, hai biến chủng BQ.1 và BQ.1.1 phát triển rất nhanh. Vào đầu tháng 10, mỗi chủng chiếm khoảng 1% các ca nhiễm mới ở Mỹ. Nhưng sau mỗi tuần, tỷ lệ này tăng gấp đôi. Hai chủng này hiện chiếm hơn 25% ca mắc mới trên toàn quốc, theo dữ liệu của CDC.

BQ.1 chiếm khoảng 14% số ca nhiễm mới. Con số này ở các biến chủng còn lại là BQ.1.1 (13%), BA.4.6 (10%), BF.7 (7,5%). Một loạt các biến chủng mới khác chiếm tỷ lệ nhỏ hơn.

Các biến chủng này không được phân bổ đồng đều trên khắp nước Mỹ. BQ.1.1 gây ra khoảng 1/5 trường hợp mắc Covid-19 mới ở vùng Đông Bắc. Đây cũng là nơi các trường hợp mắc và nhập viện đang gia tăng. Nhưng chủng này chỉ chiếm 3% số ca mắc mới ở Tây Bắc Thái Bình Dương.

Các biến chủng này bộ gene hơi khác nhau, nhưng về cơ bản đều mang một số đột biến quan trọng giống nhau. Đột biến này giúp chúng có khả năng né khỏi kháng thể từ vaccine hoặc lần mắc Covid-19 trong quá khứ. Những lợi thế nói trên cũng khiến nguy cơ chúng ta bị tái mắc Covid-19, mắc Covid-19 sau tiêm vaccine nhiều hơn.

Trong một tuyên bố hôm 28/10, nhóm Cố vấn Kỹ thuật của Tổ chức Y tế Thế giới về Sự tiến hóa của SARS-CoV-2 cho biết các đột biến nhiều nhất trong những biến chủng phụ đang tăng nhanh là XBB và BQ.1. Nhưng nó không đủ tạo ra sự khác biệt với Omicron gốc để được coi là biến chủng mới.

XBB được phát hiện ở Mỹ vào tháng 9, nhưng nó không gây ra số ca mắc đáng kể tại nước này. Ngược lại, XBB đặc biệt phổ biến ở Singapore. Quốc đảo đang ghi nhận số ca mắc mới chủ yếu là nhiễm XBB.

“Hai dòng phụ này vẫn là một phần của Omicron và Omicron tiếp tục là biến chủng đáng quan ngại", nhóm chuyên gia của WHO nói.