Mối đe dọa từ những UAV cảm tử

Theo AFP, hôm 17/10, hàng loạt vụ nổ lớn đã được ghi nhận tại thủ đô Kyiv của Ukraine. Thị trưởng Kyiv Vitalii Klitschko cho biết những vụ nổ xảy ra ở quận Shevchenkivskiy nằm ở khu vực trung tâm. Andriy Yermak, Chánh văn phòng tổng thống Ukraine, cho hay vụ nổ xảy ra là do các máy bay không người lái (UAV) cảm tử tấn công vào trung tâm Kyiv.

Những cuộc không kích gần đây vào thủ đô Kyiv và nhiều khu vực khác ở Ukraine đã chứng kiến việc các loại UAV cảm tử thường xuyên được sử dụng. Các cuộc không kích gây thiệt hại cho nhiều cơ sở hạ tầng dân sự tại Ukraine, chủ yếu là cơ sở hạ tầng năng lượng, theo Politico.

Vào hôm 18/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết 30% các cơ sở sản xuất điện của nước này đã bị phá hủy trong các cuộc không kích gần đây.

UAV cảm tử là gì?

UAV cảm tử, hay UAV tự sát, là một vũ khí tấn công đường không. Đây là loại vũ khí có khả năng bay tuần tra xung quanh một khu vực nhất định và tấn công khi đã xác định chắc chắn mục tiêu.

Các loại UAV cảm tử thường có kích thước nhỏ gọn và có thể được phóng từ mọi khu vực. Tuy nhiên, lợi thế lớn nhất của UAV cảm tử chính là việc loại vũ khí này khó bị phát hiện, trong khi mang lại cho người sử dụng khả năng tấn công các mục tiêu tầm xa với giá thành phải chăng.

Các UAV cảm tử được thiết kế để sử dụng một lần. Không giống với các loại UAV vũ trang thông thường, được thiết kế để phóng các loại tên lửa trước khi quay trở về căn cứ, UAV cảm tử sẽ lao vào mục tiêu và kích nổ đầu đạn, qua đó bị phá hủy trong cuộc tấn công.

Theo Times of Israel, khi xung đột bùng phát giữa Azerbaijan và Armenia ở khu vực Nagorno-Karabakh vào năm 2020, những UAV cảm tử như Harop do Israel cung cấp đã đem lại lợi thế to lớn cho quân đội Azerbaijan trên chiến trường khi phá hủy nhiều đơn vị vũ khí và thiết giáp của lực lượng vũ trang Armenia.

UAV cảm tử Harop được sử dụng trong cuộc chiến Nagorno-Karabakh giữa Azerbaijan và Armenia vào năm 2020. Ảnh: Israel Aerospace Industries.

Trả lời truyền thông Israel, Hikmet Hajiyev, một trong những cố vấn hàng đầu về chính sách đối ngoại của Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, cho biết các UAV cảm tử Harop do Israel chế tạo đã thể hiện rất tốt trên chiến trường.

"Các kỹ sư chế tạo UAV Harop có thể tự hào về thành quả của mình", ông Hajiyev trả lời tờ Times of Israel.

Trả lời AP, một quan chức quốc phòng Ukraine cho biết các UAV cảm tử tạo ra một thách thức lớn đối với các hệ thống phòng không khi tấn công theo chiến thuật bầy đàn.

Các loại UAV cảm tử được Ukraine sử dụng

Kể từ khi xung đột ở Ukraine bùng phát, các loại UAV cảm tử thường xuyên được quân đội sử dụng trên chiến trường. Trong số này bao gồm UAV cảm tử RAM II. Vũ khí được phát triển bởi liên một liên doanh các công ty quốc phòng của Ukraine. Theo các nhà sản xuất, UAV RAM II có khả năng mang theo 3 kg thuốc nổ với tầm bay đạt 30 km.

Tuy nhiên, do nhiều cơ sở sản xuất quốc phòng và xí nghiệp của Ukraine đã bị phá hủy, nước này ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung vũ khí từ các nước phương Tây, trong số này bao gồm một số loại UAV cảm tử.

Theo CNN, một trong những loại UAV cảm tử mà các quốc gia phương Tây viện trợ cho Ukraine là dòng UAV cảm tử Switchblade. Đây là dòng UAV cảm tử có kích thước nhỏ gọn và hoạt động với cơ chế chạm nổ.

UAV cảm tử Switchblade từng nhận được nhiều sự chú ý khi được quân đội Mỹ cung cấp cho Ukraine. Ảnh: US Marine Corps.

Được sản xuất bởi công ty AeroVironment, các UAV cảm tử Switchblade được Mỹ viện trợ cho Ukraine bao gồm 2 biến thể là 300 và 600. Theo đó, loại UAV Switchblade 300 có tầm bay gần 10 km trong khi loại UAV Switchblade 600, với kích thước lớn hơn, có tầm bay đạt 32 km.

Tập đoàn nhà nước Rostec cho biết khi nhận ra lợi thế mà UAV cảm tử mang lại, Nga cũng tích cực sử dụng loại vũ khí trên kể từ khi nước này mở "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine, theo TASS.

Các loại UAV cảm tử của Nga

Trả lời hãng tin tức TASS, tập đoàn nhà nước Rostec cho biết các loại UAV cảm tử Kub và Lancet của Nga đã được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động chiến đấu ở Ukraine.

Chúng đã "chứng minh thành công các đặc tính của mình trong điều kiện chiến đấu”, cơ quan này cho biết. Máy bay không người lái chủ yếu được sử dụng để tấn công các mục tiêu mặt đất từ xa.

UAV cảm tử Lancet được Nga tích cực sử dụng trong cuộc xung đột tại Ukraine. Ảnh: TASS.

UAV Kub, do Zala Aero, công ty con của tập đoàn Kalashnikov - thành viên của tập đoàn nhà nước Rostec, phát triển. UAV này mang đầu đạn nặng 3 kg. Thời gian bay tối đa của nó là 30 phút và tốc độ là 130 km/h. Việc giao hàng loạt cho quân đội Nga được lên kế hoạch bắt đầu vào năm 2022.

UAV Lancet, cũng do Zala Aero sản xuất, được trang bị một số loại hệ thống dẫn đường. Máy bay không người lái này có một kênh liên lạc truyền hình ảnh về mục tiêu, cho phép xác nhận mục tiêu đã bị đánh trúng.

Tổ hợp này có khả năng tiêu diệt mục tiêu trong bán kính lên tới 40 km. Trọng lượng cất cánh tối đa của nó là 12 kg.

Theo CNN, bên cạnh việc sử dụng các UAV cảm tử nội địa tại Ukraine, Mỹ cho rằng quân đội Nga trong thời gian gần đây còn sử dụng các loại UAV cảm tử do Iran sản xuất.

Tuy nhiên, hôm 30/8, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trong một cuộc họp báo đã phủ nhận thông tin cho rằng Nga đã nhận được UAV từ Iran để sử dụng trong "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine, TASS đưa tin.

Những mảnh vỡ của một UAV bị bắn hạ vào hôm 6/10. Chính quyền Ukraine đã cáo buộc đây là loại UAV Shahed-136 do Iran sản xuất và bán cho Nga. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết các UAV cảm tử Shahed-136 do Iran sản xuất đã được sử dụng trong cuộc tấn công vào hôm 10/10 nhằm vào thủ đô Kyiv và nhiều khu vực khác ở Ukraine, Channel News Asia đưa tin.

UAV cảm tử Shahed-136 có sải cánh dài 2,5 m với trọng lượng lên đến 200 kg. Loại vũ khí này bắt đầu được sử dụng vào năm 2021.

Tuy nhiên, trong tuyên bố vào hôm 15/10, Bộ Ngoại giao Iran cũng phủ nhận những cáo buộc cho rằng nước này đã cung cấp cho Nga các loại UAV quân sự, AFP đưa tin.

"Iran chưa từng và sẽ không bao giờ cung cấp bất kỳ loại vũ khí nào được sử dụng trong cuộc xung đột tại Ukraine", tuyên bố cho biết.

Trả lời báo chí vào hôm 18/10, ông Peskov cho biết các loại UAV mà Nga sử dụng tại Ukraine hoàn toàn được sản xuất trong nước.

"Các loại vũ khí Nga sử dụng hoàn toàn được sản xuất trong nước. Chúng có tên gọi bằng tiếng Nga", TASS dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin.

Nga tung video dùng UAV tấn công khí tài của Ukraine Bộ Quốc phòng Nga hôm 20/10 công bố video cho thấy lực lượng đổ bộ đường không nước này dùng UAV để tấn công pháo binh, xe tăng và radar của quân đội Ukraine.

An Bình