Mòn mỏi chờ xử lý vi phạm

Khu đất rừng biến thành khu nhà mặt tiền khang trang do hành vi chiếm đất, xây dựng trái phép. Ảnh: M.Quân

Trong khi đó, gia đình bà Đoàn Thị Lý, người nhận đất giao khoán hợp pháp từ đơn vị chủ quản là Xí nghiệp nguyên liệu giấy Đông Nam bộ vẫn đang mỏi mòn chờ xử lý từ các cơ quan chức năng để được tiếp tục canh tác theo hợp đồng đã ký.

* Biến đất rừng thành nhà mặt tiền

Theo bà Đoàn Thị Lý, do nhà gần khu vực đất rừng được giao khoán nên khi vừa phát hiện khu đất bị gia đình ông Tạ Đình Mỹ (xã Bắc Sơn) lấn chiếm xây dựng trái phép thì gia đình bà đã trình báo chính quyền các cấp nhưng không được ngăn chặn kịp thời. Bà Lý cho biết, đây không phải lần đầu tiên ông Mỹ lấn chiếm đất mà vào năm 2013, người này từng có hành vi trên nhưng thời điểm đó được chính quyền địa phương kịp thời ngăn chặn và xử lý dứt điểm.

Theo nội dung thông báo giải quyết vụ việc từ năm 2013 của UBND xã Bắc Sơn, từ năm 1999, gia đình ông Tạ Đình Mỹ là một trong 101 hộ có đơn khiếu nại xin lại diện tích đất rừng (3 hécta) nhưng bị bác đơn vì không có cơ sở giải quyết. Từ năm 2003, gia đình bà Lý đã ký hợp đồng giao khoán, nhận hơn 3 hécta đất trên để quản lý, đầu tư trồng cây tràm. Từ đó khẳng định, gia đình ông Mỹ không hề có đất tại khu vực do bà Lý đang quản lý, khai thác.

Nhìn lại quá trình giải quyết vi phạm lần trước, bà Lý cho rằng việc xây dựng trái phép hiện tại của ông Mỹ không được UBND xã Bắc Sơn xử lý kiên quyết, dứt điểm mới dẫn tới các công trình hoàn thiện và đưa vào sử dụng, thu lợi bất chính như hiện nay. “Đất nằm ngay mặt tiền đường 767 rất có giá. Nếu tính giá thuê mỗi căn theo thị trường hiện tại cũng phải từ 3-5 triệu đồng/căn, như vậy mỗi tháng thu về gần trăm triệu đồng, một con số không hề nhỏ. Trong khi gia đình tôi đã đầu tư hàng trăm triệu đồng để trồng, nay đến kỳ thu hoạch lại bị cản trở vì những hộ lấn chiếm mà không được chính quyền địa phương hỗ trợ xử lý dứt điểm như trước đây” - bà Lý bức xúc.

* Có vượt thẩm quyền của UBND huyện?

Trả lời phóng viên về vấn đề vi phạm xây dựng mà Báo Đồng Nai đã từng nêu tại xã Bắc Sơn, bà Nguyễn Thị Minh Châu, Chủ tịch UBND huyện Trảng Bom cho biết, do đây là đất của tổ chức quản lý, lại đang có tranh chấp nên huyện đã lập hồ sơ báo cáo về tỉnh để xin ý kiến chỉ đạo xử lý. Về vấn đề lấn chiếm, xây dựng trái phép, bà Châu cũng cho rằng phải chờ UBND tỉnh xử lý việc tranh chấp trước, khi có ý kiến chỉ đạo của tỉnh thì huyện mới thi hành bởi vụ việc vượt thẩm quyền của UBND huyện.

Không đồng tình với hướng giải quyết của chính quyền địa phương, bà Lý cho rằng vấn đề tranh chấp thực chất cũng giống như thời điểm năm 2013. Thời điểm đó, UBND xã Bắc Sơn đã căn cứ các quyết định của UBND tỉnh, vận dụng xử lý việc lấn chiếm đất rất nhanh chóng, kịp thời nên không phát sinh xây dựng trái phép. “Ngay khi phát hiện xây dựng không đúng mục đích, quy hoạch sử dụng đất vì đây là đất trồng rừng thì chính quyền địa phương phải xử lý vấn đề này trước. Đáng nói, nếu đất đang có tranh chấp thì theo quy định lại càng không được xây dựng mà phải giữ nguyên hiện trạng nhưng đằng này các đối tượng vẫn ngang nhiên lấn chiếm, xây dựng và sử dụng mà không có sự can thiệp kịp thời chẳng khác nào tiếp tay cho vi phạm” - bà Lý cho biết thêm.

Chia sẻ về vấn đề xử lý xây dựng trái phép, một cán bộ quản lý xây dựng cho biết việc xây dựng trái phép không liên quan đến vấn đề tranh chấp chủ quyền đất. Theo quy định, khi phát hiện công trình xây dựng trên địa bàn mình quản lý, dù công trình do UBND tỉnh, Sở Xây dựng hay UBND huyện cấp phép thì trách nhiệm của chính quyền địa phương là phải kiểm tra các giấy tờ liên quan theo quy định, nếu đơn vị thi công không xuất trình được các giấy tờ liên quan thì địa phương có quyền yêu cầu ngưng thi công và xử lý theo luật định. Theo Quyết định 30/2018/QĐ-UBND của UBND tỉnh về quy định cấp phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng công trình trên địa bàn tỉnh, tại Điều 7 quy định về thẩm quyền cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ các cấp (nhà cấp 4, 3...) thuộc UBND huyện.

Như vậy, trường hợp xây dựng tại xã Bắc Sơn thuộc công trình nhà ở riêng lẻ thì thẩm quyền cấp phép và xử lý thuộc chính quyền địa phương là cấp xã và huyện. Một số người dân cho rằng những trường hợp lấn chiếm vi phạm như trên cần phải xử lý nghiêm để tránh tình trạng vi phạm “leo thang” tại những khu vực khác trong khi thị trường đất đang có diễn biến phức tạp như hiện nay.

Chỉ thị số 21/CT-UBND của UBND tỉnh Đồng Nai ngày 12-9-2016 về tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh (có hiệu lực trước thời điểm ban hành chỉ thị mới số 04/CT-UBND ngày 5-4-2019). Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ thị UBND các huyện, thị, thành phố có trách nhiệm chỉ đạo chủ tịch UBND các phường, xã, thị trấn và các tổ, đội quản lý trật tự xây dựng tại địa phương căn cứ các quy định hiện hành tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn. Thường xuyên kiểm tra việc tuân thủ các quy định pháp luật xây dựng trên địa bàn nhằm phát hiện và kịp thời ngăn chặn, kiên quyết xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm. Ban hành kịp thời quyết định đình chỉ thi công xây dựng, áp dụng biện pháp ngăn chặn theo thẩm quyền; tổ chức thực hiện nghiêm việc cưỡng chế, phá dỡ công trình vi phạm theo quyết định cưỡng chế của chủ tịch UBND cấp trên hoặc thanh tra Sở Xây dựng theo quy định… Xử lý nghiêm các trường hợp cố tình trì hoãn, không thực hiện quyết định xử phạt. Đồng thời, chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh khi không phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật xây dựng trên địa bàn mình quản lý, đặc biệt là các công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng. Quy định trách nhiệm cụ thể cho từng tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý xây dựng trên địa bàn. Kiên quyết thực hiện kiểm điểm, kỷ luật các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc buông lỏng trách nhiệm quản lý để xảy ra vi phạm trên địa bàn phụ trách quản lý.

Minh Quân