Muốn loại bỏ thực phẩm bẩn, cần thức tỉnh lương tâm

Trong đó đã có 209 trường hợp trẻ ở Bắc Ninh có kết quả dương tính với ấu trùng sán lợn. Đây là một con số cao bấtthường bơỉtừ trước tới nay tình trạng trẻ em nhiễm sán lợn cục bộ ở một địa phương là chưa từng có.

Hình minh họa.

Cung cấp thực phẩm cho 21 trường học

Hay tin hơn 50 trẻ em thuộc xã Thanh Khương (huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) dương tính vơísán lợn, hàng nghìn phụ huynh từ các xã của huyện Thuận Thành đã đưa con lên Hà Nội xét nghiệm.

GS.TS Nguyễn Văn Kính - Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết đây là lần đầu tiên trong hơn chục năm qua bệnh viện ghi nhận số lượng lớn người đến xét nghiệm sán lợn như vậy. Ông cũng cho rằng đây là một con số cao bất thường, bởi thông thường tỉ lệ nhiễm sán lợn rất thấp.

Hiện tại, tất cả mọi nghi ngờ và chỉ trích đều hướng về Công ty TNHH Đầu tưTài chính HươngThành (có địa chỉ ở phường Đại Phúc, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh - là công ty cung cấp thực phẩm cho Trường Mầm non Thanh Khương và 21 trường khác trên địa bàn).

Trước đó, khoảng giữa tháng 2/2019, một số phụ huynh đăng video lên mạng xã hội ghi lại món thịt lợn có dấu hiệu của bệnh sán gạo trong bữa ăn tại trường mầm non Thanh Khương. Ngay sau đó, tập thể phụ huynh lên gặp Ban giám hiệu nhà trường phản ánh.

Ngày 5/3, phụ huynh tiếp tục vào bếp ăn trường này, phát hiện những miếng thịt gà luộc chín bị bở ra có thể bóp nát được trên tay. Tiếp nhận thông tin, lực lượng công an đã có mặt thu giữ số lượng thịt gà có tại trường mầm non Thanh Khương và đưa đi giám định, đồng thời thu giữ một số phiếu, hóa đơn nhập thực phẩm tại trường học này.

Ông Nguyễn Công Mười – Phó chủ tịch xã Thanh Khương cho biết, trong buổi làm việc giữa Công ty Hương Thành cùng các bậc phụ huynh, giám đốc công ty đã hứa trực tiếp đưa các em trong Trường Mầm non Thanh Khương đi khám.

“Nếu kết quả xét nghiệm của các cháu là dó ăn đồ ăn bẩn đó mà bị nhiễm sán thì công ty phải có trách nhiệm bồi thường. Hoặc nếu có vấn đề gì với các cháu thì phải chịu trách nhiệm trực tiếp với các cháu và gia đình.

Công ty cũng đã hứa hẹn trực tiếp với phụ huynh học sinh, trước Đảng ủy UBND xã địa phương”, ông Mười thông tin. Gia đình bà NguyễnThị Cầu có hai cháu nhỏ dương tính với sán lợn đang vô cùng hoang mang. “Chẳng thể chờ đợi lời hứa của phía công ty hay chính quyền xã, gia đình tôi nóng ruột đã đưa 3 cháu nhỏ đi khám thì hai cháu đều nhiễm sán lợn.

Từ trước đến nay gia đình đều chăm chút chu đáo cho các cháu nhưng không hiểu sao lại xảy ra sự việc này. Nếu nguyên nhân là do các cháu ăn ở trường do thực phẩm bị nhiễm bẩn thì phải chịu trách nhiệm với các cháu, với pháp luật”, bà Cầu bức xúc.

Đề nghị công an vào cuộc làm rõ

Tại buổi họp về vụ việc hàng loạt học sinh nhiễm sán lợn nghi do ăn thực phẩm bẩn tại trường mầm non, ông Nguyễn Nhân Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh cho biết, tỉnh sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức xét nghiệm và hỗ trợ chi phí xét nghiệm sán lợn miễn phí cho học sinh 19 trường mầm non trên địa bàn huyện Thuận Thành.

Đồng thời, tỉnh sẽ mơìViện Sốt rétKý sinh trùng-Côn trùng Trung ương điều tra vấn đề dịch tễ tại huyện Thuận Thành; chỉ đạo các cơ quan liên quan của tỉnh phối hợp, nghiên cứu tình hình bệnh lợn gạo và giải pháp khắc phục để có hướng giải quyết triệt để.

Hiện Công ty Hương Thành đã bị tạm dừng hoạt động, chờ kết quả điều tra. UBND huyện Thuận Thành cũng đã ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với bà Cao Thị Hòe - Hiệu trưởng trường Mầm non Thanh Khương.

Sau khi nghe báo cáo về sự việc, ông Nguyễn Tử Quỳnh - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh căn cứ vào các xét nghiệm, báo cáo chính thức đến các cơ quan chức năng liên quan; hướng dẫn, tuyên truyền cho nhân dân về việc phòng chống sán lợn; tổ chức xét nghiệm với các học sinh.

Công an tỉnh Bắc Ninh cần khẩn trương điều tra làm rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân liên quan đến việc cung cấp thực phẩm không đảm bảo an toàn cho các trường học.Đồng thời, các cá nhân,tậpthể cung cấp,pháttán thông tin không đúng sự thật cũng phải bị xử lý.

Lực lượng công an cũng cần đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn huyện Thuận Thành, nghiêm trị những trường hợp gây rối. Cùng lúc, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin cho rằng, chủ Công ty Hương Thành là cháu ruột của ông Nguyễn Tử Quỳnh, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh. Liên quan đến vấn đề trên, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh khẳng định, đây là thông tin không đúng sự thật.

"Tôi khẳng định đây là thông tin thất thiệt. Tôi quê ở thành phố Bắc Ninh còn theo xác minh, Giám đốc doanh nghiệp này ở Thuận Thành nên hoàn toàn không có anh em, họ hàng gì", ông Quỳnh nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Tử Quỳnh cũng yêu cầu Ban Quản lý An toàn thực phẩm tỉnh phải phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học; Sở GD&ĐT tỉnh chỉ đạo các cơ sở chủ động thực hiện nghiêm quy trình kiểm soát, truy suất nguồn cho các bếp ăn tập thể bán trú tại trường học...

Điều 317 – Bộ luậtHình sự năm 2015 về tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm đã quy định: hành vi chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm đó không bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật, quy định về an toàn thực phẩm có thể bị phạttiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Trách nhiệm, lương tâm và tội ác

Liên quan tới nguyên nhân dẫn tới nhiễm sán lợn, Ths.BS Trần Thị Hải Ninh - Trưởng phòng Kế hoạch Tổng Hợp (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho hay, việc trẻ bị nhiễm ký sinh trùng ngoài lý do về thực phẩm bị nhiễm sán còn có thể do nhiều nguồn khác từ môi trường sống, thực phẩm, nguồn nước, vệ sinh cá nhân, đồ chơi của trẻ con...

“Do đó, việc xác định nguyên nhân chính xác trẻ nhiễm sán lợn ở Bắc Ninh phải chờ cơ quan chức năng. Bệnh viện chưa thể kết luận. Bên cạnh đó, việc xét nghiệm ký sinh trùng có tỉ lệ phản ứng chéo giữa các chủng giun sán với nhau rất nhiều.

Vì vậy, đối với tất cả các trường hợp dương tính, bệnh viện đều phải tiến hành chạy lại để kiểm tra lần 2, lần 3 và kiểm tra chéo đối với các nhóm ký sinh trùng khác. Vì vậy, hiện tại chưa thể nói chính xác tỉ lệ dương tính sán của các cháu là bao nhiêu”, Ths.BS Hải Ninh cung cấp thông tin.

Cũng theo Ths.BS Hải Ninh, nhiễm ký sinh trùng là bệnh lý mãn tính ở trong cộng đồng, từ trẻ nhỏ cho đến người lớn đều có nguy cơ mắc bệnh. Hiện tại, cũng chưa có công bố chính xác về việc nhiễm ký sinh. Ngoài sán lợn, trong các cháu đến tiến hành lấy mẫu xét nghiệm, có một tỉ lệ dương tính với giun đũa chó mèo, sán chó...

Mặc dù chưa có câu trả lời chính xác nhưng việc có hàng trăm trẻ nhỏ dương tính với ấu trùng sán lợn được phát hiện trong thời gian ngắn trên cùng 1 địa bàn khiến dư luận không khỏi bất bình, bức xúc. Đặc biệt, việc đưa thực phẩm nhiễm sán lợn hoặc để cho thực phẩm bẩn vào trong bếp ăn của trường mầm non là một việc không thể chấp nhận được.

Về trách nhiệm, nếu như cố tình đưa thức ăn có bệnh cung cấp cho người tiêu dùng sử dụng thì đã là phạm tội rồi, chưa nói đến việc cung cấp thực phẩm cho trường mầm non để các cháu nhỏ ăn. Đáng ra, đối với trẻ em thì càng phải được dành cho những gì tốt nhất, an toàn nhất, vậy nhưng đằng này, một số người đã đưa thực phẩm bẩn vào trường mầm non.

Dư luận phẫn nộ và coi đây là một tội ác thì cũng không sai! Bên cạnh trách nhiệm của đơn vị cung cấp thực phẩm, dư luận cũng đặt dấu hỏi về vai trò của nhà trường. Các cô giáo quản lý có biết việc này không? Khi nhà trường làm hợp đồng với nhà cung cấp thực phẩm có đưa ra điều khoản về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm hay không, có kiểm tra giám sát chặt chẽ thường xuyên hay không? Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng có trách nhiệm liên quan.

Ở địa phương có cơ quan y tế thường xuyên đi kiểm tra để bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm của các cơ sở cung cấp thức ăn công cộng, bếp ăn tập thể, nhà hàng…

Vậy thì trong trường hợp này, cơ quan y tế ở địa phương có làm việc đó hay không, có đi thực tế hay không, tạisao không phát hiện hay là phát hiện mà bỏ qua. Những chuyện đó phải được làm rõ. Khi đã xảy ra sự việc làm ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều trẻ em, ảnh hưởng lớn đến dư luận xã hội thì chắc chắn phải có đơn vị chịu trách nhiệm đến cùng, chứ không thể có chuyện rút kinh nghiệm hay giải quyết nội bộ.

Việc đình chỉ hoạt động của cơ sở cung cấp thực phẩm cũng chỉ là biện pháp tạm thời để ngăn chặn hậu quả có thể tiếp tục diễn ra. Nhưng cuối cùng nó phải là vấn đề xử lý trách nhiệm, nếu đến mức hình sự thì phải xử lý. Cần truy trách nhiệm đến cùng, xử lý nghiêm minh để răn đe những trường hợp khác. Tuy nhiên, xử lý trách nhiệm thì đã đành.

Nhưng câu hỏi đặt ra là: vì đâu nên nỗi? Trong thời gian qua, dư luận liên tục đăng tải các thông tin liên quan đến thực phẩm bẩn. Ông Dương Trung Quốc trong một buổi trò chuyện đã nói (đại ý): Đừng để khi nhắc đến thời đại của chúng ta, con cháu sẽ ghi vào câu“rau hai luống, lợn hai chuồng”.

Vâng, rau sạch, lợn sạch thì để cho nhà mình ăn, còn rau nhiễm thuốc trừ sâu, lợn bệnh thì mang ra cộng đồng. Mới đây, đơn vị quản lý thị trường Hà Nội phát hiện hàng tấn thực phẩm bẩn, bao bì toàn chữ Trung Quốc. Đó chỉ là bề nổi của những tảng băng chìm đang từng ngày, từng giờ gặm nhấm, giết dần, giết mòn sức khỏe của người dân Việt Nam.

Chua xót thay, trao đổi với chúng tôi, một vị thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ: “Khi mình đặt vấn đề sử dụng chất cấm trong chăn nuôi với phía Trung Quốc, họ thẳng thắn: chúng tao sản xuất để sơn công nghiệp chứ đâu phải để cho lợn ăn!”.

Đã đến lúc, cả cộng đồng cần lên tiếng, cần ngăn chặn thực phẩm bẩn. Nhưng trước khi truy đến trách nhiệm thì cần đỏi hỏi ở mỗi người chúng ta một cầu hỏi về lương tâm, trách nhiệm với đồng loại, với dân tộc. Bởi lẽ, mọi hành lang pháp lý, mọi rào cản trách nhiệm sẽ không thể bao quát hết được hành vi của con người.

Nếu chúng ta vẫn còn những lọc lừa, nếu chúng ta vẫn còn bị lợi nhuận, bị đồng tiền “mua chuộc”, làm “nô lệ” cho lợi ích, chà đạp mọi giá trị, bất chấp đạo đức để kiếm tiền thì mọi quy định chỉ có ý nghĩa trên giấy. Khi đó, người lãnh chịu hậu quả không ai khác, chính là ta và con cháu chúng ta!

PV