Muốn thành công, phải rất kiên trì, nhẫn nại và có mục tiêu

Chủ tịch nước Trần Đại Quang trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH&CN cho TS. Hoàng Đức Thảo.

TS. Hoàng Đức Thảo là Chủ nhiệm của cụm công trình “Xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, nông thôn, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu” vừa được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH&CN lần V năm 2016.

Ông Thảo cho biết công trình gồm 36 sản phẩm, được chia thành 4 nhóm, đang được ứng dụng tại 42/63 tỉnh, thành trên cả nước. Tất cả các sản phẩm đều giúp giảm ít nhất 20% chi phí so với giải pháp truyền thống.

Nhóm thứ nhất là nhóm công nghệ, giải pháp kỹ thuật, sản phẩm mới góp phần xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. Tiêu biểu là hệ thống hào kỹ thuật đúc sẵn lắp ghép dùng để ngầm hóa các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị.

Tiếp đến là hệ thống hố ga thu nước mưa và ngăn mùi kiểu mới, được đúc sẵn lắp ghép, kiểm soát được chất lượng, tiến độ, thay thế cho các giải pháp truyền thống, chống mùi hôi trong lòng cống chung (nước mưa lẫn nước thải) thoát ra, hạn chế ngập úng thoát nước đô thị.

Nhóm thứ 2 là nhóm sản phẩm KH&CN góp phần xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật nông thôn, tiêu biểu có hệ thống kênh, mương tưới tiêu nội đồng kết cấu bằng bê tông cốt thép, bê tông cốt sợi thành mỏng đúc sẵn, lắp ghép, kiểm soát được chất lượng, tiến độ...

Nhóm thứ 3 là nhóm sản phẩm KH&CN mới góp phần bảo vệ môi trường. Có thể kể đến hệ thống thoát nước, xử lý nước thải cho đô thị nhỏ và các nhà hàng, khách sạn kiểm soát tận gốc các nguồn xả. Giải pháp này xử lý đồng bộ khép kín quy trình đấu nối - thu gom - báo đón - truyền tải - xử lý tập trung đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường bằng công nghệ sinh học tự nhiên.

Cuối cùng là nhóm công nghệ, giải pháp kỹ thuật, sản phẩm mới góp phần phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tiêu biểu là công trình nghiên cứu và phát triển công nghệ, giải pháp kỹ thuật chế tạo các loại cấu kiện bê tông cốt phi kim mỏng, cấu tạo rỗng, kết cấu lắp ghép nhằm chống xói lở, kiến tạo bờ, lấn biển quai đê tạo quỹ đất, gây bồi tạo bãi, bảo vệ rừng phòng hộ và thay thế các loại đê bờ giải pháp truyền thống. Công nghệ này có chất lượng bền vững lâu dài, giúp chủ động kiểm soát chất lượng, tiến độ, chống tiêu cực thất thoát, góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong số các sản phẩm trên, công nghệ làm kè chống xói lở và bảo vệ bờ sông hồ và đê biển là một trong những sản phẩm ông Thảo tâm đắc nhất. Sản phẩm đã được đưa vào dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên ở TPHCM. Công trình đã thi công xong, được các cơ quan chức năng liên quan kiểm định chất lượng và đánh giá cao.

Điểm đặc biệt của kè chống xói lở này là được đúc sẵn, kết cấu lắp ghép, không dùng thép. Nó vừa chống xói lở vừa kiến tạo bờ. Do kết cấu theo tường chắn đất, tường trọng lực nên sản phẩm đặc biệt phù hợp với nơi nền đất yếu. Ưu điểm của sản phẩm này là chủ động kiểm soát được tiến độ, chất lượng và chi phí chỉ bằng một nửa so với dùng công nghệ nước ngoài hiện nay.

Ông Thảo kể lại, ông phải đi thực tế và đầu tư rất nhiều thời gian, công sức, tham khảo ý kiến chuyên gia... mới tìm ra được giải pháp hữu hiệu này. “Khi nghiên cứu về kè, chúng tôi nghiên cứu các giải pháp nhằm chống xói lở và bảo vệ bờ biển trước. Thành công đầu tiên là công trình kè biển ở bãi biển Đồng Châu (Tiền Hải, Thái Bình) dài 4 km đã hoàn thành cách đây 2 năm. Một minh chứng rất rõ về sự phù hợp của công nghệ này là tháng 8/2016, Thái Bình là tâm điểm của cơn bão số 1, giật cấp 11-13 nhưng đê kè của chúng tôi vẫn được ổn định, bền vững”.

Ông Thảo cho biết nhóm của ông đã nghiên cứu và đã đưa ra được nhiều giải pháp. Ví dụ như giải pháp với biển bồi, biển lở, giải pháp phá sóng từ xa và các giải pháp cân bằng bùn cát, gây bồi tạo bãi. Còn đối với bờ sông, hồ, vì có rất nhiều loại bờ khác nhau nên họ đưa ra nhiều giải pháp kỹ thuật và sản phẩm khác nhau, phù hợp với điều kiện địa chất, địa hình và đặc biệt theo yêu cầu công năng sử dụng của công trình.

“Chúng tôi đã đến nhiều nơi, tham khảo các chuyên gia đầu ngành, chuyên sâu trong lĩnh vực này. Đặc biệt, đối với công nghệ sử dụng tại kênh Tham Lương, chúng tôi đã tổ chức hội thảo khoa học chuyên ngành chuyên sâu và nhận được các chứng chỉ tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới, phù hợp của Bộ NN&PTNT, Bộ KH&CN và các cơ quan chức năng liên quan”, ông Thảo nói.

TS. Hoàng Đức Thảo giới thiệu sản phẩm kè tiêu thoát nước cho các nhà khoa học. Ảnh: Dân trí

Đam mê của một người thợ

TS. Hoàng Đức Thảo khởi nghiệp tại Công ty Xây dựng số 10 với công việc của thợ xây dựng bậc 3/7.

30 năm qua, từ một công nhân, ông đã không ngừng nỗ lực học tập, phấn đấu trở thành một nhà quản lý, nhà khoa học xuất sắc.

Sản phẩm đầu tay của TS. Thảo là cụm tời nạo vét cống ngầm thoát nước đô thị, một hệ thống thoát nước đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc chống ngập úng cũng như bảo vệ sức khỏe người lao động, giúp họ không phải tiếp xúc trực tiếp với ô nhiễm.

“Lúc đó, do còn nghi ngại nên việc thuyết phục mọi người ứng dụng công nghệ, sản phẩm sáng tạo KH&CN mới cực kỳ khó khăn. Nhưng tôi đã rất kiên trì, nhẫn nại, thất bại không nản và với tôi, điều quan trọng nhất là phải kiên trì, nhẫn nại và có mục tiêu”, ông Thảo nhớ lại.

Đối với TS. Hoàng Đức Thảo, niềm đam mê nghiên cứu và ứng dụng KH&CN đã ăn sâu vào máu và nó như một nhu cầu không thể thiếu của bản thân. Ông làm việc không ngưng nghỉ, thường suy nghĩ một mình về một ý tưởng, một vấn đề nào đó. Các ý tưởng của ông gần như đều xuất hiện vào ban đêm, lúc ông say sưa làm việc. “Tôi rà soát, quản lý công việc hầu hết về ban đêm, ban ngày dành thời gian làm việc cùng các cộng sự, các tổ, nhóm. Ban ngày cũng là lúc tôi triển khai và thực hiện các ý tưởng nảy ra đêm trước”, ông Thảo chia sẻ.

“Tôi luôn luôn tâm niệm và suy nghĩ phải thay đổi giải pháp truyền thống nếu thấy cần thiết. Chúng ta phải luôn nhận thức và hình thành được những hướng nghiên cứu mới. Nếu cứ đi hoài theo một lối mòn sẽ không giải quyết được những bất cập, hạn chế hiện nay thì không bao giờ phát triển nhanh, mạnh và bền vững được”.

Hoàng Lâm