Mỹ bất lực nhìn đồng minh bị Nga chinh phục bằng S-400

Hệ thống S-400

"Hiện có một số vấn đề liên quan đến hợp đồng S-400 và chúng tôi đang thảo luận với phía Thổ Nhĩ Kỳ. Bộ Ngoại giao đang chủ trì các cuộc thảo luận này. Chúng tôi hy vọng những vấn đề đó sẽ được giải quyết trước khi chúng tôi bàn giao máy bay cho Ankara”, bà Wilson đã nói như vậy tại một cuộc họp ở Hội đồng Đại Tây Dương.

Phát biểu trên của nữ Bộ trưởng Không quân Mỹ cho thấy Washington đã chấp nhận sự thực không thể thay đổi là đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ của họ kiên quyết mua S-400 của Nga và hơn nữa Mỹ cũng không dám tung đòn trừng phạt Ankara vì chuyện này như một loạt tuyên bố trước đó.

“Chúng tôi không muốn để những chiếc máy bay F-35 gần với S-400, vì thế những cuộc thảo luận với Thổ Nhĩ Kỳ đang diễn ra”, Bộ trưởng Wilson tiết lộ. Như vậy, Mỹ rõ ràng đã sẵn sàng cung cấp các máy bay chiến đấu F-35 cho đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ nhưng còn đang băn khoăn về vấn đề hoạt động của F-35 và S-400 khi chúng cùng ở trong tay của Ankara.

Mới đây, hồi tháng trước, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Châu Âu và Á-Âu – ông Wess Mitchell từng tung ra cảnh báo rằng, việc Thổ Nhĩ Kỳ mua các hệ thống tên lửa phòng không cực kỳ tinh vi S-400 của Nga có thể sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc Mỹ bàn giao các chiến đấu cơ tối tân F-35 cho Ankara.

Hồi tháng 12 năm ngoái, Moscow và Ankara đã ký một thỏa thuận 2,5 tỉ USD để mua hệ thống S-400 của Nga. Nga dự kiến cung cấp các tổ hợp S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ vào đầu năm 2020. Tuy nhiên, sau khi Ngoại trưởng Sergey Lavrov tiến hành hội đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hồi đầu tháng 4, ông Lavrov đã thông báo, Moscow sẵn sàng đẩy nhanh tiến độ thực hiện hợp đồng S-400 cho Ankara.

Hợp đồng mua các khẩu đội tên lửa phòng không tinh vi S-400 của Nga là thỏa thuận vũ khí ý nghĩa nhất của Ankara với một quốc gia không phải là thành viên của NATO.

Tuy nhiên, hợp đồng trên là nguồn cơn gây ra sự mâu thuẫn sâu sắc giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ. Washington trong thời gian quan đã thể hiện sự tức giận và lo ngại trước việc đồng minh Ankara mua các hệ thống S-400 của Nga. Giới chức Mỹ liên tục cảnh báo, đe dọa Thổ Nhĩ Kỳ về hậu quả, về sự trừng phạt nếu tiếp tục thúc đẩy hợp đồng mua S-400 của Moscow. Giới nghị sĩ Mỹ thậm chí còn kêu gọi không bán vũ khí, trong đó có các chiến đấu cơ tối tân F-35, cho đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara trước đó đã cam kết mua 116 chiếc chiến đấu cơ F-35A theo chương trình phát triển tiêm kích đa quốc gia do Mỹ chủ trì.

Nga rất bất bình trước hành động can thiệp của Mỹ vào hợp đồng S-400. Mới đây, hôm 25/5, Tổng thống Putin đã công khai lên tiếng chỉ trích Mỹ về việc tìm mọi cách gây sức ép để Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ hợp đồng với Nga mặc dù mọi nỗ lực này đếu không thành công. Ankara kiên quyết theo đuổi hợp đồng S-400 với Nga.

Thậm chí có tin, Thổ Nhĩ Kỳ đang có ý định mua chiến đấu cơ Su-57 của Nga nếu như không được đồng minh Mỹ cung cấp F-35. Mặc dù Ankara không đưa ra lời bình luận chính thức về thông tin này nhưng đây là dấu hiệu cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ rất cứng rắn với Mỹ trong hợp đồng S-400 và họ có sự lựa chọn khác nếu hợp đồng mua F-35 của Mỹ đổ vỡ.

Kiệt Linh (tổng hợp)