Mỹ có run khi Nga cảnh báo nóng?

Tối hậu thư cho Nga

Mỹ và NATO đã chính thức ra “tối hậu thư” yêu cầu Nga có 60 ngày để giải trình việc mà Washington cáo buộc là những hành vi vi phạm hiệp ước kiểm soát vũ khí cấm triển khai các tên lửa tại châu Âu. Theo đó, nếu sau thời hạn này không có gì thay đổi, Mỹ sẽ bắt đầu tiến trình kéo dài 6 tháng nhằm rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF).

Tuy nhiên, giới lãnh đạo và chuyên gia Nga đã ngay lập tức đưa ra lời đáp trả cứng rắn cùng cảnh báo quen thuộc về “chiến tranh hạt nhân”. Đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 5/12 cảnh báo Nga sẽ buộc phải trả đũa nếu Mỹ rút khỏi thỏa thuận này.

Phát biểu trên truyền hình, ông Putin cho biết Moscow phản đối việc phá bỏ thỏa thuận, nhưng Mỹ từ lâu đã muốn rút khỏi thỏa thuận và đổ lỗi cho Nga vi phạm văn kiện này để viện cớ rút lui.

Tổng thống Nga V. Putin cảnh báo đáp trả tương xứng nếu Mỹ rút khỏi INF

Trong khi đó, tờ Báo mới của Nga dẫn lời chuyên gia Aleksey Arbatov nhận định rằng: “Bất kể xung đột vũ trang nào xảy ra giữa Nga và Mỹ đều có khả năng cao sẽ leo thang thành chiến tranh hạt nhân”.

Theo chuyên gia này, tình hình hiện nay đang trở nên tồi tệ hơn do xuất hiện “mối đe dọa mới” - có thể được coi là “mối đe dọa nguy hiểm nhất, đó là các thể chế chính trị và quân đội của cả Nga và Mỹ trên thực tế đang tính đến một cuộc xung đột trực tiếp giữa các lực lượng lục quân và không quân của hai nước”.

Chuyên gia Arbatov cho rằng khi Chiến tranh Lạnh bắt đầu, giới lãnh đạo hai nước đã tiến hành nhiều “cuộc kiểm tra sức mạnh”. Tuy nhiên, sau cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, hai bên trở nên “cẩn trọng hơn và bắt đầu coi nhau là những đối thủ đáng được cân nhắc, thậm chí hai bên còn tìm kiếm một nền tảng cơ sở để hiểu nhau”.

Nhưng theo ông, các nhà lãnh đạo quân sự của cả Nga và Mỹ hiện đang “không coi trọng lẫn nhau”. Thay vào đó, họ bình tĩnh nói về “khả năng chiến tranh và thậm chí là chiến tranh hạt nhân”, bất chấp thực tế rằng một cuộc xung đột như vậy sẽ dẫn tới những hậu quả không thể chấp nhận được.

Theo ông Arbatov, “một thế hệ mới đang nổi lên, họ không hiểu và không muốn tìm hiểu về trải nghiệm này” trong quá khứ, và họ chưa từng phải trải qua “sự căng thẳng tâm lý khủng khiếp nhất của những tình huống khủng hoảng”. Đó là trải nghiệm của những người từng đi qua Thế chiến II cũng như những người từng chứng kiến Chiến tranh Lạnh.

Chuyên gia Nga mỉa mai rằng: “Có vẻ như những nhà lãnh đạo hiện nay của các cường quốc và các cố vấn của họ - những người chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh cho quốc gia của họ và cho toàn thế giới - cho rằng mình là những người đầu tiên trên trái đất này, và như thể chưa có ai từng sống trước họ...hoặc những người đi trước chẳng để lại bài học gì cho họ cả”.

Chuyển gia Nga cảnh báo về nguy cơ chiến tranh hạt nhân

Theo ông, thế giới dường như đang bị cuốn theo những vấn đề khác hơn là mối đe dọa về một cuộc chiến tranh mới. Ông Arbatov nói: “Ngày nay, đối với châu Âu, Brexit và vấn đề nhập cư là những vấn đề quan trọng nhất; Còn đối với Mỹ, đó là bức tường với Mexico và vấn đề thuế quan; Và đối với Nga, đó là eo biển Kerch”.

Chuyên gia này cảnh báo: “Nguy cơ chiến tranh đang lớn dần không tuân theo những kịch bản của 40 năm trước, mà đây là mối đe dọa phức tạp hơn và khác hoàn toàn về bản chất. Tuy nhiên, nó hoàn toàn có thật và rất nghiêm trọng. Một cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Mỹ có thể xảy ra bất kỳ lúc nào ở Syria, Baltic, Bắc Cực hoặc Ukraine”.

Mỹ đe dọa ngược

Ngày 4/12, Mỹ đã cảnh báo Nga về việc Washington sẽ rút khỏi INF nếu Moscow không tiêu hủy các loại tên lửa. Washington đặt ra thời hạn cho Nga để thực thi yêu cầu này trong vòng 60 ngày. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Washington không còn bị giới hạn bởi hiệp ước này trừ khi Moscow rút khỏi hệ thống tên lửa mới vốn đe dọa làm dấy lên cuộc chạy đua vũ trang.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho biết hiện đang "gây áp lực đối với Nga" để cứu vãn thỏa thuận này, vốn được nhiều nước cho là một phần quan trọng của cấu trúc kiểm soát vũ khí toàn cầu. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết hiện là thời điểm để Nga chuẩn bị để tiêu hủy các loại tên lửa.