Mỹ có thể vô hiệu Nga để kiểm soát Địa Trung Hải?

Tàu Hải quân Nga đối diện nguy cơ không còn được cập cảng Cộng hòa Síp

Ngày 22/4, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng Mỹ có kế hoạch dỡ bỏ lệnh trừng phạt Cộng hòa Síp, nếu chính quyền tiểu quốc này cho đóng cửa cảng với tàu chiến của Hải quân Nga hoạt động trên Địa Trung Hải, tin từ Avia-pro.

Cộng hòa Síp rất quan tâm đến việc được Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, vì điều này đã được Nicosia nhiều lần đề cập, do vậy gần như chắc chắn Cộng hòa Síp sẽ làm theo gợi ý của Mỹ và đóng cửa tất cả các cảng đối với tàu của Hải quân Nga.

Theo các chuyên gia, bằng biện pháp như vậy, Mỹ có thể hóa giải nguy hại từ việc Nga tăng cường sức mạnh ở Địa Trung Hải, đặc biệt là việc các tàu chiến Nga được trang bị tên lửa hành trình thường xuyên đến khu vực phía đông Địa Trung Hải.

Tàu chiến không được cập cảng của Cộng hóa Síp sẽ ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động của Hải quân Nga tại Địa Trung Hải

"Mỹ đã nhận ra mình đang mất quyền kiểm soát Địa Trung Hải. Trước đây, tàu chiến Nga chỉ xem Địa Trung Hải lò nơi quá cảnh, nhưng nay Hải quân Nga hiện diện gần như thường trực ở Địa Trung Hải, khiến Mỹ không thể đối phó", Avia-pro dẫn thuật.

Dù hiện tại không có bình luận chính thức nào từ chính quyền Cộng hóa Síp về vấn đề này, tuy nhiên trước viễn cảnh có thể được xem xét Washington dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt, chắc chắn Nicosia sẽ xem xét một bước đi như vậy.

Xin nhắc lại, ngày 25/2/2015, Cộng hòa Síp đã ký thỏa thuận với Liên bang Nga, cho phép tàu Hải quân Nga có quyền cập các bến cảng trên hòn đảo lớn thứ ba ở Địa Trung Hải này, theo BBC.

Thỏa thuận trên là kết quả cuộc đàm phán giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin với Tổng thống Cộng hòa Síp Nicos Anastasiades nhân chuyến thăm Nga. Thỏa thuận đã giúp chính thức hóa tình trạng Hải quân Nga sử dụng cảng của Cộng hòa Síp.

Mặc dù Tổng thống Nga trấn an các nước khác không nên lo lắng, bởi tàu Hải quân Nga cập cảng Cộng hòa Síp chủ yếu phục vụ hoạt động chống khủng bố và cướp biển, nhưng thực tế Moscow đã khai thác Thỏa thuận Nga-Sip cho nhiều mục đích.

Vì vậy, nếu Nicosia "chịu đèn" Washington thì đó sẽ một vấn đề rất nghiêm trọng đối với Hải quân Nga, khi cập cảng của Cộng hòa Sip gần như là nhu cầu thường xuyên với các chiến hạm của Nga hoạt động tại Địa Trung Hải.

Liệu Mỹ có thể vô hiệu Nga để kiểm soát Địa Trung Hải?

Theo giới phân tích, Mỹ có thể vô hiệu Thỏa thuận Nga-Síp vì Moscow đã khai thác thỏa thuận cho nhiều mục đích khiến Nicosia có thể trở cờ, nhưng Mỹ không thể vô hiệu Nga để kiểm soát Địa Trung Hải từ động thái này.

Tuy nhiên, nếu các chiến hạm không thể được cập cảng Cộng hòa Sip thì Hải quân Nga sẽ gặp rất nhiều khó khăn, bởi khi đó dịch vụ tiếp nhiên liệu và dịch vụ hậu cần không được đáp ứng để có thể hoạt động trong thời gian hàng tháng trời.

Chỉ cần xem xét việc Hạm đội Biển Đen triển khai Đội tàu Địa Trung Hải theo dự án 636.3, thì sẽ thấy việc Cộng hòa Síp không tiếp tục cho phép tàu các chiến hạm Nga cập cảng nước này sẽ tác động xấu như thế nào tới hoạt động của Hải quân Nga.

Vị trị của Cộng hòa Síp rất thuận lợi để Hải quân Nga khai thác cho hoạt động của mình tại Địa Trung Hải

Theo dự án 636.3 của Hạm đội Biển Đen, trong quá trình được triển khai, Đội tàu Địa Trung Hải của Hải quân Nga đã thực hiện nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình Kalibr chống lại các mục tiêu ở Syria.

Thông thường, luôn có 2 trong số các tàu ngầm của Hạm đội Biển Đen được triển khai trong Đội tàu Địa Trung Hải. Việc triển khai này mang tinh luân phiên, thường kéo dài trung bình 18 tháng, còn các thủy thủ đoàn được luân chuyển cứ sau 3 tháng.

Gần đây nhất là gày 27/4, tàu Rostov-on-Don đã lên đường triển khai tới Địa Trung Hải để thay thế tàu ngầm Krasnodar đang được triển khai trong Đội tàu Địa Trung Hải của Hải quân Nga.

Bởi trong số 2 con tàu được triển khai đợt trước, tàu ngầm Stary Oskol đã rời Đội tàu Địa Trung Hải để sửa chữa tại Nhà máy Hàng hải Kronshtadt thuộc Tập đoàn Đóng tàu United của Nga, chỉ còn tàu Krasnodar ở lại Địa Trung Hải.

Thử hỏi, nếu dịch vụ tiếp nhiên liệu và dịch vụ hậu cần không được đáp ứng đầy đủ do Cộng hòa Síp không tiếp tục cho chiến hạm Nga cập cảng nước này, thì điều gì sẽ xảy ra với hoạt động của Hải quân Nga tại Địa Trung Hải?

Đáng nói hơn là nguy cơ Cộng hòa Síp đóng cửa cảng với các tàu chiến Nga lại xuất hiện trong bối cảnh chính quyền Mỹ đang xây dựng kế hoạch mua lại cảng chiến lược Alexandroupolis của Hy Lạp.

Cảng Alexandroupolis có tầm quan trọng đặc biệt đối với chính sách của Mỹ ở vùng Balkan. Cảng cũng rất quan trọng đối với giao thông vận tải vì nó nằm ở vị trí chiến lược gần eo biển Dardanelles, kết nối biển Địa Trung Hải với Biển Đen.

Với việc mua lại của cảng Alexandroupolis của Hy Lạp, lực lượng NATO và quân đội Mỹ có thể dễ dàng gây khó cho việc buôn bán giữa Nga với các quốc gia khác thông qua Biển Đen.

Đặc biệt, theo giới chuyên gia, khi giành quyền kiểm soát cảng Alexandroupolis, tàu chiến Mỹ có thể chặn tàu chiến Nga từ Địa Trung Hải đến Biển Đen và ngược lại. Điều này sẽ gây ra những khó khăn lớn cho hoạt động quân sự của Nga ở Syria.

Tổng thống Putin sẽ làm gì để hóa giải việc Mỹ mượn gió Địa Trung Hải bẻ măng Trung Đông?

Với những động thái như vậy, dường như mục đích hướng tới của Mỹ không phải là tạo thế độc quyền kiểm soát Địa Trung Hải, mà là tìm cách phá thế cờ của Nga trong ván cờ Syria và bàn cờ Trung Đông từ Địa Trung Hải.

Bởi nếu Washington có được những cam kết từ Athens và Nicosia, thì việc Hải quân Nga phô diễn sức mạnh qua các cuộc tập trận tại Địa Trung Hải như những năm gần đây sẽ rất khó được triển khai và triển khai sẽ không hiệu quả.

Đây là một bài toán rất hóc búa cho Moscow bởi việc tìm ra lời giải không thể "một sớm một chiều". Điều đó chẳng khác nào Washington "mượn gió" Địa Trung Hải để "bẻ măng" của Moscow ở Trung Đông- Bắc Phi.

Tổng thống Putin sẽ làm gì để giải bài toán hóc búa này? Chúng ta cùng chờ xem.

Ngọc Việt