Mỹ đồn đoán gì về sự cố thử tên lửa Nga?

Các chuyên gia hạt nhân Mỹ nghi ngờ vụ nổ và rò rỉ phóng xạ xảy ra tại miền Bắc nước Nga khiến 5 chuyên gia Nga và 3 người khác thương vong có liên quan tới một tên lửa hành trình hạt nhân mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhắc tới hồi ông đọc Thông điệp liên bang.

Bộ Quốc phòng Nga khẳng định sự cố xảy ra khi thử nghiệm một động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng.

Tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Nga Rosatom sáng sớm ngày 10/8 xác nhận 5 chuyên gia của hãng này đã thiệt mạng và 3 người khác bị thương do một vụ nổ hôm 8/8 trong quá trình thử nghiệm một động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng.

Thành phố Severodvinsk ở gần hiện trường vụ nổ đã xảy ra tình trạng gia tăng phóng xạ thời gian ngắn vào trưa ngày 8/8 (giờ địa phương).

Tuy nhiên, theo các chuyên gia hạt nhân Mỹ, việc xảy ra sự cố của một vụ thử động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng sẽ không làm rò rỉ phóng xạ.

Ankit Panda, một chuyên gia từ Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ, cho rằng, sự cố đã xảy ra tại một cơ sở hạt nhân thuộc ngoại ô thị trấn Nyonoksa, vùng Arkhangelsk. Vụ thử dường như là một tên lửa hành trình.

“Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng phát nổ không tạo ra phóng xạ, và chúng tôi biết rằng người Nga đang phát triển một loại động cơ hạt nhân nào đó cho một tên lửa hành trình” - ông Panda nói.

Ông nghi ngờ tên lửa này là 9M730 Buresvestnik như tên gọi của Nga. NATO gọi đây là SSC-X-9 Skyfall.

5 chuyên gia quân sự Nga đã thiệt mạng, 3 người khác bị thương ở các mức độ khác nhau.

Jeffrey Lewis, giám đốc Chương trình không phổ biến vũ khí hạt nhân Đông Á thuộc Viện nghiên cứu quốc tế Middlebur, cho hay, dựa trên các bức ảnh vệ tinh thương mại và các dữ liệu khác, ông tin rằng sự cố trên xảy ra trong quá trình thử nghiệm một tên lửa hành trình hạt nhân.

Theo ông, hồi năm ngoái, Nga đã dỡ bỏ một cơ sở thử nghiệm phóng tên lửa tại một địa điểm ở Novaya Zemlya và di dời nó tới cơ sở gần Nyonoksa. Sự cố lần này diễn ra ở gần Nyonoksa cho thấy các phán đoán của ông có vẻ phù hợp.

Một quan chức cấp cao giấu tên trong chính quyền Trump nói ông không thể xác nhận hay phủ nhận rằng đã xảy ra một sự cố liên quan tới một tên lửa hành trình hạt nhân của Nga. Nhưng ông này tỏ ra nghi ngờ về giải thích của Moscow.

"Các khẳng định của Nga rằng mọi điều đang bình thường lại khiến chúng tôi lo lắng” - người này cho biết.

Quan chức trên nói thêm, sự cố nói trên làm gợi nhớ tới vụ nổ năm 1986 tại nhà máy hạt nhân Chernobyl tại Ukraine, khi đó thuộc Liên Xô. Vụ nổ đã gây ô nhiễm phóng xạ trong khoảng 9 ngày.

Khu vực được cho là nơi diễn ra sự cố thử nghiệm tên lửa Nga.

Các chuyên gia Mỹ cho rằng, tên lửa gặp sự cố lần này là tên lửa hành trình mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập tới hồi tháng 3/2019. Khi đó, Tổng thống Nga đã ca ngợi là sự phát triển của một loạt vũ khí chiến lược mới uy lực.

Theo ông Putin, tên lửa đã được thử nghiệm thành công vào cuối năm 2017, có tầm xa không giới hạn và bất khả chiến bại trước tất cả các hệ thống phòng thủ và phòng không tên lửa tiềm tàng và hiện có.

Sự cố xảy ra ngày 8/8 đã được Bộ Quốc phòng Nga đăng tải công khai. Vụ nổ xảy ra trong khi thử nghiệm động cơ phản lực nhiên liệu lỏng tại thao trường của Bộ này ở tỉnh Arkhangelsk.

Hãng thông tấn Tass đưa tin cho biết đã có sự gia tăng nhẹ về bức xạ. Bộ Quốc phòng Nga ra thông cáo cho thấy, mức độ bức xạ trong khu vực này vẫn bình thường và “không có hiện tượng phóng xạ có hại trong khí quyển sau vụ nổ trong khu vực Arkhangelsk”.

Bộ này cũng đã đóng cửa khu vực biển Bạch Hải gần khu vực quân sự này và cảng Arkhangelsk trong 1 tháng. Khu vực này được Hải quân Nga sử dụng để thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa. Vùng này đóng vai trò quan trọng đối với các nhà hoạch định quân sự Nga. Cảng Arkhangelsk là căn cứ chính của Bộ Tư lệnh Chiến lược Hỗn hợp phía Bắc của Nga - cơ quan có các thành phần thuộc đủ mọi nhánh trong quân đội Nga.

Một gia đình chứng kiến vụ nổ ở Arkhangelsk

Thành phố Severodvinsk gần đó được xác định đã gia tăng mức độ phóng xạ gấp 3 lần giới hạn an toàn, gấp 20 lần mức bình thường chỉ trong vòng nửa giờ. Song chính quyền Severodvinsk cho biết điều này không gây ra rủi ro cho người dân, vì mức phóng xạ trung bình vẫn nằm trong giới hạn quy định. Người dân trong vùng dẫu vậy vẫn lo sợ khả năng phơi nhiễm.

Sự cố Arkhangelsk xảy ra chỉ một tuần sau khi kho đạn dược ở Siberia bị cháy. Trong vụ cháy đó, một người tử vong và 8 người khác bị thương. Nó cũng khiến hàng ngàn cư dân phải di tản.

Huy Vũ