Mỹ dồn sức ép mạnh: Đức 'chao đảo' con đường năng lượng Nga?

Sự ủng hộ từ liên minh của Thủ tướng Đức Angela Merkel đối với dự án đường ống khí đốt mới của Nga đang tuột dốc khi họ ngày càng không hài lòng với những hành động từ Nga và áp lực từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt đầu rõ nét.

Dự án đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc 2 Nord Stream 2, trị giá khoảng 11 tỷ USD và sẽ tăng gấp đôi nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên dưới biển Baltic tới Đức. Tuy nhiên, dự án này đang đối mặt với sự hoài nghi ngày càng tăng từ các quan chức Đức, những người trước đây đã bảo vệ nó trước những chỉ trích từ ông Trump và một số đồng minh của Liên minh châu Âu EU, theo các nhà lập pháp cấp cao của Đức.

Sự thay đổi này có thể gây áp lực lên chính phủ của bà Merkel, theo đó, có thể yêu cầu lùi lại và trì hoãn việc thực hiện đường ống gây tranh cãi này.

Nhà lập pháp thuộc Đảng Dân chủ xã hội (SD) Nils Schmid – đảng trước đó là bên ủng hộ đáng tin cậy của dự án này, cho biết, đang có quá nhiều người ra quyết định ở Berlin chậm chạp hơn trong việc ủng hộ ý nghĩa địa chính trị của Nord Stream 2. Dự án này sẽ làm giảm lượng khí đốt được bơm qua Ukraine khi khí đốt từ Nga sẽ đến châu Âu mà không cần quá cảnh qua nước láng giềng vốn đang có mối quan hệ đầy sóng gió.

Dự án Nord Stream 2 vẫn gặp nhiều khó khăn. (Nguồn: Bloomberg)

"Cuộc tranh luận ở Đức đang trở nên gay gắt hơn", ông Cameron Schmid, một thành viên hàng đầu về chính sách đối ngoại trong liên minh đảng, nói trong một cuộc phỏng vấn và chia sẻ thêm rằng, dự án này không nên tiến tới cho đến khi Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận quá cảnh. "Sẽ tốt hơn nếu tính đến khía cạnh chính trị này".

Berlin đổi chiều gió?

Đường ống dẫn khí dưới biển này, dài 1.200 km (750 dặm) và đang được tập đoàn Gazprom PJSC cùng các đối tác xây dựng, lâu nay đã bị một số đồng minh của Đức chỉ trích, nói rằng, Nord Stream 2 làm gia tăng sự phụ thuộc của châu Âu vào năng lượng Nga và đưa các đối tác quan trọng như Ukraine ra bên lề. Ông Trump đã mạnh mẽ lên án dự án này – hiện hoàn thành được khoảng một phần ba – nói rằng, Đức đang trở thành "con tin" của phía Nga.

Tuy nhiên, nền tảng lập trường đối với Nord Stream 2 tại Đức đang thay đổi, khi mối quan hệ giữa phương Tây với Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày càng khốc liệt hơn, đặc biệt kể từ vụ bắt giữ tháng 11 của hai chục thủy thủ Ukraine gần Biển Azov. Bà Merkel, người từng thẳng thắn nêu ra những bất đồng với ông với Putin kể từ vụ việc sáp nhập Crimea năm 2014, đang yêu cầu Moscow thả các nhân viên hải quân Ukraine.

Sự va chạm ở eo biển Kerch đã làm xáo trộn triển vọng rằng con đường ngoại giao của bà Merkel có thể đẩy lùi cuộc xung đột ở miền đông Ukraine, theo Juergen Hardt, một nhà lập pháp thuộc Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo CDU của Merkel, người phát biểu về các vấn đề đối ngoại.

"Các sự kiện tại eo biển Kerch ít nhất cho tôi thấy rằng, đây là những hy vọng chưa được thực hiện", ông Hardt nói trong một cuộc phỏng vấn. "Nga, theo quan điểm của tôi, không dịch chuyển một milimet nào so với các mục tiêu của họ".

Bà Merkel đã cho thấy sự phần nào thay đổi lập trường của mình đối với Nord Stream 2 vào tháng 4 năm ngoái, thừa nhận các khía cạnh chính trị của đường ống này và không còn kiên quyết như trước đây rằng đó chỉ là một liên doanh kinh tế của các nhà đầu tư tư nhân. Bà đã nói vào thời điểm đó rằng, dự án này không được làm suy yếu Ukraine bằng cách phá vỡ hệ thống truyền tải khí đốt của nước này.

Ảnh hưởng của Nga

Richard Grenell, đại sứ Hoa Kỳ tại Đức, hoan nghênh quan điểm hoài nghi hơn ở Berlin, nói rằng dự án đường ống (Nord Stream 2) đang làm suy yếu các mục tiêu an ninh và năng lượng của EU.

"Không chỉ có khí đốt Nga đi qua đường ống, mà còn có ảnh hưởng của Nga", ông Gren Grenell nói trong một tuyên bố với Bloomberg News. "Giờ đây không phải là lúc để trao thưởng cho Moscow".

Chính quyền Hoa Kỳ đã nói rằng các biện pháp trừng phạt đối với đường ống này sắp diễn ra. Ông Trump đã đưa căng thẳng về Nord Stream vào tầm nhìn toàn diện tại hội nghị thượng đỉnh NATO tháng 7 vừa qua, nêu ra vấn đề này khi ông chỉ trích bà Merkel về chi tiêu quốc phòng của Đức.

Các biện pháp hạn chế hoạt động của Nord Stream 2 từ Mỹ có khả năng sẽ "tấn công" các công ty ở Áo, Pháp, Đức và Hà Lan. Royal Dutch Shell Plc, Wintershall của BASF, Uniper SE, OMV AG và Engie SA là những đối tác của Gazprom trong dự án này. Gã khổng lồ khí đốt Nga đã báo cáo kỷ lục 201 tỷ m3 xuất khẩu khí đốt sang châu Âu vào năm 2018 và có kế hoạch duy trì khối lượng đó vào năm 2020.

Một điều gì đó đang thay đổi, ông Peter Peter Beyer, điều phối viên của chính phủ Đức về các mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Chính phủ Merkel có thể phải điều chỉnh theo yêu cầu của những người muốn có đường lối cứng rắn hơn đối với Nord Stream, ông nói.

An Bình