Mỹ-Iran bên bờ vực chiến tranh, Nga-Nhật tìm cách tháo 'ngòi nổ'

Hai tàu chở dầu bị tấn công trên vịnh Oman. Ảnh: Vesti.ru

Căng thẳng leo thang khi Iran cho rằng Mỹ đang cố gắng đổ trách nhiệm cho Tehran trong việc phá hoại các tàu chở dầu trên vịnh Oman. Thậm chí, Tổng thống Mỹ Donald Trump còn tuyên bố, Iran là một quốc gia khủng bố và đã đưa tàu khu trục với tên lửa hành trình Tomahawk đến khu vực này với mục đích bảo vệ các tàu dân sự đang hoạt động tại đây.

Một ngày sau khi vụ tấn công xảy ra, Bộ chỉ huy quân sự Mỹ đã công bố một đoạn video đen trắng dài 2 phút và tuyên bố rằng đó là bằng chứng xác nhận sự tham gia của Iran vào vụ tấn công. Đoạn video được quay từ trên không bởi một máy bay trinh sát của Mỹ, ghi lại cảnh một chiếc ca nô đang tiếp cận tàu chở dầu nào đó.

Bình luận về đoạn video, đại diện phía Mỹ cho rằng các sĩ quan của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran đang loại bỏ một quả mìn từ tính chưa nổ từ thân một chiếc tàu chở dầu.

Đoạn video có chất lượng kém, không thể nhìn rõ dòng chữ và lá cờ cắm trên chiếc ca nô. Những thứ có thể nhìn thấy chỉ là sự tiếp cận của ca nô đối với tàu chở dầu. Sau khi thực hiện một số thao tác, chiếc ca nô đã rời đi. Không rõ là Mỹ đã căn cứ vào đâu để kết luận rằng chiếc ca nô là của quân đội Iran. Ngoại trưởng Mỹ thậm chí đã lên tiếng cáo buộc Iran trước khi đoạn video trên được công bố.

Sự leo thang của tình hình căng thẳng giữa Mỹ và Iran có thể dẫn đến một cuộc xung đột mới ở Trung Đông. Iran cho rằng Mỹ đang cố gắng tìm lý do cho một cuộc đối đầu mới với Iran, nhưng Tehran khẳng định không muốn tham gia vào cuộc chiến tranh quân sự với Washington.

Tình hình trở nên phức tạp hơn khi một trong những tàu chở dầu được xác định là của Nhật Bản. Vào ngày 12/6, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã có chuyến thăm chính thức tới thủ đô của Cộng hòa Hồi giáo Iran. Ông Shinzo Abe cho biết, Nhật Bản hiện đang cố gắng đóng vai trò trung gian hòa giải trong các cuộc đối thoại giữa Washington và Tehran. Cùng với đó, Nhật Bản có kế hoạch tăng cường vai trò của Tokyo trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng quốc tế.

Thủ tưởng Nhật Bản Shinzo Abe đang có chuyến thăm chính thức tới Iran trong bối cảnh tình hình Trung Đông đang leo thang căng thẳng. Ảnh: RT

Hiện các chuyên gia quân sự trên thế giới đang đặt ra những nghi ngờ về các tuyên bố của Mỹ. Họ cho rằng video của Mỹ về vụ việc với tàu chở dầu ở Vịnh Oman là không đủ để đưa ra kết luận về những người có liên quan.

Đáp lại những cáo buộc không rõ căn cứ của Mỹ, Iran cũng đã tuyên bố không liên quan vụ tấn công vào các tàu dân sự. Hơn nữa, quân đội Iran đã đến khu vực này để giải cứu và tổ chức sơ tán thủy thủ đoàn tàu chở dầu Front Altair.

Iran khẳng định không muốn làm trầm trọng thêm tình hình trong khu vực và cho rằng Washington đã lợi dụng sự cố này để tăng cường các tàu hải quân của mình trên Vịnh Oman.

Điều đáng chú ý là gần đây, trong chuyến thăm Nhật Bản, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói về Iran với giọng điệu nhẹ nhàng hơn. Cụ thể, ông nói rằng sẽ không phản đối các cuộc đối thoại với Tehran.

Gần đây đã xuất hiện thông tin cho rằng giữa Tổng thống Mỹ và cố vấn an ninh John Bolton - nhạc trưởng của đường lối cứng rắn chống Iran đã xảy ra những bất đồng.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ cho rằng hiện tại, cả Mỹ và Iran đều chưa sẵn sàng, còn quá sớm để cân nhắc tới một thỏa thuận giữa Washington và Tehran trong lúc quan hệ giữa hai nước đang ở trong tình trạng leo thang căng thẳng.

Chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tới Tehran diễn tra trong hai ngày 14-15/6 là sự kiện được kỳ vọng sẽ góp phần làm hạ nhiệt căng thẳng và thúc đẩy đối thoại giữa Mỹ và Iran, đồng thời nâng cao vị thế của Thủ tướng Abe trước thềm tổng tuyển cử ở nước này vào tháng Bảy tới. Được biết, đây là chuyến thăm Iran đầu tiên của một thủ tướng Nhật Bản đương nhiệm trong hơn 4 thập kỷ qua.

Hoài Phương (theo Vesti.ru, Gazeta.ru)