Mỹ ký các điều khoản bí mật với Taliban

Theo tờ The New York Times, nguồn tin nội bộ cho biết, trọng tâm của hai phụ lục đính kèm trong thỏa thuận là mốc thời gian về “những gì nên diễn ra” trong vòng 18 tháng tới, các hình thức tấn công nào bị cấm và quan trọng nhất là Washington sẽ chia sẻ thông tin về các vị trí đóng quân của lính Mỹ tại Afghanistan với Taliban.

Việc chia sẻ thông tin về các vị trí đóng quân của lính Mỹ tại Afghanistan với Taliban-vốn là kẻ thù của Washington trong gần 20 năm qua nghe có vẻ là chuyện lạ đời. Thế nhưng, theo tờ The New York Times, mục đích của điều khoản này là để Taliban “biết đường mà tránh” trong giai đoạn Mỹ rút quân.

Binh lính Mỹ tại tỉnh Logar, miền Đông Afghanistan. Ảnh: Reuters.

Bộ Ngoại giao Mỹ hiện đang phải chật vật giải thích với dư luận, vì sao một kẻ thù như Taliban lại được phép biết đến các điều kiện để Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, trong khi người dân xứ cờ hoa và các đồng minh của Washington lại không. Trả lời câu hỏi của tờ The New York Times, trong một thông báo, Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định rằng, các phụ lục vẫn còn là tài liệu mật vì “việc di chuyển binh lính và các chiến dịch chống khủng bố là những vấn đề nhạy cảm”. “Chúng tôi không muốn các đối tượng như tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) biết đến các thông tin chi tiết đó”, thông báo nhấn mạnh. Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định, các điều khoản trong hai phụ lục “phù hợp với sự đồng thuận trong dư luận”. Theo đó, hai phụ lục quy định “những cam kết cụ thể của tất cả các bên đối với nỗ lực tiếp tục giảm bạo lực cho đến khi một lệnh ngừng bắn lâu dài và toàn diện đạt được trong các vòng đàm phán nội bộ Afghanistan, đồng thời bảo vệ quyền tự vệ của tất cả các bên”.

Tuy nhiên, tờ The New York Times cho biết, một số người trong cuộc đã tiết lộ rằng, còn có một lý do nữa để Mỹ che giấu thông tin. Theo đó, hai phụ lục nói trên “khiến các tín hiệu cho hòa bình trở nên mơ hồ đáng kể”. “Từ đó, không thể chắc chắn rằng Taliban phải trở thành một lực lượng chống khủng bố như tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump hay lực lượng này phải đạt được hòa bình toàn diện với chính phủ dân cử của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani. Trên thực tế, dựa vào những gì được đề cập trong hai phụ lục, có thể thấy, chúng dường như tạo cơ hội lớn để Tổng thống Donald Trump hoặc người kế nhiệm ông chỉ việc tuyên bố rằng cuộc chiến tại Afghanistan đã kết thúc và Mỹ rút quân”, tờ The New York Times khẳng định.

Nhiều trợ lý của Tổng thống Donald Trump cho biết, các lực lượng chống khủng bố của Mỹ và một số lượng lớn nhân viên Cục Tình báo Trung ương (CIA) sẽ vẫn ở lại Afghanistan. Thế nhưng, tờ The New York Times cho rằng, vấn đề này vẫn cần phải chờ xem nội bộ Chính phủ Mỹ cùng lực lượng Taliban và chính quyền Kabul giải quyết như thế nào. “Bất kỳ một giải pháp nào cũng sẽ rất khó đạt được”, tờ The New York Times nhận định.

Nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ được tiếp cận toàn bộ nội dung cho rằng thỏa thuận hòa bình mà Chính phủ Mỹ ký với lực lượng Taliban không có gì ấn tượng. Tờ The New York Times dẫn lời Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Liz Cheney, một trong những người phản đối mạnh mẽ nhất thỏa thuận nêu rõ: “Bất kỳ thỏa thuận nào mà Mỹ ký với Taliban đều phải được công khai toàn bộ”. Theo bà Liz Cheney, thỏa thuận này không xác lập một cơ chế nào để xác minh liệu Taliban có tuân thủ thực hiện những gì đã cam kết hay không. Viết trên trang mạng xã hội Twitter, Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Tom Malinowski nhấn mạnh: “Vấn đề mấu chốt là chính phủ lại để một nhóm khủng bố được biết tới những điều kiện để Washington rút quân khỏi Afghanistan trong khi người dân Mỹ lại không được biết. Điều này là sai lầm và không vì an ninh quốc gia”.

Trong khi đó, theo Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ S.Murphy, các điều khoản được đề cập trong hai phụ lục “khá mơ hồ” và không rõ Chính phủ Mỹ sẽ dựa vào đâu để đánh giá thỏa thuận thành công. Về phần mình, Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Andy Kim cho biết, hai phụ lục khiến ông không còn cảm thấy yên tâm như lúc nghe Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và các thành viên Chính quyền Donald Trump nói về “một quy trình nghiêm ngặt bảo đảm chúng ta có thể bắt Taliban phải chịu trách nhiệm nếu xé bỏ thỏa thuận”. “Những trang tài liệu mỏng dính cùng các điều khoản mơ hồ là tất cả những gì chúng ta thực sự đã đạt được với Taliban”, tờ The New York Times dẫn lời Hạ nghị sĩ Andy Kim.

HOÀNG VŨ