Mỹ muốn Nga phải tự thay đổi trước

Theo AP, tại cuộc họp của NATO ở Brussels, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nhấn mạnh Washington chưa sẵn sàng hợp tác quân sự với Moscow trong cuộc chiến chống lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS và cả các mối đe dọa khác.

Còn sau cuộc họp với Bộ trưởng Ngoại giao Nga ở Đức, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng khẳng định Nga cần phải ngừng hành động bạo lực ở Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis.

Những lời bình luận của hai vị Bộ trưởng Mỹ đã khiến niềm hy vọng về mối quan hệ Nga – Mỹ sớm được cải thiện nhanh chóng, dường như còn xa vời với thực tế. Trong thời gian qua, Mỹ và Nga đã nhiều lần tranh cãi căng thẳng về các vấn đề liên quan tới Ukraine, Syria. Mỹ còn cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi tháng 11 năm ngoái. Trong khi đó, các quốc gia châu Âu có đường biên giới sát Nga cũng đang cảm thấy bất an trước khả năng Nga – Mỹ cải thiện quan hệ. Trái lại, Tổng thống Donald Trump từng nhận xét NATO giờ đã là một tổ chức "lỗi thời" và nhiều lần lên tiếng ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin.

"Nga nên chứng minh mình thay đổi trước. Các quốc gia trong khối NATO cũng sẽ tìm cách khôi phục quan hệ đối tác với Nga", Bộ trưởng Mattis nói.

Tuy nhiên, ông Mattis còn nhấn mạnh các nhà lãnh đạo Nga là người cần phải thay đổi quan điểm bởi "nhiều bằng chứng cho thấy giới lãnh đạo Nga hoặc tìm cách can thiệp hoặc cố gắng can thiệp vào hàng loạt cuộc bầu cử ở các nước dân chủ".

Trong khi ông Mattis chia sẻ quan điểm trước giới truyền thông, thì Ngoại trưởng Tillerson gặp gỡ và trao đổi với người đồng cấp Nga, Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov ở thành phố Bonn. Đây là các cuộc gặp đầu tiên giữa giới chức quân sự và ngoại giao hàng đầu Nga – Mỹ kể từ khi ông Trump chính thức nhậm chức vào ngày 20/1.

Ông Tillerson nhấn mạnh Nga cần phải tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn năm 2015 nhằm chấm dứt cuộc chiến giữa quân chính phủ Kiev và phe nổi dậy miền Đông Ukraine.

Còn theo Bộ trưởng Lavrov, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ, hai bên đã xác nhận cùng chung mục tiêu chống khủng bố. Ông Lavrov nhấn mạnh Ngoại trưởng Tillerson cũng đã "lên tiếng sẵn sàng hỗ trợ" tiến trình chấm dứt nội chiến ở Syria do Nga dẫn đầu.

"Thực tế, chúng tôi không thể cùng giải quyết tất cả các vấn đề. Nhưng chúng tôi cũng đã có nhiều mối quan tâm chung", AP dẫn lời ông Lavrov.

Bộ trưởng Ngoại giao Lavrov cho biết lệnh trừng phạt mà Mỹ áp đặt với Nga chưa được gỡ bỏ. Và đây là vấn đề vô cùng nhạy cảm khi mà đầu tuần này, ông Trump đã sa thải cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn trước cáo buộc ông này tiến hành thảo luận với một đại sứ Nga trước thời điểm ông Trump nhậm chức. Kể từ sau sự kiện Nga sáp nhập bán đảo Crimea thuộc Ukraine vào năm 2014, Mỹ cũng đã liên tiếp áp đặt hàng loạt lệnh cấm vận với Nga.

Trong khi Mỹ vẫn đang tiến hành điều tra hàng loạt cáo buộc về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử thì hồi đầu tuần này, giới chức Mỹ cho hay Moscow đã cho triển khai một tên lửa hành trình phóng từ mặt đất SSC-8. Hành động này đi ngược lại Hiệp ước các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) mà hai bên đã ký kết năm 1987.

Sau khi Nga sáp nhập Crimea, Mỹ cũng đã cho dừng mối quan hệ liên quân với Nga. Tuy nhiên hồi năm ngoái, chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama đã cân nhắc kế hoạch hợp tác với quân đội Nga nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Syria. Vào thời điểm đó, giới chức cấp cao Bộ Quốc phòng Mỹ đã phản đối kế hoạch trên. Song hôm 16/2, Tổng thống Putin cho hay ông ủng hộ tiến hành "đối thoại" với các cơ quan đặc biệt của Mỹ và cả các thành viên NATO.

Minh Thu (lược dịch)