Mỹ nổ súng 'tuyên chiến' với Iran, Trung Đông trên bờ vực?

Ảnh minh họa

"Vào khoảng 10h sáng nay theo giờ địa phương, tàu đổ bộ USS Boxer đang ở trong vùng lãnh hải quốc tế thực hiện hoạt động quá cảnh qua Eo biển Hormuz thì một chiếc máy bay không người lái (UAS) của Iran tiếp cận tàu Boxer ở khoảng cách gây nguy hiểm. Tàu đã có hành động phòng vệ chống lại chiếc UAS để đảm bảo an toàn cho con tàu và các thủy thủ trên tàu”, ông Hoffman cho biết trong một tuyên bố được phát đi qua email.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng, tàu USS Boxer đã phá hủy một máy bay không người lái của Iran khi nó bay vào phạm vi chưa đầy 100 mét so với chiến hạm của Mỹ khi chiến hạm này đang đi qua Eo biển Hormuz.

Phát biểu tại Lễ Thượng cờ, Tổng thống Trump nói rằng, có “một vụ việc xảy ra ở Eo biển Hormuz ngày hôm nay liên quan đến tàu tấn công đổ bộ USS Boxer của Hải quân Mỹ."

"Tàu Boxer đã có hành động phòng vệ trước một chiếc máy bay không người lái của Iran tiếp cận ở khoảng cách rất gần, chỉ chưa đầy 100m, với tàu chiến Mỹ, phớt lờ rất nhiều lời kêu gọi chiếc máy bay này quay đầu trở lại. Chiếc máy bay đó đã gây đe dọa đến sự an toàn của tàu chiến và các thủy thủ trên tàu. Chiếc máy bay đã ngay lập tức bị phá hủy", ông Trump cho hay.

Tổng thống Mỹ miêu tả vụ việc là mới nhất “trong hàng loạt những hành động khiêu khích và thù địch của phía Iran nhằm vào các tàu đang hoạt động ở vùng lãnh hải quốc tế”.

Ông Trump kêu gọi “các nước khác bảo vệ tàu của họ khi đi qua Eo biển và hợp tác với chúng tôi trong tương lai”.

"Mỹ có quyền bảo vệ người của mình, các cơ sở và lợi ích của mình. Mỹ kêu gọi tất cả các nước lên án những nỗ lực của Iran nhằm phá vỡ sự tự do hàng hải và thương mại toàn cầu”, ông Trump phát biểu đầy gay gắt.

Trong lúc này, chưa có bất kỳ xác nhận chính thức nào từ Iran.

Vụ việc trên xảy ra vào thời điểm Mỹ và Iran đang rơi vào một cuộc đối đầu căng thẳng chưa từng có trong vài năm trở lại đây. Hai bên tung vào nhau những lời đe dọa, cảnh báo ớn lạnh. Nguy cấp hơn, cả Mỹ và Iran đều đã có những bước đi quân sự làm gia tăng nguy cơ đối đầu vũ trang.

Quan hệ giữa Mỹ và Iran bắt đầu “lao dốc không phanh” kể từ khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump đơn phương xé bỏ thỏa thuận hạt nhân được ký năm 2018 – một thỏa thuận từng được miêu tả là mang tính lịch sử trong tiến trình tháo gỡ cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran. Tháng trước, Iran đã thẳng thừng bắn hạ một máy bay do thám không người lái của Mỹ, khiến chính quyền của ông Trump phải tính đến chuyện phát động một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Iran. Rất may, Washington đã hủy bỏ lệnh tấn công vào phút chót.

Tình hình Trung Đông đang gây lo ngại cho cộng đồng quốc tế sau khi quan hệ Mỹ-Iran đã đảo chiều từ hòa dịu sang đối đầu kể từ khi ông Trump lên nắm quyền. Chính quyền của Tổng thống Trump áp dụng một lập trường cứng rắn với Iran, khác hẳn với chính sách của chính quyền tiền nhiệm Barack Obama. Mỹ đã rất tức giận khi Iran tiến hành thử tên lửa đạn đạo hồi đầu năm 2017. Mỹ đã tuyên bố đặt Iran vào “tầm ngắm” đồng thời nhanh chóng tung ra các biện pháp trừng phạt nhằm vào nước Cộng hòa Hồi giáo. Trong diễn biến đẩy tình hình căng thẳng leo thang lên một cấp độ mới, Tổng thống Trump hồi tháng 5 năm ngoái cuối cùng cũng đã “xé toạc” thỏa thuận hạt nhân JCPOA từng được các cường quốc Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc miêu tả là bước đột phá mang tính lịch sử. Kể từ sau hành động trên của Tổng thống Trump, mối quan hệ giữa Mỹ và Iran xấu đi trầm trọng.

Chính quyền của Tổng thống Trump hơn một năm qua đã thực hiện “chiến dịch gây sức ép tối đa” nhằm làm kiệt quệ nền kinh tế Iran và khiến các nhà lãnh đạo của Iran phải đến bàn đàm phán. Tuy nhiên, rõ ràng áp lực tối đa đã khiến Iran trở nên cứng rắn hơn, hiếu chiến hơn. Hôm 20/6, Iran không ngần ngại bắn rơi một máy bay do thám không người lái của Mỹ. Cùng với đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cảnh báo nước ông sẽ tăng cường hoạt động làm giàu uranium bắt đầu từ 7/7 tới nếu các nước Châu Âu không tìm ra được một con đường nhằm nới lỏng biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp đặt lên Iran.

Giới chức Mỹ nói rằng chiến dịch gây áp lực tối đa của họ đang phát huy hiệu quả với Iran nhưng giới phân tích lại lo ngại chiến dịch này có thể đẩy hai nước Mỹ và Iran vào một cuộc chiến tranh.

Kiệt Linh (tổng hợp)