Mỹ và vùng lãnh thổ Đài Loan có mối quan hệ nồng ấm, Bắc Kinh nổi giận

Nhà lãnh đạo Tsai

"Sự kiện bà Tsai tái đắc cử với số phiếu cách biệt lớn cho thấy bà đã giành được sự tôn trọng, ngưỡng mộ và tin tưởng của người dân ở Đài Loan. Sự dũng cảm và tầm nhìn của bà trong việc dẫn dắt nền dân chủ mạnh mẽ của Đài Loan là một niềm cảm hứng đối với khu vực và thế giới”, ông Pompeo đã bình luận như vậy về lễ nhậm chức của Nhà lãnh đạo Tsai ở Taipei hôm 20/5.

Với phát biểu trên, ông Pompeo trở thành Ngoại trưởng Mỹ đầu tiên gửi điện mừng chính thức đến một nhà lãnh đạo của Đài Loan. Bộ Ngoại giao VLT Đài Loan coi động thái này của Washington là một cột mốc đáng nhớ. Ngoại trưởng Pompeo hiện cũng là quan chức cấp cao nhất của Mỹ chúc mừng bà Tsai.

Những lời ca ngợi trên của Ngoại trưởng Pompeo đã khiến Bộ Quốc phòng Trung Quốc phải ra một tuyên bố thể hiện “sự bất bình mạnh mẽ” và “kiên quyết phản đối” những phát biểu của ông Pompeo. Bộ Quốc phòng Trung Quốc nhấn mạnh, lập trường cố định của Trung Quốc là “Đài Loan là một phần không thể thiếu của Trung Quốc."

Bắc Kinh tức giận chỉ trích những phát biểu mới nhất từ Washington “vi phạm nghiêm trọng chính sách Một Trung Quốc” – một chính sách được xem là nền tảng của mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Bắc Kinh nói rằng những phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ “làm tổn thương đến tình cảm của 1,4 tỉ dân Trung Quốc."

Đài Loan luôn là một trong những vấn đề nhạy cảm hàng đầu trong quan hệ giữa hai cường quốc Mỹ-Trung. Bắc Kinh luôn phản đối gay gắt và quyết liệt việc bất kỳ nước nào tăng cường quan hệ với Đài Loan và đặc biệt trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, bởi Bắc Kinh tin rằng điều đó vi phạm chính sách Một Trung Quốc.

Quan hệ Mỹ-Trung liên tục căng thẳng vì vấn đề Đài Loan. Trung Quốc rất khó chịu với mối quan hệ quân sự giữa Mỹ và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Quan hệ quân sự Mỹ-Trung nhiều lần lên xuống thất thường và nhiều lần bị gián đoạn bởi việc Mỹ cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Bắc Kinh liên tục kêu gọi Washington cắt đứt quan hệ quân sự với Đài Loan.

Bắc Kinh coi Đài Loan là một vùng lãnh thổ của họ. Mặc dù Washington công nhận điều này nhưng vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Lần nào, Mỹ cung cấp vũ khí cho Vùng lãnh thổ Đài Loan thì lần đó họ đều vấp phải những phản ứng hết sức mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Năm 2010, Trung Quốc từng tạm ngưng các quan hệ quân sự với Mỹ và đe dọa dùng đòn trừng phạt kinh tế để đáp trả việc Quốc hội Mỹ thông qua hợp đồng bán vũ khí trị giá 6,4 tỉ USD cho Vùng lãnh thổ Đài Loan.

Trung Quốc và vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan đã bị chia cắt năm 1949, sau một cuộc nội chiến và kể từ đó đến nay Bắc Kinh luôn khẳng định mục tiêu kiên quyết thống nhất Đài Loan vào Trung Quốc. Bắc Kinh công khai ý định sẵn sàng dùng vũ lực đối với VLT Đài Loan nếu khu vực này tìm cách đòi độc lập với Trung Quốc. Vì thế, Đài Loan vẫn luôn canh cánh cái gọi là “mối đe dọa từ Trung Quốc” đối với hòn đảo này.

Kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên cầm quyền, tình hình Eo biển Đài Loan bắt đầu leo thang căng thẳng do Nhà lãnh đạo mới của Đài Loan áp dụng lập trường cứng rắn với Trung Quốc.

Kiệt Linh