Nấm hương Sa Pa vươn ra nước ngoài

Trại nấm của Công ty TNHH Hà Lâm Phong nằm ở thôn Má Tra, xã Sa Pả (huyện Sa Pa cũ, nay là thị xã Sa Pa), nơi có độ cao 1.000 - 1.200 m, thích hợp cho nấm hương phát triển. Trại nấm rộng 1,5 ha với 200 nghìn bầu nấm đang vào vụ thu hoạch tỏa mùi thơm đặc trưng. Công nhân đang căng sức hái nấm. Nấm hương của trại Hà Lâm Phong to, mập, mũ nấm lớn, thơm hơn các loại nấm hương trồng ở nơi khác. Chị Nguyễn Thị Thà, công nhân hái nấm cho biết: Nấm hương đủ tiêu chuẩn xuất khẩu cao khoảng 5 cm. Nấm sau khi được hái sẽ phân loại và tách chân nấm với mũ nấm riêng để đưa vào lò sấy.

Trại nấm hương Hà Lâm Phong ở thôn Má Tra (xã Sa Pả).

Nấm hương là loại khó trồng, được đánh giá là nữ hoàng của các loại nấm vì độ sạch, an toàn, giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe. Nấm hương được thị trường ưa chuộng nhưng để trồng thành công không phải điều đơn giản. Theo anh Nguyễn Quốc Việt, phải trải qua quá trình phụ trách kỹ thuật cho một công ty trồng nấm của Đài Loan, thường xuyên ra nước ngoài tích lũy kinh nghiệm, đến năm 2016 anh mới làm chủ được công nghệ và năm 2019 mới xuất khẩu được nấm. Nấm hương là loại khó trồng, dễ bị bệnh, thời gian ươm bịch dài hơn những loại nấm khác, tỷ lệ thành công thấp nhưng giá trị kinh tế rất cao.

Quy trình trồng nấm khá phức tạp. Đầu tiên, anh Việt mua gỗ bồ đề, mùn cây keo và một số phế phẩm lâm sản về nghiền, trộn với cám mạch, bột thạch cao, sau đó đóng bịch, hấp thanh trùng 36 tiếng ở nhiệt độ 100 - 105 độ C rồi để nguội và cấy giống. Bịch giống được ươm trong khoảng 60 - 80 ngày sẽ được đưa lên giàn, rạch bầu cho ra nấm. Nấm hương được ứng dụng công nghệ cao, trồng trong môi trường sạch hoàn toàn, nước tưới được dẫn từ khe, qua bể lọc xử lý sau đó mới tưới cho bầu nấm. Nấm hương là loài rất nhạy cảm nên mọi quy trình trồng và chăm sóc phải đảm bảo sạch, an toàn.

Trước đây, nấm hương cũng đã từng được trồng ở Sa Pa do người Đài Loan phụ trách, nhưng nay anh Nguyễn Quốc Việt đã làm chủ được công nghệ và tìm được thị trường xuất khẩu đầy tiềm năng. Yêu cầu phía bạn hàng nhập khẩu cũng rất khắt khe, nấm phải đều, đẹp, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nhiều tiêu chuẩn khác. Với 1,5 ha trồng nấm, trại thu hoạch khoảng 550 tấn nấm tươi. Trại nấm có 80 tấn nấm khô được xuất sang Đài Loan đợt 1. Nấm tươi được bán tại thị trường trong nước với giá 65 - 70 nghìn đồng/kg, nấm khô bán với giá hơn 300 nghìn đồng/kg, chưa kể chân nấm khô được tiêu thụ rất tốt. Sản phẩm nấm sản xuất đến đâu bán hết đến đấy, thậm chí không đủ cung cấp cho thị trường Sa Pa. Đây là một trong số ít cơ sở trồng thành công nấm hương của miền Bắc. Năng suất nấm hương của trại Hà Lâm Phong đạt cao, chất lượng tốt đã và đang dành ưu thế trên thị trường.

Anh Nguyễn Quốc Việt cho biết: Tôi đầu tư 5 tỷ đồng vào trại nấm. Nhiều giai đoạn, công ty gặp khó khăn do năng suất không cao, chất lượng nấm chưa ổn định nhưng sau một thời gian mày mò, học hỏi kinh nghiệm, cuối cùng tôi cũng nắm trong tay bí quyết trồng nấm hương thành công.

Mỗi đợt, bạn hàng Đài Loan đặt 80 tấn nấm khô. Cuối năm 2019, nấm hương Sa Pa của Công ty TNHH Hà Lâm Phong xuất lô đầu tiên đi Đài Loan. Lần đầu tiên nấm hương do người Việt trồng ở Sa Pa được xuất khẩu. Đó là công sức, tiền bạc của người tâm huyết với ngành nông nghiệp như anh Việt. Từ một kỹ sư cơ khí, vì yêu đồng đất, yêu Sa Pa mà quyết định rẽ sang làm nông nghiệp vốn ẩn chứa nhiều rủi ro. Anh Nguyễn Quốc Việt đang ấp ủ mở rộng diện tích trồng nấm để thị trường trong nước, nhiều gia đình có cơ hội sử dụng nấm hương sạch.

Vân Thảo