Nan giải bài toán tin tức giả
Báo Jakarta Post mới đây có bài phân tích về cách thức xử lý thông tin giả. Theo bài viết, Chính phủ ở các nước châu Á lo ngại về tình trạng thông tin sai lệch đang xuất hiện nhiều trên các trang mạng, do đó đã ban hành các quy định mới để tăng cường kiểm soát tin tức giả. Tuy nhiên, quy định mới ra đời cũng có thể nảy sinh ra những vấn đề mới.
Vấn nạn tin tức giả rất khó để giải quyết triệt để.
Luật về quản lý mạng xã hội của Đức (NetzDG), có hiệu lực vào ngày 1/10/2017 và đã được áp dụng kể từ ngày 1/1/2018, được coi là một ví dụ điển hình về cách chống lại lời nói sai lệch và tin tức giả mạo. Tuy nhiên, đạo luật này này cũng có những hạn chế nhất định. NetzDG đã không thể cân bằng giữa lợi ích của Chính phủ trong việc giải quyết những vấn đề về tin tức giả và tầm quan trọng của tự do ngôn luận. Bài viết cảnh báo đây là vấn đề mà các quốc gia ở châu Á nên suy nghĩ kỹ trước khi sử dụng NetzDG làm mô hình.
Đạo luật quy định các mạng xã hội phải duy trì một quy trình hiệu quả và minh bạch để xử lý các khiếu nại về nội dung được cho là "bất hợp pháp" trong vòng 24 giờ sau khi có khiếu nại. Tuy nhiên, luật pháp không đưa ra các định nghĩa mới về ngôn từ kích động thù địch hoặc tin tức giả mạo. Điều này gây khó khăn cho các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội bởi "tin giả" là một khái niệm chưa có định nghĩa chính xác.
Do nguy cơ sẽ bị phạt tiền với số lượng lớn, các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội được khuyến khích gỡ bỏ tất cả nội dung “nhạy cảm” để tiết kiệm chi phí cũng như giảm nguy cơ vi phạm pháp luật. Điều này đã dẫn đến những chỉ trích rằng luật pháp khiến các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội phải thận trọng quá mức thành vi phạm quyền tự do ngôn luận.
Bên cạnh đó, để tuân thủ NetzDG, các công ty đã phải thuê các nhóm điều hành được giao nhiệm vụ theo dõi các khiếu nại và trả lời các yêu cầu gỡ các nội dung thông tin sai lệch xuống. Các công ty nhỏ khó có thể bỏ ra một khoản kinh phí để thực hiện nhiệm vụ này. NetzDG cũng đã tính đến vấn đề trên bằng cách áp dụng một số quy định chỉ đối với các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội lớn. Tuy nhiên, điều đó đã khiến một số phần tử cực đoan chuyển nội dung sang các trang mạng nhỏ hơn.
Trước thực trạng này, các Chính phủ nên ban hành một quy định được áp dụng trong thời gian ngắn để đánh giá tác động của quy định đó tới tự do ngôn luận, truyền thông và tăng trưởng kinh tế và từ đó so sánh với các giải pháp khác. Mặt khác, Chính phủ cũng cần nghiên cứu, tập hợp và ứng dụng các giải pháp sáng tạo của các học viện, xã hội dân sự, và các ngành công nghiệp.
