Nâng cao năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao - Ảnh: T.C.L

Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và bằng sự nỗ lực phấn đấu của đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ (KH&CN) trong toàn tỉnh, hoạt động KH&CN Quảng Trị có chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả. Ngành KH&CN tỉnh đã có sự đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ, bước đầu thực hiện có hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành KH&CN đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng góp phần phát triển kinh tế.

Để từng bước tăng cường năng lực, Sở KH&CN đã tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 17/4/2020 của Chính phủ và Kế hoạch số 190- KH/TU ngày 12/8/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Sở đã phổ biến, tuyên truyền quan điểm, mục tiêu, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung, phương thức tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0). Cụ thể hóa các nội dung của nghị quyết, kế hoạch gắn với cập nhật, bổ sung những vấn đề mới, những vấn đề cần cảnh báo để định hướng, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân về các chủ trương, chính sách lớn, chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0.

Mặt khác, sở tập trung nguồn lực thúc đẩy hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với thực hiện có hiệu quả việc hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, quan tâm tạo môi trường, hình thành và phát triển các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; xây dựng cơ sở hạ tầng; hoạt động hỗ trợ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hình thành các tổ chức trung gian, các nhóm khởi nghiệp. Nghiên cứu xây dựng và triển khai dự án hình thành và phát triển Vườn ươm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để tư vấn, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, ươm tạo doanh nghiệp KH&CN, kết nối với các doanh nghiệp, tổ chức, nhà khoa học, tiếp cận công nghệ mới, sản phẩm mới, thông tin về thị trường, sở hữu trí tuệ... Tổ chức có hiệu quả cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị.

Sở KH&CN cũng tiến hành rà soát, đánh giá trình độ công nghệ sản xuất của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để đưa ra lộ trình đổi mới công nghệ thiết bị phù hợp. Phát triển thị trường KHCN, nhất là kết nối cung cầu công nghệ giúp doanh nghiệp tìm kiếm, đổi mới công nghệ phù hợp với xu hướng phát triển. Chú trọng phát triển các doanh nghiệp KHCN. Xây dựng và triển khai các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp nghiên cứu và ứng dụng công nghệ số phục vụ chuyển đổi số và kinh tế số, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đổi mới sản phẩm, quy trình công nghệ, tổ chức và quản lý, mô hình kinh doanh…

Triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 31/2017/NQ-HĐND ngày 14/12/2017 của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ ứng dụng, nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017 - 2025, trong đó tập trung hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, thiết bị, thực hiện chuyển đổi số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển tài sản trí tuệ để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới. Tham mưu xây dựng Chương trình phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030.

Hiện Sở KH&CN đang tập trung nghiên cứu, đề xuất đặt hàng, giao trực tiếp các nghiên cứu khoa học trên lĩnh vực công nghệ ưu tiên có khả năng ứng dụng vào thực tiễn để phát triển các sản phẩm cụ thể, phù hợp với lợi thế cạnh tranh của địa phương, trong từng ngành và các công nghệ chiến lược, nền tảng của CMCN 4.0, có tác động lan tỏa đến các ngành, lĩnh vực khác, trọng tâm là: Công nghệ thông tin và truyền thông, cơ điện tử; công nghệ mới trong lĩnh vực năng lượng; trí tuệ nhân tạo và tự động hóa; công nghệ sinh học, điện tử y sinh; nghiên cứu, tìm hiểu các công nghệ nền tảng, phân tích dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ chuỗi khối (Blockchain), trí tuệ nhân tạo (AI), hệ sinh thái IoT... từ các tập đoàn công nghệ thông tin, viễn thông lớn trong và ngoài nước để chuyển giao, ứng dụng cho tỉnh. Mở rộng hợp tác về KH&CN với các đối tác, đặc biệt là các đối tác chiến lược có trình độ KH&CN tiên tiến, đang đi đầu trong cuộc CMCN 4.0 để chủ động tham gia mạng lưới đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Thời gian qua, Sở KH&CN đã tích cực hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất chất lượng, sức cạnh tranh, hội nhập quốc tế thông qua việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong quản trị như ISO 9001, ISO 22000, ISO 14001, ISO 50001 góp phần nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo GII; các công cụ nâng cao năng suất chất lượng 5S, KPI, Kaizen, Lean, MFCA… Áp dụng các quy chuẩn địa phương, quốc gia và quốc tế.

Đồng thời hướng dẫn, hỗ trợ các tổ chức, doanh nghiệp xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn cơ sở cho các sản phẩm, dịch vụ nhằm tăng cường năng lực sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa. Sở đang xây dựng dữ liệu số ngành KH&CN của tỉnh. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thu thập, quản lý dữ liệu và giao dịch trên nền tảng internet trong toàn sở. Xây dựng và triển khai thực hiện dự án “Xây dựng hệ thống và số hóa dữ liệu quản lý trong lĩnh vực KH&CN, từng bước tự động hóa trong quản lý toàn ngành”. Rà soát, hoàn thiện các quy định, thủ tục hành chính phù hợp với hoạt động của chính quyền số. Mục tiêu đến năm 2025, đảm bảo 100% thủ tục hành chính được thực hiện trực tuyến.

Đứng trước những cơ hội và thách thức của CMCN 4.0, để có thể đi đầu trong đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực tiếp cận nhằm thích ứng nhanh với cuộc CMCN 4.0, Giám đốc Sở KH&CN Trần Ngọc Lân cho biết, ngành KH&CN tỉnh sẽ tập trung nâng cao trình độ nguồn nhân lực ở cấp độ chiến lược quản lý và cấp độ vận hành các hoạt động. Đẩy mạnh việc sản xuất, cung cấp ra thị trường những sản phẩm sáng tạo dựa trên cơ sở vật chất hiện đại.

Các doanh nghiệp phải ưu tiên tính hiệu quả trong đầu tư vào những dây chuyền công nghệ mũi nhọn, tránh đầu tư dàn trải. Đổi mới mô hình kinh doanh và phương thức sản xuất, đầu tư hạ tầng, trang thiết bị, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, chú trọng vấn đề an ninh mạng và bảo hộ sở hữu trí tuệ. Thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng KHCN và sản xuất, quản lý. Tích cực thúc đẩy việc triển khai hiệu quả Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia tới năm 2025”.

Trần Cát Linh