Não bộ phụ nữ thay đổi sau khi mãn kinh, tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh Alzheimer

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng phụ nữ sau mãn kinh tăng cường chất trắng nhiều hơn phụ nữ tiền mãn kinh ở độ tuổi tương tự

Cụ thể, theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Neurology ngày 29/6, phụ nữ đã trải qua thời kỳ mãn kinh có thể xuất hiện dấu hiệu sinh học não bộ được gọi là chứng tăng cường chất trắng hơn phụ nữ tiền mãn kinh hoặc nam giới cùng tuổi.

Tăng cường chất trắng là những tổn thương nhỏ có thể nhìn thấy trên phim chụp cắt lớp não phổ biến hơn theo độ tuổi hoặc tình trạng huyết áp cao không kiểm soát được. Trong một số nghiên cứu, những dấu ấn sinh học não này có liên quan đến việc tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh Alzheimer và suy giảm nhận thức.

Tác giả nghiên cứu trên, Tiến sĩ Monique M. B. Breteler - thuộc Trung tâm Bệnh thoái hóa thần kinh Đức (DZNE) ở Bonn, Đức, và là thành viên của Học viện Thần kinh Mỹ - cho biết: "Cường độ chất trắng tăng lên khi não già đi, và mặc dù có chúng không có nghĩa là một người sẽ phát triển chứng mất trí hoặc bị đột quỵ, nhưng có thể làm tăng nguy cơ của một người".

Nghiên cứu đã tiến hành khảo sát 3.410 người với độ tuổi trung bình là 54. Trong đó, 58% là phụ nữ và 59% là phụ nữ sau mãn kinh. Ngoài ra, 35% tất cả những người tham gia bị huyết áp cao và trong số đó, một nửa bị huyết áp cao không kiểm soát được.

Tất cả những người tham gia đều được chụp MRI não. Các nhà nghiên cứu đã xem xét các bản quét và tính toán lượng chất trắng tăng cường của các tình nguyện viên. Tổng thể tích trung bình cho những dấu ấn sinh học não này là 0,5ml. Tổng thể tích não trung bình là 1.180ml đối với nam giới và 1.053ml đối với phụ nữ. Tổng thể tích chất trắng trung bình, vùng não nơi có thể tìm thấy các dấu ấn sinh học não tăng cường chất trắng là 490ml đối với nam và 430ml đối với nữ.

Sau khi điều chỉnh độ tuổi và các yếu tố nguy cơ mạch máu như huyết áp cao và tiểu đường, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng não phụ nữ sau mãn kinh có nhiều dấu ấn sinh học hơn so với nam giới ở độ tuổi tương tự. Ở những người từ 45 tuổi trở lên, phụ nữ sau mãn kinh có tổng thể tích chất trắng tăng đậm đặc trung bình là 0,94ml so với 0,72ml ở nam giới. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sự gia tăng các dấu ấn sinh học não tăng nhanh theo tuổi tác và giới.

Phụ nữ tiền mãn kinh và nam giới ở độ tuổi tương tự không có sự khác biệt về lượng chất trắng tăng trung bình.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng phụ nữ sau mãn kinh tăng cường chất trắng nhiều hơn phụ nữ tiền mãn kinh. Trong một nhóm người tham gia ở độ tuổi từ 45 đến 59, phụ nữ sau mãn kinh có tổng lượng chất trắng tăng cường trung bình là 0,51ml so với 0,33ml ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Không có sự khác biệt giữa phụ nữ sau mãn kinh và tiền mãn kinh sử dụng liệu pháp hormone. Breteler cho biết phát hiện này cho thấy liệu pháp hormone sau khi mãn kinh có thể không có tác dụng bảo vệ não.

Không liên quan đến tình trạng mãn kinh, phụ nữ bị huyết áp cao không kiểm soát được lượng chất trắng cao hơn so với nam giới.

TS Breteler cho biết: "Huyết áp cao, ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ trong não, có thể dẫn đến tăng cường chất trắng. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy cần có nhiều nghiên cứu hơn để xem thời kỳ mãn kinh có thể liên quan như thế nào đến sức khỏe mạch máu của não mà các vấn đề sức khỏe khác của nam giới và phụ nữ".

Theo TS Breteler, nghiên cứu của ông và các cộng sự cho thấy tầm quan trọng của liệu pháp chăm sóc đối với phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt là những người có các yếu tố nguy cơ mạch máu.

Tuy nhiên, một hạn chế của nghiên cứu là các nhà nghiên cứu không biết chính xác độ tuổi bắt đầu mãn kinh của các tình nguyện viên.

Hà Anh (Theo Neuro Sciences News)