Nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những khó khăn nào?

Điểm yếu gần đây xảy ra khi đất nước đang chiến đấu với một cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ. Hai nền kinh tế hàng đầu thế giới hiện nay đã áp đặt thuế quan đối với hàng hóa trị giá 50 tỷ USD và đang đe dọa nhiều hơn nữa.

Cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống Donald Trump, Larry Kudlow, cho biết trong tháng này rằng nền kinh tế Trung Quốc "trông thảm hại", trong khi nền kinh tế Mỹ đang "nghiền nát nó".

Nhưng những gì xảy ra trong nền kinh tế Trung Quốc ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trên toàn cầu. Ngành công nghiệp sản xuất khổng lồ của nước này cần nhiều các bộ phận và vật liệu từ các nước trên thế giới, chế biến thành phẩm để xuất khẩu hoặc để bán ở Trung Quốc.

Tăng trưởng chậm lại

Trung Quốc là một trong những nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới với mức tăng trưởng GDP 6,9% trong năm 2017. Nhưng nền kinh tế này đã bắt đầu chững lại trong năm nay, và dấu hiệu của sự yếu kém hơn nữa đang nhân lên.

Dữ liệu chính thức cho tháng 7 cho thấy sự suy giảm trong đầu tư, sản xuất nhà máy và doanh số bán lẻ.

Tăng trưởng GDP thực của Trung Quốc qua các năm. Nguồn: Statista.

“Cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ cũng là một mối quan ngại, nhưng không phải là lớn nhất. Cuộc xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ kéo theo hoạt động, mặc dù có lẽ là một hoạt động nhỏ. Thay vào đó, chúng tôi kỳ vọng nền kinh tế suy yếu chủ yếu là do tăng trưởng tín dụng chậm hơn", Chang Liu, nhà kinh tế Trung Quốc tại Công ty Nghiên cứu Capital Economics, đã viết trong một lưu ý cho khách hàng trong tuần này.

Trung Quốc và Hoa Kỳ đã áp đặt thuế quan lên 50 tỷ USD xuất khẩu hàng hóa của nhau kể từ đầu tháng 7. Nhưng một số chuyên gia nghĩ rằng nỗi sợ suy thoái đã bị thổi phồng. Douglas Morton, người đứng đầu nghiên cứu châu Á tại môi giới Northern Trust Capital Markets, chỉ ra rằng một số chỉ số như nhu cầu dầu và thị trường bất động sản vẫn còn mạnh.

"Những mối quan ngại tăng trưởng có thể phần nào bị phóng đại", ông đã viết trong một lưu ý cho khách hàng trong tuần này.

Các thị trường sụt giảm

Thị trường chứng khoán Trung Quốc và tiền tệ của nó đã phản ánh những mối lo ngại của các nhà đầu tư về sức khỏe của nền kinh tế và tác động của cuộc chiến thương mại.

Chỉ số chứng khoán Thượng Hải.

Chỉ số chứng khoán Shanghai Composite rơi vào thị trường con gấu cách đây hai tháng và hiện đang giảm khoảng 23% so với đỉnh gần đây của nó trong tháng 1.

Đồng tiền của đất nước, đồng nhân dân tệ, đã giảm khoảng 9% so với USD kể từ tháng Tư. Sự suy giảm đó một phần là do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất, điều này khiến cho các nhà đầu tư nắm giữ tài sản bằng USD hấp dẫn hơn và bán những tài sản đó bằng các loại tiền tệ khác.

Mặc dù đồng nhân dân tệ yếu hơn làm cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn, giúp bù đắp ảnh hưởng của thuế quan Mỹ, các nhà phân tích cho rằng Bắc Kinh quan ngại nhiều hơn đến việc đồng NDT giảm giá mạnh hơn có thể làm giới đầu tư lo ngại,

Đồng Nhân dân tệ suy yếu

"Nếu bất cứ điều gì thì là các nhà chức trách đã cố gắng làm chậm tốc độ giảm giá của NDT", Aidan Yao, chuyên gia kinh tế thị trường mới nổi tại AXA Investment Managers cho biết.

Gánh nặng nợ

Sự suy thoái của Trung Quốc đến khi Bắc Kinh đang cố gắng giải quyết gánh nặng nợ nần nặng nề của đất nước, một di sản của các chương trình kích thích khổng lồ của họ trong bối cảnh khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Những lo ngại lớn nhất bao gồm các khoản nợ cao đáng báo động do các công ty nắm giữ, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc.

Chủ tịch Tập Cận Bình và các quan chức cấp cao khác đã kêu gọi hệ thống tài chính của Trung Quốc cắt giảm các khoản cho vay rủi ro, một chiến dịch thường được gọi là "giảm tỷ lệ đòn bẩy". Các nhà chức trách đã cố gắng để phá vỡ ngành ngân hàng ngầm rộng lớn của Trung Quốc, trong đó các hình thức cho vay đầy rủi ro là khó có thể thống kê được vì chúng không nằm trong bảng cân đối chính thích của các ngân hàng.

Nhưng các nhà phân tích lo ngại rằng việc giảm cho vay sẽ tạo sức ép lên nền kinh tế. "Mối lo ngại lớn nhất là từ chiến dịch giảm tỷ lệ đòn bẩy," Larry Hu, một nhà kinh tế tại ngân hàng đầu tư Macquarie, đã viết trong một lưu ý gần đây cho khách hàng.

Kích thích kinh tế

Trung Quốc đang tìm cách để kích thích nền kinh tế khi tăng trưởng giảm. Bắc Kinh đã công bố một loạt các biện pháp bao gồm cắt giảm thuế, chi tiêu cơ sở hạ tầng và các khoản vay mới cho doanh nghiệp. Chính phủ cho biết động thái này nhằm giúp Trung Quốc đối phó với "một môi trường bên ngoài không chắc chắn".

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã bơm số tiền khổng lồ vào hệ thống tài chính bằng cách cung cấp các khoản vay mới và giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tại các ngân hàng thương mại.

"Ngay cả khi tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại, Bắc Kinh vẫn có nhiều đòn bẩy chính sách để ngăn chặn suy thoái", Cam Hui, một nhà chiến lược tại Công ty nghiên cứu Pennock Idea Hub, cho biết trong một lưu ý nghiên cứu.

Nhưng Chính phủ Trung Quốc lại cho biết rằng rằng họ không có kế hoạch để tiếp tục chi tiêu theo cách đã làm trong hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính."Chúng tôi không nói về kích thích lớn, cũng như chúng tôi không muốn mạo hiểm tài chính, hãy ngừng nói rằng chính phủ sẽ làm tất cả mọi thứ", Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Liu Kun cho biết trong một cuộc phỏng vấn Thứ năm với Reuters.

Quỳnh Như