Nền tài chính quốc gia: Dư địa tăng thu có xu hướng giảm dần

Diễn đàn do Viện Chiến lược và chính sách tài chính (Bộ Tài chính) tổ chức, với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ - USAID (thông qua Dự án Quản trị nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện - GIG) và Liên minh châu Âu - EU (thông qua Dự án Hiện đại hóa tài chính công).

Đây cũng là diễn đàn thường niên do Bộ Tài chính tổ chức từ năm 2017.

Diễn đàn Tài chính Việt Nam 2017 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam. Nguồn: Internet.

Diễn đàn tập hợp các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý, các chủ thể, khách thể thụ hưởng và chịu tác động của các chính sách có liên quan trong và ngoài nước… để cùng thảo luận, chia sẻ các nghiên cứu, các quan điểm nhằm hình thành một hệ thống các luận cứ khoa học cho việc đề xuất, kiến nghị về tái cấu trúc nền tài chính quốc gia hướng đến phát triển nhanh, toàn diện và bền vững.

Tại Diễn đàn, các tham luận khẳng định phát triển nhanh, toàn diện và bền vững là xu hướng, mục tiêu và mối quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Đây cũng là chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước xuyên suốt từ Đại hội X đến nay và được cụ thể hóa trong Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2016-2020.

Trong những năm qua, công tác tái cấu trúc nền tài chính quốc gia đã đạt được một số kết quả tích cực, đóng góp quan trọng đối với sự nghiệp phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh, và công bằng xã hội. Các cấu phần của nền tài chính quốc gia đã được từng bước được tái cấu trúc nhằm phát triển đất nước theo hướng nhanh, toàn diện và bền vững.

Chính sách thuế đã được hoàn thiện nhằm đáp ứng nhu cầu huy động nguồn lực phục vụ các chương trình phát triển kinh tế trong bối cảnh một số nguồn thu giảm như thu từ dầu thô, thu từ nhập khẩu (do thực hiện cắt giảm thuế theo các cam kết hội nhập quốc tế)…

Quy mô thu NSNN được mở rộng, tổng thu ngân sách năm 2017 tăng, tạo điều kiện để tăng chi đầu tư đảm bảo an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo.

Cơ cấu chi NSNN cũng được điều chỉnh theo hướng giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển với việc đa dạng hóa, xã hội hóa nguồn lực đầu tư, chi cho y tế, giáo dục nhằm mục tiêu đảm bảo công bằng xã hội. Chính sách tài chính cho an sinh xã hội cũng tiếp tục được sửa đổi… Ngoài ra, các chính sách về bảo vệ môi trường cũng được tăng cường như thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường, chi sự nghiệp bảo vệ môi trường...

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số vấn đề đặt ra cần được quan tâm, chú trọng nhằm hướng đến phát triển nhanh, toàn diện và bền vững.

Đó là vẫn còn sự mâu thuẫn đan xen giữa các mục tiêu nhanh, toàn diện và bền vững. Tăng trưởng kinh tế ở mức thấp hơn tiềm tăng, năng lực cạnh tranh quốc gia còn thấp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm;

Dư địa tăng thu có xu hướng giảm dần trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện cắt giảm thuế quan theo các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế. Cơ cấu thu nội địa còn dựa nhiều vào các khoản thu có tính bền vững không cao;

Cùng với đó, chi NSNN ở mức cao, chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn và là các khoản chi khó cắt giảm; trong khi đó, nhu cầu chi cho đầu tư phát triển, xây dựng cơ sở hạ tầng, đảm bảo an sinh xã hội vẫn rất lớn;

Công tác an sinh xã hội còn nhiều thách thức do bất bình đẳng, khoảng cách giàu - nghèo trong xã hội, chênh lệch phát triển, tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai, già hóa dân số…

Thêm nữa, thị trường tài chính phát triển chưa tương xứng tiềm năng, thiếu tính đồng bộ, nợ xấu ngân hàng mặc dù đã giảm nhưng vẫn tiếp tục là thách thức trong quá trình tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng.

Trước những khó khăn và thách thức trên, yêu cầu tái cấu trúc tài chính quốc gia nhằm hướng đến phát triển nhanh, toàn diện và bền vững ngày càng trở nên cấp thiết.

Do đó, Diễn đàn được kỳ vọng sẽ đưa ra những giải pháp góp phần thực hiện hiệu quả yêu cầu tái cấu trúc trên.

Nhật Minh