Nét đẹp ngôi đình cổ làng Tứ Liên

Bất kể ngôi đình, ngôi chùa nào trên đất Việt cũng mang trong mình những câu chuyện kỳ bí. Và đình Tứ Liên cũng không ngoại lệ.

Thần tích lưu giữ tại đình ghi rằng, hai người anh là Bảo Trung, Minh Khiết và cô em gái tên Phương được sinh ra trong một gia đình thuộc dòng họ Nguyễn ở Trang Đồng Lục – Phủ Khoái Châu – Đạo Sơn Nam (nay thuộc xã Tứ Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên).

Đình Tứ Liên ngày nay vẫn còn giữ được những nét đẹp truyền thống (Ảnh: K.Tiến)

Khi quân Chiêm Thành kéo đến xâm lấn biên cương, hưởng ứng truyền hịch tìm người của nhà vua, hai người anh liền đến yết kiến vua xin đi đánh giặc và được vua phong là Tướng quân Trung phẩm.

Hai ông đã chiêu mộ, huấn luyện được 3 vạn tinh binh, chia làm hai đạo quân thủy, bộ cùng tiến thẳng tới đồn giặc. Sau khi đánh tan quân Chiêm Thành ít lâu, các ông mất. Biết tin, nhà vua rất thương tiếc, sắc phong hai ông là “Thượng Đẳng Phúc Thần” rồi lệnh cho nhân dân lập miếu thờ phụng và hương khói đời đời.

Còn cô em gái là người trồng dâu nuôi tằm rất giỏi. Theo truyền thuyết, một hôm, cô đang trồng dâu ở bãi cát ven sông thì bỗng đâu rồng rắn nổi lên mặt nước rồi quấn lấy cô đưa về thủy quốc. Về sau, dân làng thấy cô nhiều lần nổi lên ở giữa sông với một cái chén ngọc ở trước trán liền lập miếu phụng thờ, gọi là mả Bà Chén.

Một góc đình Tứ Liên ngày nay (Ảnh: K.Tiến)

Trong các trận đánh quân xâm lược, bà đã nhiều lần hiển linh giúp vua đánh thắng trận. Cảm kích trước anh linh của bà, vua truyền mang sắc chỉ đến, phong cho bà là Ý Hạnh Phu Nhân Tôn Công Chúa Thượng Đẳng Phúc Thần và cho tôn tạo lại miếu để tạ ơn công đức của bà.

Lễ hội đình Tứ Liên truyền thống được nhân dân địa phương tổ chức vào các ngày 16/3 (Kỵ đức Thánh Bà) và 12/10 (Kỵ hai đức Thánh Ông) âm lịch hàng năm. Cứ 5 năm tổ chức lễ hội lớn vào ngày kỵ của đức Thánh Bà.

Trong ngày kỵ của đức Thánh Bà, lễ hội được tổ chức long trọng với nghi lễ rước kiệu, tế lễ, dâng hương. Riêng lễ hội lớn được tổ chức 5 năm một lần, vào ngày này còn có thêm lễ rước nước.

Lễ rước nước là nghi thức tâm linh đặc sắc mang đậm tín ngưỡng cầu nước của những cư dân sống với nền văn minh lúa nước bên sông Hồng.

Lễ rước nước được bắt đầu từ sáng sớm, xuất phát từ đình ra bãi sông Hồng để rước nước về lễ Thánh. Đi đầu là kiệu Long Đình, tiếp theo sau là kiệu rước nước và 3 kiệu Thánh, rồi đến đoàn nhạc, sư tử, cờ, lọng tang, đội lễ…

Trong đình còn dành một nơi để nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ (Ảnh: K.Tiến)

Kiệu rước nước sau đó được rước lên thuyền để làm lễ. Trên thuyền, các sư làm lễ cúng trời, đất, thần linh phù hộ cho mùa màng tươi tốt, đời sống nhân dân yên ấm. Trưởng ban tổ chức sẽ là người đứng ra xin nước từ sông về để dâng Thánh.

Theo truyền thống, nước được rước từ sông Hồng về đình sẽ được dùng để lễ Thánh trong 5 năm. Còn trong ngày kỵ của hai đức Thánh Ông, dân làng tổ chức tế lễ, dâng hương cùng một số hoạt động khác với quy mô nhỏ hơn.

Trong thời gian diễn ra lễ hội còn có nhiều hoạt động được tổ chức như: thi thổi cơm, cờ tướng, kéo co, thi chọi gà, tổ tôm điếm, biểu diễn văn hóa, văn nghệ.

Bao nhiêu năm đã qua đi, nhưng ngôi đình Tứ Liên ngày nay vẫn còn giữ nguyên vẹn những nét cổ xưa cũng như nét văn hóa lâu đời của người dân Thủ đô.

P.V