Nga bắt đầu chuyển S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ lo ngại
Lô hàng đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-400 do Nga sản xuất đã đến căn cứ không quân Murted ở Ankara.
Lô hàng đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-400 do Nga sản xuất đã đến căn cứ không quân Murted ở Ankara.
Hệ thống tên lửa S-400 của Nga. Ảnh: CNN
Ngày 12-7, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ thông báo đã nhận được lô thiết bị đầu tiên trong các hệ thống phòng không S-400 của Nga. “Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận lô thiết bị đầu tiên của hệ thống phòng không S-400. Các thiết bị này đã được chuyển đến căn cứ không quân Murted ở tỉnh Ankara”, bộ trên nêu rõ.
Theo giới phân tích, quyết định mua thiết bị quân sự này của Ankara đã giúp củng cố mối quan hệ đang phát triển giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan. Nó cũng là minh chứng cho thấy thất bại mới nhất trong quan hệ Mỹ-Thổ, vốn đã bất hòa về các vấn đề như Syria. Trong khi đó, Nga đã nói rằng, thỏa thuận này chỉ mang tính thương mại và họ đang thực hiện nghĩa vụ của họ theo hợp đồng.
Mỹ nhiều lần cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ
Moscow và Ankara đã ký một thỏa thuận cho vay để cung cấp các hệ thống S-400 hồi tháng 12-2017. Sự hợp tác giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga trong vấn đề này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ NATO và Mỹ.
Washington từ lâu cảnh báo, Thổ Nhĩ Kỳ có nguy cơ không được nhận máy bay tàng hình tiên tiến F-35 nếu cứ khăng khăng mua hệ thống tên lửa phòng không hiện đại này của Nga - một hệ thống mà các quan chức Mỹ lo ngại có thể được sử dụng để phân tích và thu thập thông tin tình báo về F-35. Một quan chức NATO nói với CNN: “Chúng tôi lo ngại về hậu quả tiềm tàng của quyết định mua hệ thống S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ”. Quan chức này nói thêm rằng, “khả năng tương tác của các lực lượng vũ trang của chúng tôi là nền tảng cho NATO trong việc thực hiện các hoạt động và nhiệm vụ”.
Trong động thái mới nhất, Mỹ hôm 10-7 tiếp tục cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ về những hậu quả mà quốc gia này sẽ phải gánh chịu nếu vẫn mua S-400 của Nga. “Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải đối mặt với hậu quả thực sự và tiêu cực nếu như họ chấp nhận hệ thống tên lửa S-400 của Nga”, trả lời phóng viên báo chí, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus khẳng định. Đáp lại, Ankara kêu gọi Washington tránh những bước đi gây hại cho quan hệ song phương. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, những bình luận mà bà Ortagus đưa ra không phù hợp với tinh thần và nội dung của cuộc thảo luận giữa tổng thống hai nước tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 hồi tháng trước.
Washington sẽ làm gì?
Hiện Washington chưa có tuyên bố gì về động thái mới nhất này.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, Lầu Năm Góc có thể sẽ chính thức tuyên bố không giao máy bay chiến đấu F-35 mà Ankara đã đặt mua để trả đũa. Người đứng đầu Lầu Năm Góc Mark Esper từng cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không nhận được các máy bay F-35 nếu Ankara vẫn quyết định mua hệ thống phòng không S400 của Nga, một cảnh báo mà Tổng thống Erdogan cáo buộc là hành động “ăn cướp”. Theo cảnh báo, các nhân viên bảo trì và phi công huấn luyện người Thổ Nhĩ Kỳ đã được đào tạo tại Mỹ để sử dụng F-35 cũng có thể được gửi về nước.
Theo như tương lai của ngành hàng không quân sự, máy bay phản lực F-35 - hệ thống vũ khí đắt nhất trong lịch sử - là một “sát thủ” trên chiến trường khi linh hoạt kết hợp khả năng tàng hình, tốc độ siêu thanh, cực kỳ nhanh nhẹn và công nghệ nhiệt hạch cảm biến. Máy bay cũng có khả năng duy trì tàng hình khiến radar của đối phương khó phát hiện hơn. Đây là chiến đấu cơ được Tổng thống Donald Trump yêu thích và ông chủ Nhà Trắng đã nhiều lần ca ngợi F-35 vì khả năng “vô hình” này.
Tuy nhiên, bất chấp những cảnh báo đó, các quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã bày tỏ sự lạc quan rằng, chính quyền Trump sẽ không làm như vậy và cho biết, Tổng thống Mỹ đã hứa sẽ giải quyết vấn đề này đồng thời cam kết không hợp nhất S-400 với bất kỳ hệ thống nào của NATO.
