Nga khiến Mỹ và châu Âu tương tàn?

Nga tung đòn khích tướng

Trả lời phỏng vấn Sputnik mới đây, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết dự án Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) sắp hoàn thành, đây là lý do tại sao các đối thủ của dự án này đang gia tăng nỗ lực phá hoại.

Các biện pháp trừng phạt được ghi vào Luật quốc phòng năm 2020 của Mỹ là sự can thiệp trắng trợn vào các vấn đề kinh doanh của châu Âu.

Một số thượng nghị sĩ Mỹ thậm chí còn đe dọa lãnh đạo các công ty tham gia xây dựng Nord Stream 2. Theo ông Lavrov, người Mỹ làm như vậy không phải để bảo vệ an ninh năng lượng của châu Âu mà nhằm đẩy mạnh xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ vào thị trường châu Âu.

Nhà ngoại giao Nga nhấn mạnh đây là một ví dụ rõ ràng về sự cạnh tranh không lành mạnh cũng như về việc chính trị hóa ngành năng lượng.

Tàu rải đường ống thi công dự án Nord Stream 2

Theo ông Lavrov, Nga tin chắc dự án đường ống dẫn khí Nord Stream 2 sẽ được hoàn thành bất chấp áp lực. Ông cho rằng châu Âu nhận thức rõ về sự cần thiết này dù một số quốc gia sẵn sàng phục vụ lợi ích của “người quản lý” từ bên kia đại dương và gây bất lợi cho an ninh năng lượng và phúc lợi của người dân của chính họ.

Sputnik khẳng định, châu Âu vẫn là thị trường khí đốt chính đối với Nga với lượng xuất khẩu đạt mức 200 tỷ m3/năm. Nga cũng đang mở rộng hợp tác năng lượng với các quốc gia trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Điển hình là việc đưa vào vận hành đường ống dẫn khí Sức mạnh Siberia hồi đầu tháng này. Với Sức mạnh Siberia, Nga sẽ cung cấp cho Trung Quốc 38 tỷ m3 khí đốt.

Cũng theo hãng tin Nga, cùng với các đối tác nước ngoài, Nga đang khai thác các nguồn tài nguyên ở Bắc Cực, kể cả trong khuôn khổ các dự án Yamal LNG và Bắc Cực LNG 2.

Để xuất khẩu năng lượng sang các nước châu Á-Thái Bình Dương, Nga đang phát triển dịch vụ hậu cần vận tải qua Tuyến đường biển phía Bắc. Nga sẽ tiếp tục nỗ lực nhằm đa dạng hóa, đa phương hóa các điểm đến xuất khẩu.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Nga được đưa ra sau khi Mỹ thông qua lệnh trừng phạt các công ty tham gia dự án Nord Stream 2. Mỹ và một số nước châu Âu lo ngại dự án này có thể giúp Nga kiểm soát nguồn cung năng lượng cho châu Âu và tạo thêm nguồn thu nhập cho Nga.

Nga tố Mỹ chính trị hóa vấn đề liên quan Nord Stream 2

Lệnh trừng phạt yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phải đưa ra báo cáo trong vòng 60 ngày đối với các tàu tham gia đặt đường ống dưới đáy biển cho Nord Stream 2.

Các công ty bị liệt kê trong báo cáo sẽ bị Washington đưa vào "danh sách đen" với nguy cơ bị tịch thu tài sản trên đất Mỹ, bị đóng băng tài khoảng ở Mỹ và các quan chức bị cấm nhập cảnh Mỹ.

Trong khi Mỹ chưa lập “danh sách đen”, một số nghị sĩ Mỹ đã “vượt quyền” cả Bộ Ngoại giao lẫn Tổng thống Mỹ, gửi thư đe dọa trực tiếp các công ty châu Âu tham gia dự án Nord Stream 2.

Trước sức ép này, các tàu rải đường ống của công ty Allseas đã tạm ngừng thi công, khiến tiến độ thi công dự án vốn chỉ còn khoảng 160 km cuối cùng, bị đình trệ.

Sự phẫn nộ của châu Âu

Phản ứng trước sự can thiệp của Mỹ, các chính trị gia của Đức (điểm đến của Nord Stream 2 tại “đầu cầu” châu Âu) đã kêu gọi châu Âu thông qua các biện pháp phòng vệ chống lại các đòn trừng phạt của Mỹ.

Ngoại trưởng Đức Heiko Mass đã bác bỏ lệnh trừng phạt của Mỹ, cho rằng đó là "sự can thiệp nước ngoài", đồng thời lo ngại biện pháp này có thể làm chậm tiến độ dự án.

Nhiều quan chức cấp cao và các chính trị gia của Đức kêu gọi phối hợp hành động để bảo vệ lợi ích chiến lược của các thành viên Liên minh châu Âu (EU) trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Thứ trưởng Ngoại giao Đức Niels Annen nhấn mạnh châu Âu cần các công cụ mới để tự mình bảo vệ trước các biện pháp trừng phạt bừa bãi.

châu Âu sẵn sàng đối đầu Mỹ vì Nord Stream 2?

Một số quan chức Đức cho rằng việc tăng cường khả năng phòng vệ của Đức trước lệnh trừng phạt của Mỹ có thể sẽ đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ hơn với Nga và Trung Quốc vào thời điểm khi mà ông Trump đang gây áp lực buộc các đồng minh EU đứng về phía Mỹ trong cuộc chiến thương mại, công nghệ và địa chính trị với Trung Quốc.

Một số quan chức thì hoài nghi về các động cơ của Mỹ, cho rằng các biện pháp trừng phạt được đưa ra là do Mỹ muốn tăng cường xuất khẩu LNG.

Giới chức Đức cảnh báo khi đảm nhiệm chức Chủ tịch luân phiên EU vào năm tới, Đức sẽ kêu gọi châu Âu xây dựng một “bức tường lửa” để đối phó với các đòn trừng phạt của Mỹ. Mục tiêu là nhằm xây dựng một cơ sở hạ tầng tài chính riêng biệt, cho phép các công ty châu Âu tránh khỏi các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Các ngân hàng liên quan sẽ được đặt bên ngoài tầm tài phán của Mỹ, ví dụ như Nga hoặc Trung Quốc. Một quan chức Đức tuyên bố: “Washington đã đối xử với EU như kẻ thù. Hành vi đối xử tương tự như với Mexico, Canada và các đồng minh tại châu Á. Chính sách này sẽ gây ra phản ứng ngược trên toàn thế giới”.

LNG Mỹ khó đấu khí đốt Nga

Một số quan chức châu Âu thậm chí còn có ý tưởng thông qua các biện pháp trừng phạt riêng đối với Mỹ nhằm ngăn chặn các chính sách mà họ cho rằng gây nguy hại tới môi trường.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng chỉ ra việc xây dựng “lá chắn phòng thủ” trước các đòn trừng phạt của Mỹ là không dễ vì quy mô của nền kinh tế Mỹ, vai trò của đồng USD trong các giao dịch quốc tế và thực tế là Mỹ kiểm soát phần lớn hệ thống tài chính của thế giới.

Châu Âu đã thất bại trong việc bảo vệ các công ty giao dịch với Iran kể từ khi Mỹ tái áp đặt các đòn trừng phạt sau khi nước này đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran.

Tháng 1/2019, Anh, Pháp và Đức đã thiết lập một cơ chế bên ngoài phạm vi chế tài của Mỹ để thực hiện các giao dịch với Iran nhưng cơ chế này vẫn chưa thực hiện được bất kỳ giao dịch nào.

Bảo Minh