Nga - Mỹ trao đổi tù nhân

Cựu ngôi sao đội tuyển bóng rổ nữ Mỹ Brittney Griner (trái) và công dân Nga Viktor Bout. Ảnh: AP

Giới chức Mỹ cho biết cựu ngôi sao đội tuyển bóng rổ nữ Griner, 31 tuổi, được thả hôm nay và Tổng thống Joe Biden, Phó tổng thống Kamala Harris đã nói chuyện qua điện thoại với cô. Ông Biden sau đó cho biết Griner hiện "sức khỏe tốt, an toàn và đang trên máy bay trở về Mỹ". Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận đã trao đổi Brittney Griner để lấy công dân Nga Viktor Bout tại sân bay Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). "Cuộc trao đổi công dân Nga Viktor Bout và công dân Mỹ Brittney Griner đã thành công", bộ này cho hay. Theo ông Biden, UAE đã tạo điều kiện thuận lợi để Brittney Griner được Nga thả trong cuộc trao đổi tù nhân và ông bày tỏ cảm ơn nước này.

Viktor Bout đã bị Mỹ kết án 25 năm tù, với cáo buộc cung cấp vũ khí cho lực lượng nổi dậy ở một số điểm nóng hàng đầu thế giới. Bout phủ nhận cáo buộc này, tuy vậy, ông vẫn phải chấp hành án tù ở Marion, Illinois. Còn Brittney Griner bị bắt hồi tháng 2 tại sân bay Sheremetyevo của Nga sau khi giới chức nước sở tại tìm thấy thuốc lá điện tử có chứa dầu cần sa, một loại dầu bất hợp pháp ở Nga, trong hành lý của cô. Cô bị kết án 9 năm tù vào tháng 8-2022.

Kỳ vọng

Cuộc trao đổi tù nhân diễn ra sau nhiều tuần kỳ vọng của dư luận Mỹ. Đây là kết quả của các cuộc đàm phán kín giữa hai bên diễn ra từ tháng 7 vừa qua. Truyền thông Nga trước đó cho biết quá trình đàm phán được các cơ quan tình báo hai nước tiến hành bí mật, dựa trên những khuôn khổ đã được thống nhất giữa Tổng thống Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Biden.

Truyền thông Mỹ hồi tháng 7 đưa tin chính quyền Tổng thống Biden đề nghị trao đổi ông Bout với Nga để đảm bảo hai công dân là Griner và cựu lính thủy đánh bộ Paul Whelan được phóng thích. Whelan bị kết án 16 năm tù hồi năm 2020 vì tội gián điệp, cáo buộc mà anh phủ nhận. Mặc dù không thể đạt được mục đích ban đầu là đưa cả cựu lính thủy đánh bộ Paul Whelan, song Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định nước này sẽ tiếp tục nỗ lực đàm phán với Nga. Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cũng tuyên bố Nga sẽ tiếp tục nỗ lực để các công dân nước này phải ngồi tù ở Mỹ được thả tự do.

Điểm sáng

Cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và Mỹ diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai bên đang ở tình trạng "cơm không lành, canh chẳng ngọt", đặc biệt là từ sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2-2022.

Mới đây, Nga và Mỹ cũng bế tắc trong việc thảo luận Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) khi Nga khẳng định sẽ chỉ tham gia thảo luận chừng nào Mỹ dừng việc trang bị vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, việc hai bên đạt được sự nhượng bộ trong việc trao trả tù nhân là tín hiệu đáng mừng và đây được đánh giá là điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh căng thẳng giữa hai bên kéo dài thời gian qua.

AN BÌNH