Nga nêu điều kiện tiên quyết để ký Hiệp ước hòa bình với Nhật Bản

Lãnh đạo Nga và Nhật Bản thời gian gần đây nói nhiều đến quyết tâm ký hiệp ước hòa bình giữa hai nước, chấm dứt tranh chấp lãnh thổ ở ngoài khơi. Trong lúc hai nước còn đang trong quá trình thăm dò quan điểm của nhau qua những tuyên bố, Moscow 'nhanh chân' đưa ra điều kiện tiên quyết.

Triển vọng về một Hiệp ước hòa bình Nga-Nhật lần đầu được Tổng thống Nga Putin nêu ra vào tháng 6/2018. Bên lề thượng đỉnh ASEAN và các đối tác tổ chức tại Singapore hồi tháng 11/2018, Thủ tướng Nhật Bản và Tổng thống Nga đồng ý thúc đẩy đàm phán song phương về việc ký kết hòa ước, dựa trên cơ sở bản Tuyên bố năm 1956. Mới đây ông Abe tỏ rõ quyết tâm sẽ chấm dứt việc tranh chấp lãnh thổ với Nga bằng tuyên bố ngày 7/1: "Tôi đã thề trước phần mộ tổ tiên là mỗi ngày đều nỗ lực và hoàn thành trách nhiệm công vụ của mình. Tôi hứa sẽ làm tất cả để có chuyển biến (trong cuộc đàm phán với Nga về các đảo Kuril) và đặt dấu chấm kết thúc cho vấn đề này".

Theo dự kiến, Thủ tướng Nhật Bản sẽ tới Nga đề bàn về vấn đề tranh chấp lãnh thổ vào ngày 21/1.

Bốn đảo đang tranh chấp giữa Nga và Nhật Bản gồm Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai, thuộc quần đảo Kuril, do Liên Xô nắm quyền kiểm soát từ năm 1945. Trong 70 năm qua, Tokyo luôn coi bốn hòn đảo này là "một phần lãnh thổ không thể tách rời của Nhật Bản".

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga V.Putin

Truyền thông Nhật Bản gần đây đưa tin về việc mời Mỹ tới một số hòn đảo trên, như một sức ép trong đàm phán hòa bình với Nga.

Sau động thái này, ngày 11/1, Bộ Ngoại giao Nga nêu ra điều kiện cốt lõi để giải quyết vấn đề Hiệp ước hòa bình với Nhật Bản. Theo đó, Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi Nhật Bản thừa nhận toàn bộ kết quả của Chiến tranh thế giới thứ hai, "bao gồm cả chủ quyền của đất nước chúng tôi đối với các đảo Nam Kuril".

"Cần đưa quan hệ song phương lên một mức độ mới về tin tưởng và hợp tác thực sự, để tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa người dân Nga và Nhật Bản", tuyên bố được nêu trên trang web của Bộ Ngoại giao Nga.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov dự kiến sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Nhật Bản để thảo luận về vấn đề ký kết hiệp ước hòa bình giữa Tokyo và Moskva.

Để đạt được một hiệp ước hòa bình với Nga, Tokyo và Moscow bắt buộc phải san bằng bất đồng về tranh chấp chủ quyền trong khu vực quần đảo Kuril.

Trước đó, trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Asahi, Thủ tướng Shinzo Abe nói rằng Tokyo sẽ giành lại Nam Kuril. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng việc chuyển giao đảo sẽ không tính đến khả năng trục xuất người Nga khỏi lãnh thổ này. Ông Abe cũng nhấn mạnh chính phủ Nhật Bản có kế hoạch đề nghị Nga từ bỏ các yêu sách bồi thường lẫn nhau liên quan đến bốn hòn đảo thuộc quần đảo Kuril, nơi Tokyo mong muốn giành được và gọi chúng là "lãnh thổ phía bắc".

Bộ Ngoại giao Nga đã triệu tập đại sứ Nhật Bản Toehisa Kodzuki sau những tuyên bố này. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov lưu ý rằng những tuyên bố như vậy đã làm sai lệch bản chất các thỏa thuận giữa Moscow và Tokyo vì bản Tuyên bố năm 1956 giữa Nhật Bản và Nga chỉ nêu lên việc Moscow hoàn trả lại Shikotan và Habomai, hai trong số bốn hòn đảo mà cả Nhật Bản lẫn Nga cùng khẳng định chủ quyền.

Như vậy căn cứ trên bản tuyên bố này, cùng những điều kiện mà Nga vừa nêu xem ra khó có khả năng Nga sẽ trả toàn bộ 4 hòn đảo tranh chấp cho Nhật. Nếu có khả năng xảy ra thì cùng lắm Moscow chỉ trả cho Tokyo hai đảo Shikotan và Habomai. Nhưng liệu người Nhật có chấp thuận? Ngoài ý chí chính trị của lãnh đạo, vấn đề chủ quyền lãnh thổ còn phụ thuộc vào sự đồng thuận của người dân.

S.Phương

AFP

Nguồn PetroTimes: https://petrotimes.vn/nga-neu-dieu-kien-tien-quyet-de-ky-hiep-uoc-hoa-binh-voi-nhat-ban-525919.html