Nga rút hỗ trợ quốc phòng với Venezuela

Một nhà thầu quốc phòng Nga, Rostec, người đã huấn luyện quân đội Venezuela và tư vấn về việc đảm bảo các hợp đồng vũ khí, đã cắt giảm nhân viên của họ ở Venezuela chỉ còn vài chục, từ khoảng 1.000 ở đỉnh cao hợp tác giữa Moskva và Caracas vài năm trước, một người thân cận Bộ Quốc phòng Nga cho biết.

Việc rút dần đã leo thang trong vài tháng qua do thiếu hợp đồng mới và sự chấp nhận rằng chế độ của ông Maduro không còn tiền để tiếp tục trả cho các dịch vụ khác của Rostec gắn liền với các hợp đồng trong quá khứ.

Nga là một trong số những người ủng hộ quốc tế lớn nhất của ông Maduro, nhưng sự hiện diện của Rostec cho thấy giới hạn của việc tiếp cận Nga ở quốc gia Nam Mỹ này vào thời điểm Moskva gặp khó khăn kinh tế một phần do ảnh hưởng của lệnh trừng phạt của Mỹ tại quê nhà. Venezuela là một trong những khách hàng lớn nhất của Moskva tại Nam Mỹ.

Việc rút nhân viên thường trực và tạm thời của Rostec là một trở ngại lớn đối với ông Maduro, người thường xuyên mời chào hỗ trợ từ Nga và Trung Quốc như một dấu hiệu cho thấy các cường quốc toàn cầu khác sẵn sàng hỗ trợ ông trong cuộc đối đầu cay đắng chống lại Mỹ.

Sự hỗ trợ của quân đội Nga là trung tâm cam kết của ông Maduro rằng sẽ bảo vệ Venezuela khỏi bất kỳ cuộc xâm lược nước ngoài nào. Chính phủ của ông không có khả năng thanh toán cho Rostec cũng phản ánh thảm họa kinh tế đang đè nặng đất nước.

Dưới thời Tổng thống Nga Vladimir Putin, xuất khẩu quốc phòng của Moskva đã trở thành một công cụ chính sách đối ngoại. Theo một trong những người quen thuộc với tình hình này, việc buôn bán vũ khí được giám sát ở một số nơi bởi chính các nhân viên đại sứ quán để giúp tăng cường mối quan hệ với các đối tác chính trị từ châu Á đến Nam Mỹ.

Nhà thầu quốc phòng, do người bạn lâu năm Sergei Chemezov của ông Putin điều hành, đã gặp khó khăn về tài chính khi các lệnh trừng phạt của Mỹ đã làm trật bánh nhiều hợp đồng lớn.

Một người thân cận với Chính phủ Nga cho biết, Rostec đã cân nhắc lợi ích chính trị của việc hỗ trợ ông Maduro với trách nhiệm kinh tế ngày càng tăng, buộc công ty phải đưa ra quyết định chiến lược về mối quan hệ với Caracas.

Hợp đồng lớn cuối cùng mà Rostec hoàn thành là việc xây dựng một trung tâm huấn luyện trực thăng cho máy bay trực thăng quân sự vào tháng 3. Những kế hoạch lâu dài khác, bao gồm việc xây dựng một cơ sở sản xuất Kalashnikov, dự kiến sẽ chấm dứt.

Mối quan hệ quốc phòng Nga-Venezuela phát triển mạnh mẽ dưới thời tiền nhiệm của ông Maduro, Hugo Chávez, với các hợp đồng vũ khí cho máy bay trực thăng tấn công, máy bay chiến đấu phản lực và xe tăng.

Sự hợp tác này đã phát triển rất nhiều, ông Vladimir Vladimir Zaemskiy, đại sứ lâu năm của Nga, cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm 29-5.

Venezuela đã mua súng trường tấn công, máy bay đa dụng, máy bay trực thăng từ các mẫu Mi-17, Mi-35 và Mi-26, xe tăng T-72, cũng như các hệ thống phòng không trên không khác nhau. Đến cuối năm ngoái, các hợp đồng vẫn đang tiếp diễn cho các tên lửa và hệ thống phòng không, nhưng tiền đã ngừng vào, một người thân cận với Bộ Quốc phòng Nga cho biết.

Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Mike Pompeo đều cho rằng ảnh hưởng của Nga là trung tâm của cuộc đối đầu tiếp diễn giữa ông Maduro và phe đối lập Venezuela, làm nổi lên cuộc đối đầu theo kiểu Chiến tranh Lạnh với Moskva gần biên giới Mỹ. Ông Pompeo cho biết hồi tháng trước rằng Nga đã thuyết phục ông Maduro không chạy trốn khỏi đất nước khi phe đối lập nỗ lực lật đổ ông.

Vào tháng 3, Phó Tổng tham mưu trưởng Nga, Đại tướng Vasily Tonkoshkurov, hạ cánh ở Venezuela trên một chiếc máy bay chở khách Ilyushin với 99 chuyên gia quân sự Nga. Chúng được đi kèm với một máy bay chở hàng Antonov An-124 chở 35 tấn phần cứng quân sự. Chiếc máy bay của quân đội Nga đã được gửi đến để bù đắp cho các cố vấn và kỹ thuật viên của Rostec.

Ngay cả khi Rostec đã rút xuống sự hiện diện của mình, Nga đã cố gắng duy trì sự hiện diện quân sự. Mark Galleotti, cộng sự cao cấp tại Viện Dịch vụ Hoàng gia, cho biết Bộ Quốc phòng Nga và các công ty an ninh khác có thể có sự hiện diện của khoảng 300 sĩ quan ở Venezuela.

Điện Kremlin coi Venezuela là mặt trận mới nhất trong cuộc cạnh tranh toàn cầu chống lại bá quyền của Mỹ và là cơ hội để đáp trả Washington vì những gì họ coi là trung gian trong chính trị của các quốc gia gần biên giới, như Ukraine.

Anh Kiệt