Nga tung bằng chứng diệt gọn tổ hợp phòng không S-300 của Ukraine giữa Kiev

"Máy bay không người lái (UAV) của Nga đã phát hiện tổ hợp phòng không S-300 Ukraine triển khai tại khu công nghiệp phía bắc thủ đô Kiev. Tổ hợp này bị tấn công và phá hủy hoàn toàn bằng vũ khí dẫn đường chính xác", Bộ Quốc phòng Nga ra thông cáo cho biết 23/3.

Video được quay từ UAV Nga cho thấy một xe chở đạn kiêm bệ phóng mang theo các ống phóng tên lửa màu xám di chuyển vào khu vực, trước khi một xe khác lùi vào nhà chứa. Vị trí này bị tấn công bằng vũ khí chưa rõ chủng loại, tạo ra cột khói lớn và các đám cháy trên mặt đất.

Không có số liệu chính xác về số tên lửa S-300 mà Ukraine đang sở hữu. Nước này biên chế các tổ hợp S-300PT, S-300PS và S-300V sản xuất từ thời Liên Xô cho lực lượng phòng không.

Giới chuyên gia ước tính Ukraine có khoảng 6 hệ thống S-300 với 36 xe chở đạn kiêm bệ phóng ở tình trạng sẵn sàng chiến đấu trong giai đoạn 2004-2014.

Căng thẳng leo thang với Nga khiến Ukraine vội vã sửa chữa và đưa vào sử dụng nhiều tổ hợp S-300, với ít nhất 4 khẩu đội được đại tu trong giai đoạn 2014-2015.

Ít nhất 34 xe chở đạn kiêm bệ phóng bị bỏ lại Crimea khi lực lượng Nga tiến vào kiểm soát bán đảo này đầu năm 2014. Quân đội Nga cũng tuyên bố phá hủy nhiều bệ phóng tên lửa S-300 của Ukraine kể từ khi xung đột bùng phát hôm 24/2/2022.

S-300 là tên gọi loạt tổ hợp tên lửa đất đối không tầm xa được phát triển ở Liên Xô và sau này là Nga từ cuối những năm 1970. Quân đội Ukraine chủ yếu được trang bị biến thể S-300PS.

S-300PS là biến thể nâng cấp được Quân đội Liên Xô đưa vào trang bị vào năm 1985 với xe phóng và radar di động mới.

NATO định danh phiên bản này là SA-10 Grumble, chúng được nâng cấp với sự phục vụ của xe mang phóng tự hành 5P85T (dựa trên khung gầm xe tải MAZ 7910 8x8) và radar điều khiển hỏa lực 5N63.

Sức mạnh của S-300PS nằm ở tên lửa đánh chặn 5V55R có tầm bắn 90 km, vận tốc tối đa 1.700 m/s, độ cao hoạt động 0,025 - 25 km.

Tên lửa mang theo đầu đạn nặng 133 kg với hệ dẫn đường radar bán chủ động thay vì nhận lệnh trực tiếp từ đài chỉ huy như đạn 5V55K thế hệ cũ.

Hệ thống này có thể theo dõi 12 mục tiêu và điều khiển tên lửa tiêu diệt 6 mục tiêu có vận tốc 1.150 m/s cùng lúc, tầm bắn hiệu quả đối với máy bay là 75 km và tên lửa đạn đạo tầm ngắn là 25 km.

Thời gian giãn cách giữa 2 loạt phóng chỉ 3 - 5 giây và chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu/di dời khỏi trận địa dưới 5 phút.

Sau khi Liên Xô tan rã, S-300PS được chia chủ yếu cho Nga và Ukraine. Trong khi quân đội Nga đã rút toàn bộ phiên bản này để thay thế bằng các phiên bản hiện đại.

Nếu so sánh các thông số thì dễ dàng nhận ra S-300PS thua kém các phiên bản do Nga nâng cấp khá nhiều, nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia quân sự đây vẫn là tổ hợp phòng không nguy hiểm.

Giới phân tích quân sự đánh giá, S-300PS vẫn là một hệ thống tên lửa phòng không di động cực mạnh, còn có khả năng phát huy tốt vai trò trong chiến tranh hiện đại.

Việt Hùng