Ngăn chặn hiện tượng trục lợi từ lễ hội

Theo Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VH-TT-DL Ninh Thị Thu Hương, năm 2018, công tác quản lý, tổ chức lễ hội trong cả nước đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước đi vào nề nếp. Phần lớn các lễ hội đều được diễn ra trong không khí linh thiêng, trang trọng, an toàn, tiết kiệm, hiệu quả với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và các trò chơi dân gian đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân, góp phần giáo dục truyền thống tốt đẹp của lễ hội; tôn vinh công lao của các bậc tiền nhân, nhân vật lịch sử, những người có nhiều đóng góp trong quá trình hình thành phát triển đất nước và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ VH-TT-DL cũng thẳng thắn thừa nhận mùa lễ hội 2018 vẫn còn xảy ra một số hiện tượng tiêu cực gây phản ứng xấu trong dư luận xã hội.

Cụ thể như vẫn còn xảy ra những hiện tượng tranh cướp, chen lấn, xô đẩy, giành lộc tại một số lễ hội: Lễ hội Làm chay tại đình Tân Xuân, Linh Phước tự, chùa Ông và chợ Tầm Vu (Châu Thành, Long An), Lễ hội Đúc Bụt tại thôn Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương (Vĩnh Phúc), Hội làng Sơn Đồng (lễ hội Giằng Bông), xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức (Hà Nội); Hội Phết Hiền Quan xã Hiền Quan, huyện Tam Nông (Phú Thọ)...

Hiện tượng tranh cướp, chen lấn, xô đẩy, giành lộc tại một số lễ hội gây phản ứng xấu trong dư luận xã hội

Tại một số di tích đền, phủ vẫn xảy ra hiện tượng đốt đồ mã, vàng mã gây ô nhiễm môi trường, lãng phí, nguy cơ hỏa hoạn.

Một số cơ quan còn buông lỏng quản lý, để cán bộ, công chức, viên chức và người lao động vi phạm kỷ luật lao động, đi lễ hội trong giờ hành chính như: lãnh đạo và công chức Kho bạc Nhà nước thành phố Nam Định, lãnh đạo và công chức Điện lực Bình Lục (Hà Nam) đi lễ Đền Trần (Nam Định); Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng Trường THCS Mỹ Lương (huyện Chương Mỹ, Hà Nội) đi lễ ở đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh).

Hiện tượng bày và đổi tiền hưởng chênh lệch vẫn diễn ra ở một số di tích lễ hội như: Đền Sóc, Chùa Hương (thành phố Hà Nội), đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh) ...

Một số lễ hội, di tích vẫn để xảy ra tình trạng bán hàng rong, ăn xin, gây ảnh hưởng tới mỹ quan di tích; công tác vệ sinh môi trường, ùn tắc giao thông, đặt tiền giọt dầu, thu gom tiền công đức tại một số di tích chưa kịp thời...

Nguyên nhân được chỉ ra là do một số lễ hội chỉ chú trọng đầu tư đến hình thức, quy mô mà chưa đảm bảo về nội dung giá trị văn hóa truyền thống của lễ hội. Chậm đổi mới hình thức tổ chức đối với một số lễ hội còn duy trì tập tục chứa đựng những yếu tố bạo lực, phản cảm không phù hợp với xu thế của thời đại; một số lễ hội còn xảy ra hiện tượng chen lấn xô đẩy, vi phạm nếp sống văn minh trong lễ.

Thêm nữa, việc chưa quy định cụ thể về quyền và trách nhiệm của đơn vị tổ chức lễ hội; trách nhiệm của ban tổ chức lễ hội trách nhiệm quản lý nhà nước về lễ hội của các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các cấp... cũng dẫn tới những lộn xộn trên.

Vì thế, tại hội nghị, một trong những giải pháp được đưa ra đối với mùa lễ hội Xuân 2019 là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trước nhằm kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các hành vi lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi, kích động bạo lực, lưu hành, kinh doanh văn hóa phẩm trái phép, các biểu hiện tiêu cực, biến tướng trong các lễ hội và các vi phạm thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội.

Cùng đó, một số ý kiến tại hội nghị cũng nhấn mạnh tới vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu địa phương trong việc quản lý hoạt động lễ hội trên địa bàn theo thẩm quyền…

MAI AN