Ngăn chặn nguy cơ từ súng tự chế

Vì bình yên cuộc sống

Những ngày này, người dân thôn Cao Thanh, xã Nông Hạ, huyện Chợ Mới (tỉnh Bắc Cạn) vẫn chưa hết bàng hoàng vì vụ việc sử dụng súng săn tự chế bắn hai người chết xảy ra trên địa bàn. Gia đình nạn nhân đau đớn vì vợ mất chồng, con mất cha chỉ vì phút nóng giận của người anh rể. Trước đó, vào khoảng 22 giờ 30 phút, ngày 21-2, trong lúc chơi bài, xảy ra mâu thuẫn, Hà Duy Tuyết (SN 1960, trú tại thôn Cao Thanh, xã Nông Hạ) dùng súng săn tự chế bắn ông Vũ Ðình Bảy (SN 1972, trú cùng thôn) khiến ông Bảy bị thương ở bả vai. Sau đó, Tuyết chạy qua nhà em rể là Hà Văn Thọ (SN 1973 trú cùng thôn) rồi ném đá vào nhà Thọ. Thọ dậy mở cửa, đi ra cổng thì bị Tuyết dùng súng bắn vào người khiến Thọ chết trên đường đi cấp cứu. Sau khi gây án, Hà Duy Tuyết ra đầu thú. Nguyên nhân ban đầu dẫn tới việc Tuyết bắn cả Thọ sau khi đã bắn một người khác được xác định là do Tuyết đang có mâu thuẫn với Thọ về quyền sử dụng đất của gia đình. Ðiều đáng tiếc ở đây là việc Tuyết tàng trữ trái phép một khẩu súng săn tự chế mà chính quyền cơ sở lại không nắm được.

Tại huyện Chợ Mới, từ năm 2016 đến 2018, liên tiếp xảy ra nhiều vụ việc đáng tiếc do sử dụng súng săn tự chế. Vào hồi 15 giờ ngày 6-6-2018, tại nhà chị Phạm Thị Hạnh (SN 1990, trú tại thôn Pá Lải, xã Thanh Vận) và cháu Hoàng Hữu Khiêm (SN 2010, con trai chị Hạnh) chơi đùa với cháu Phùng Thị Thu Huyền (SN 2009, trú cùng thôn) và một số cháu khác. Trong quá trình chơi đùa, cháu Khiêm dùng khẩu súng săn tự chế của gia đình mình bắn vào mắt phải của Huyền khiến Huyền chết tại chỗ. Sau khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng tiến hành khám nghiệm hiện trường, thu được một khẩu súng và sáu viên đạn. Năm 2016 cũng ở huyện Chợ Mới, tại xã Quảng Chu có một vụ bất cẩn khi dùng súng tự chế gây thương tích cho người khác.

Những địa bàn có nhiều trường hợp sở hữu, sử dụng súng săn thường là các địa phương còn nhiều diện tích rừng đặc dụng, có nhiều loài động vật sinh sống. Việc sử dụng súng săn tại đây không chỉ tàn sát động vật mà còn là hiểm họa cho chính người đi săn. Tháng 2-2015, Hà Văn Toàn (SN 1974, trú tại Bản Lắc, xã Bằng Lãng, Chợ Ðồn) mang súng tự chế vào khu vực khe Mi Quà - Lùng Mùn, giáp ranh thôn Tồng Mụ và Bản Lắc để săn bắn động vật hoang dã. Cùng thời điểm, ông Trương Phúc Bạo, SN 1961, trú cùng thôn cũng vào rừng đi săn. Thấy bóng đen, tưởng là thú, Toàn nổ súng bắn nhầm vào ông Bạo khiến ông này chết tại chỗ. Năm 2017, tại xã Như Cố, huyện Chợ Mới, một trường hợp sử dụng súng tự chế bắn nhầm người trong lúc đi săn.

Thống kê từ năm 2011 đến 2018 cho thấy, trên toàn tỉnh Bắc Cạn đã xảy ra 14 vụ việc đau lòng do sử dụng súng tự chế. Trong đó, có ba vụ dùng súng săn giết người làm ba người chết; một vụ dùng súng săn tự sát làm chết một người; bốn vụ sử dụng súng săn bị cướp cò làm chết hai người, bị thương hai người; năm vụ sử dụng súng săn bắn nhầm người khác làm chết hai người, ba người bị thương nặng. Từ những vụ việc nói trên, có thể thấy phần lớn nhận thức của người dân về quản lý, sử dụng súng tự chế còn hạn chế, nhất là tại địa bàn vùng sâu, vùng xa, vì vậy, khó khăn nhất vẫn là công tác phát hiện, vận động giao nộp. Người dân thường cất giấu trong nhà, hoặc trên lán trong rừng để tránh bị cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát. Lực lượng chức năng cũng xác định lượng súng săn hiện vẫn được cất giữ trong một bộ phận người dân không phải là ít. Có gia đình sở hữu từ hai khẩu trở lên nhưng chỉ giao nộp một khẩu. Ở các huyện, thành phố vẫn còn các quán bán thịt thú rừng, chim rừng mà nguồn cung cấp chủ yếu từ những thợ săn sử dụng súng tự chế trái phép.

Để ngăn chặn hiểm họa từ súng tự chế, từ năm 2004, Bắc Cạn ban hành chỉ thị về "Vận động nhân dân giao nộp vũ khí quân dụng, vũ khí thể thao, vật liệu nổ, súng săn, công cụ săn bắn động vật". Ðến năm 2011, toàn tỉnh đã vận động nhân dân giao nộp được hơn 10 nghìn khẩu súng các loại, trong đó phần lớn là súng săn tự chế. Toàn bộ số súng này đã được tiêu hủy theo quy định. Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh số 16/2011/UBTVQH về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; Quốc hội ban hành Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, từ năm 2012 đến 2018, Bắc Cạn tiếp tục vận động nhân dân giao nộp, kiểm tra, thu giữ thêm 1.153 khẩu súng săn tự chế, súng trường. Các ngành chức năng của tỉnh đã xử lý 21 vụ sử dụng súng săn trái phép, xử phạt 23 đối tượng với số tiền hơn 72 triệu đồng; tiến hành tiêu hủy 484 khẩu súng săn các loại cùng nhiều nòng súng, viên đạn, vỏ đạn…

Bên cạnh vận động người dân giao nộp, xử lý đối tượng sử dụng súng trái phép, Bắc Cạn đẩy mạnh triệt phá các điểm buôn bán công cụ hỗ trợ, vật liệu nổ phục vụ chế tạo, sử dụng súng săn. Mới đây nhất, ngày 21-2-2019, qua kiểm tra tại cửa hàng sửa chữa xe đạp Tuấn Phượng, thuộc tổ 11A, phường Ðức Xuân, TP Bắc Cạn, Công an tỉnh phát hiện, thu giữ 0,3 kg dạng hạt nổ, 1,3 kg nghi thuốc súng, 18 viên đạn đui, 156,5 kg đạn súng hơi và đạn chì hình tròn, 110 vỏ đạn các loại. Vụ việc đã được chuyển cơ quan điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Từ khi triển khai pháp lệnh và luật, việc quản lý súng săn tự chế ở Bắc Cạn có những chuyển biến đáng kể. Ðến nay, không còn tình trạng công khai sử dụng súng săn như trước. Phó Trưởng phòng Cảnh sát quản lý trật tự hành chính (Công an Bắc Cạn) Ðinh Trung Tình cho biết, bên cạnh tiếp tục tuyên truyền, vận động, lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm những hành vi chế tạo, tàng trữ, sử dụng, buôn bán trái phép súng tự chế. Trước mắt, Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh ban hành chỉ thị về việc thực hiện Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, gửi tới tất cả các địa bàn để phổ biến, thông tin cho nhân dân. Từ đó nâng cao ý thức tự giác chấp hành của bà con, sớm giao nộp toàn bộ súng săn tự chế cũng như chấm dứt việc sản xuất loại vũ khí này.

TUẤN SƠN