Ngăn chặn thuốc lá điện tử xâm nhập học đường

Một nhóm học sinh sử dụng thuốc lá điện tử trên đường Lê Quý Đôn, Quận 3, TP Hồ Chí Minh. Ảnh: T.T.D.

Cách đây chưa lâu, 7 học sinh Trường THPT Yên Hưng, Quảng Ninh đã được nhà trường đưa đi cấp cứu vì có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn sau khi hút thử thuốc lá điện tử. Tiếp đó, một nữ sinh 14 tuổi ở Lạng Sơn cũng nhập viện trong tình trạng hôn mê, tím tái, đồng tử giãn, nguy cơ suy hô hấp và tử vong cao do sử dụng thuốc lá điện tử.

Mới đây nhất, ngày 05/12 vừa qua, một học sinh lớp 3 ở Trường Tiểu học Hoàng Liệt (Hà Nội) nhặt được thuốc lá điện tử ở nhà rồi mang đến lớp. Giờ nghỉ trưa, em này mang ra nghịch, khiến một số bạn trong lớp tò mò dùng thử. Sau đó, khi một số học sinh trong lớp xin ra ngoài vì buồn nôn, cô giáo mới phát hiện sự việc. Kết quả, đã có 8 học sinh phải đưa đến Bệnh viện Bạch Mai để kiểm tra, theo dõi sức khỏe.

Đây chỉ là một vài trường hợp điển hình cho thấy sự nguy hiểm của thuốc lá điện tử đối với thế hệ trẻ. Thực tế thời gian gần đây, thuốc lá điện tử hay thuốc lá thế hệ mới đã “xâm nhập” ngày càng nhiều hơn vào trường học, gây ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh tuổi vị thành niên - lứa tuổi có tâm lý tò mò, hiếu kỳ, muốn khẳng định bản thân và thích khám phá.

Đặc điểm chung của thuốc lá điện tử là đều sử dụng thiết bị điện tử để làm nóng dung dịch hoặc nguyên liệu thuốc lá tạo ra làn hơi khói để người dùng hút vào. Một số thuốc lá điện tử có hình dáng giống với thuốc lá truyền thống, xì gà hoặc ống điếu; một số khác trông giống như cây bút, giống USB… Thuốc lá điện tử có loại dùng một lần và loại có thể “sạc” lại. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Dung dịch này thường chứa nicotin, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.

Các nghiên cứu khoa học cũng cho thấy, đa phần thuốc lá điện tử có chứa nicotin - chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, và ung thư. Sử dụng nicotine quá liều gây ngộ độc. Nghiện nicotine là một trong những nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, đột quỵ… Các chất độc hại trong thuốc lá điện tử còn gây tổn thương phổi cấp.

Theo PGS.TS. Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) đều có chứa các thành phần hóa chất rất độc hại cho sức khỏe, nhiều hóa chất tương tự như thuốc lá truyền thống, nhiều hóa chất khác với thuốc lá truyền thống.

Thuốc lá điện tử tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đe dọa sức khỏe người sử dụng. Ảnh minh họa.

Đặc biệt, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất với nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên rất có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotine quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ ngộ độc thuốc lá điện tử với những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí khiến người sử dụng có thể bị tử vong.

Được biết, mới đây Bộ Y tế đã xây dựng hệ thống văn bản để trình lên Chính phủ và Quốc hội trong việc cấm sử dụng thuốc lá điện tử trên lãnh thổ Việt Nam nhằm bảo vệ sức khỏe cho người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Chủ trương này là rất kịp thời và hoàn toàn phù hợp với xu thế quản lý chung của thế giới. Theo bà Trần Thị Trang, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), hiện nay đã có ít nhất 32 quốc gia và vùng lãnh thổ áp dụng chính sách cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử; riêng tại khu vực ASEAN, có 5 quốc gia cấm hoàn toàn là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia.

Thực tế cho thấy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử, nhưng chủ yếu là do các bạn trẻ còn thiếu hiểu biết về tác hại của thuốc lá điện tử. Vì vậy, cùng với sự vào cuộc của cơ quan chức năng với các chế tài xử lý cụ thể trong xử lý những cá nhân, tổ chức buôn bán và sử dụng thuốc lá điện tử, vấn đề quan trọng là cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử với các hình thức, nội dung phù hợp để giới trẻ nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.

Song song với đó, để ngăn chặn thuốc lá điện tử xâm nhập học đường, cần tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong quản lý, giáo dục, ngăn ngừa việc học sinh bị dụ dỗ, lôi kéo sử dụng thuốc lá điện tử. Các bậc phụ huynh cần quan tâm, chăm sóc, trò chuyện với con em mình; cần có các biện pháp kiểm tra, phát hiện và kịp thời răn đe, nhắc nhở. Đồng thời, các nhà trường phải thường xuyên tổ chức những hình thức hoạt động ngoại khóa, khuyến khích các em học sinh tích cực tập luyện thể dục, thể thao, xây dựng lối sống lành mạnh… để đẩy lùi vấn nạn thuốc lá điện tử khỏi môi trường học đường./.

Vũ Linh