Ngân hàng phải trích lập dự phòng nợ cơ cấu lại trong 3 năm

Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 03/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2020 trước đó quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Theo quy định mới, các ngân hàng sẽ được phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ với số dư nợ phát sinh trước 10/6/2020 và phần dư nợ có phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi từ 23/1/2020 đến hết năm 2021.

Điều kiện để khoản nợ được cơ cấu lại

Thông tư mới cũng quy định việc thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng sẽ được áp dụng đến hết năm nay.

Trong đó, số dư của khoản nợ được cơ cấu lại phải thuộc một trong các trường hợp: còn trong hạn hoặc đã quá hạn 10 ngày trở xuống; phát sinh trước 23/1/2020 và quá hạn trong khoảng thời gian 23/1-29/3 cùng năm; phát sinh từ 23/1/2020 và quá hạn trước 17/5/2021.

Số dư nợ được cơ cấu phải được ngân hàng đánh giá là không còn khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc, lãi theo hợp đồng bởi ảnh hưởng của dịch Covid -19.

Ngoài ra, khách hàng cũng phải có đề nghị được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và ngân hàng đánh giá khách có khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc, lãi theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại hay không.

Quy định mới cũng chỉ rõ, các ngân hàng không được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khoản nợ vi phạm quy định pháp luật. Thời gian cơ cấu lại (kể cả gia hạn nợ) phù hợp với mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 đối với khách hàng nhưng không vượt quá 12 tháng.

Các ngân hàng được phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ với phần dư nợ của khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đến hết năm 2021. Ảnh: Hoàng Hà.

Thông tư 03 mới ban hành cũng quy định chi tiết về việc miễn, giảm lãi, phí của các ngân hàng với khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Trong đó, các ngân hàng được quyết định việc miễn, giảm lãi, phí này theo quy định nội bộ đối với số dư nợ phát sinh trước ngày 10/6/2020 từ hoạt động cấp tín dụng (trừ hoạt động mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp) mà thời gian trả nợ trong khoảng 23/1/2020 đến 31/12/2021, và khách hàng không có khả năng trả nợ đúng hạn theo hợp đồng do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Việc thực hiện miễn, giảm lãi, phí cho khách hàng cũng được áp dụng đến hết năm 2021.

Lộ trình trích lập dự phòng cụ thể với nợ cơ cấu lại

Trong quy định về giữ nguyên nhóm nợ và phân loại nợ, NHNN cho phép các ngân hàng giữ nguyên nhóm nợ đã phân loại theo quy định tại thời điểm gần nhất trước ngày 23/1/2020 đối với số dư nợ phát sinh trước 23/1/2020 thuộc diện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi. Số này cũng bao gồm cả phần dư nợ đã cơ cấu lại và điều chỉnh nhóm nợ theo quy định từ 23/1/2020 đến 29/3/2020.

NHNN cũng cho các nhà băng giữ nguyên nhóm nợ đã phân loại theo quy định đối với số dư được cơ cấu lại của khoản nợ phát sinh từ 23/1/2020 đến trước 10/6/2020.

Đối với số dư nợ sau khi cơ cấu và giữ nguyên nhóm nợ còn trong hạn theo thời hạn cơ cấu, ngân hàng sẽ không phải áp dụng nguyên tắc điều chỉnh, phân loại lại vào nhóm nợ có mức độ rủi ro cao hơn.

Ngược lại, số dư sau khi cơ cấu lại và giữ nguyên nhóm nợ bị quá hạn thời hạn cơ cấu mà không được ngân hàng tiếp tục cơ cấu, các nhà băng phải thực hiện phân loại theo quy định của NHNN.

Bên cạnh đó, các ngân hàng sẽ không được hạch toán thu nhập (dự thu) với số lãi phải thu của số dư nợ được cơ cấu lại, miễn, giảm lãi và giữ nguyên nhóm nợ đủ tiêu chuẩn (nhóm 1) theo quy định. Số lãi này sẽ được theo dõi ngoại bảng để đôn đốc thu; thực hiện hạch toán vào thu nhập khi thu được theo quy định của pháp luật về chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng.

Kể từ năm 2024, các ngân hàng căn cứ quy định của cơ quan quản lý về phân loại nợ để phân loại đối với toàn bộ dư nợ, cam kết ngoại bảng của khách hàng, bao gồm cả số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại thông tư mới.

Các ngân hàng không được hạch toán thu nhập (dự thu) với số tiền lãi phải thu của phần dư nợ được cơ cấu lại và giữ nguyên nhóm nợ đủ tiêu chuẩn (nhóm 1). Ảnh: Hoàng Hà.

Đặc biệt, Thông tư số 03/2021 còn bổ sung quy định về trích lập dự phòng rủi ro.

Các ngân hàng phải thực hiện trích lập dự phòng cụ thể đối với khách hàng có số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi.

Trong đó, các ngân hàng trích lập số tiền dự phòng cụ thể đối với toàn bộ dư nợ của khách theo kết quả phân loại nợ đối với phần dư nợ được giữ nguyên nhóm nợ và dư nợ còn lại của khách hàng (gọi số tiền này là B).

Ngân hàng sau đó xác định số tiền dự phòng cụ thể phải trích đối với toàn bộ dư nợ của khách theo kết quả phân loại nợ, không áp dụng quy định giữ nguyên nhóm nợ theo thông tư (gọi số tiền này là A).

Số tiền dự phòng cụ thể các ngân hàng phải trích bổ sung sẽ là hiệu số của A trừ B.

Trường hợp hiệu số này là dương, ngân hàng thực hiện trích bổ sung dự phòng cụ thể theo lộ trình, trích lập tối thiểu 30% số tiền tại thời điểm 31/12/2021; tối thiểu 60% đến 31/12/2022; và tối thiểu 100% tại ngày 31/12/2023.

Kể từ ngày 1/1/2024, các ngân hàng căn cứ quy định của NHNN về trích lập dự phòng rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng để trích lập dự phòng rủi ro đối với toàn bộ dư nợ, cam kết ngoại bảng của khách hàng, bao gồm cả số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại thông tư.

Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 17/5/2021.

Quang Thắng