Ngân sách thu thêm gần 20.000 tỷ đồng sau kiểm toán

Báo cáo của Kiểm toán nhà nước tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2018 cho biết, liên quan đến thu ngân sách, quyết toán thu ngân sách nhà nước năm 2017 là 1.293.627 tỷ đồng, tăng 6,7% (81.447 tỷ đồng) so với dự toán giao; bằng 116,8% thực hiện năm 2016, đạt mức tăng cao nhất trong 02 năm gần đây (năm 2016 tăng 10,9%; năm 2015 tăng 15,1%).

Song kết quả tăng thu chủ yếu từ tiền sử dụng đất (61.713 tỷ đồng); lợi nhuận, cổ tức được chia cho phần vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp (15.201 tỷ đồng). Nếu loại trừ dầu thô, tiền sử dụng đất và xổ số kiến thiết, thu nội địa chỉ đạt 885.881 tỷ đồng, bằng 98,15% (885.881 tỷ đồng/902.580 tỷ đồng) dự toán giao.

Cơ cấu thu ngân sách nhà nước chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ lệ thu nội địa (không kể dầu thô) tăng dần theo từng năm (năm 2017: 80,3%; năm 2016: 80,1%; năm 2015: 75,1%; năm 2014: 68,5%); song tốc độ chuyển dịch có xu hướng giảm dần (năm 2017 chỉ tăng thêm 0,2%) và thấp hơn mục tiêu đặt ra trong Kế hoạch tài chính 05 năm 2016-2020 (mục tiêu 84-85%).

Bên cạnh đó, thu nội địa năm 2017 còn một số khoản thu nộp trước thời hạn phải nộp theo quy định 12.860,6 tỷ đồng và thu từ Quỹ viễn thông công ích 1.000 tỷ đồng chưa phù hợp với mục đích sử dụng quỹ quy định tại Điều 20, 22 Luật Viễn thông và quy định về đối tượng thụ hưởng của Chương trình tại mục II Quyết định số 1168/QĐ-TTg ngày 24/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ. Nếu loại trừ khoản thu trên thì thu nội địa (trừ dầu thô, đất, xổ số kiến thiết) chỉ đạt 96,6% dự toán (872.021 tỷ đồng).

Báo cáo cũng cho biết, tình trạng các tổ chức, đơn vị, người nộp thuế hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và các khoản phải nộp khác vẫn diễn ra và chậm được khắc phục.

Kết quả kiểm toán, Kiểm toán nhà nước xác định số phải nộp tăng thêm 19.858 tỷ đồng, trong đó có một số đơn vị có kiến nghị nộp ngân sách nhà nước lớn như: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) 5.773 tỷ đồng; TCT Thương mại XNK Thanh Lễ 1.768 tỷ đồng; TCT Thép Việt Nam 572 tỷ đồng; Tập đoàn Điện lực Việt Nam 542 tỷ đồng; TCT Đầu tư và Phát triển công nghiệp 861 tỷ đồng....

Đặc biệt, qua đối chiếu thuế 3.171 doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại 49 địa phương, Kiểm toán xác định nộp ngân sách nhà nước tăng thêm 1.635 tỷ đồng tại 2.921 doanh nghiệp (chiếm 92,1% doanh nghiệp đối chiếu).

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, việc quản lý thu ngân sách tại một số cơ quan thuế còn tình trạng chưa quản lý thu thuế đầy đủ đối với hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân; chưa yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước nộp chênh lệch vốn chủ sở hữu lớn hơn vốn điều lệ và nộp số dư Quỹ HTSX và PTDN theo quy định;

Miễn, giảm thuế trong lĩnh vực xã hội hóa chưa đảm bảo điều kiện theo quy định; chậm tính và phát hành thông báo tiền thuê đất để thu nộp vào ngân sách nhà nước hoặc xác định tiền thuê đất chưa theo mục đích, ví trí sử dụng đất. Việc quản lý thu ngân sách tại một số cơ quan hải quan còn hạn chế.

Đáng chú ý, nợ thuế do ngành thuế quản lý theo báo cáo đến cuối 2017 là 82.659 tỷ đồng tăng 0,8% (681 tỷ đồng) so với cùng kỳ của năm 2016.

Trong đó, nợ có khả năng thu giảm 12,5% (6.416 tỷ đồng); nợ khó thu tăng 26% (6.689 tỷ đồng); nợ chờ xử lý tăng 9% (408 tỷ đồng).

BẢO VY