Ngành chuyên môn thông tin về dịch bệnh lần đầu tiên xuất hiện trên trâu, bò ở Hà Tĩnh

Ông Nguyễn Khắc Khánh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Hà Tĩnh

PV: Hiện nay, dịch bệnh viêm da nổi cục ở trâu, bò đã xuất hiện tại các huyện Lộc Hà và Thạch Hà, ông có thể thông tin cụ thể hơn về tình hình, diễn biến của dịch bệnh mới này?

Ông Nguyễn Khắc Khánh: Theo thông tin của các cơ quan thú y Trung ương, từ giữa tháng 10/2020 cho đến nay, bệnh viêm da nổi cục đã xảy ra ở 11 tỉnh, thành phố (Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Cạn, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Sơn La, Hà Giang, Hà Nam, Nghệ An, Quảng Trị và Hà Tĩnh), làm gần 1.200 con trâu, bò mắc bệnh, trong đó có hơn 150 con buộc phải tiêu hủy. Đây là dịch bệnh mới xuất hiện tại Việt Nam.

Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp với Chi cục Thú y vùng 3 tổ chức kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện dịch bệnh này tại các huyện Thạch Hà, Lộc Hà. Qua kết quả xét nghiệm, xã Mai Phụ (Lộc Hà) có 14 con của 11 hộ chăn nuôi và xã Đỉnh Bàn (Thạch Hà) có 4 con của 4 hộ chăn nuôi dương tính với dịch.

Còn xã Thạch Hải (Thạch Hà) có 7 con của 5 hộ chăn nuôi có triệu chứng bệnh tương tự và đang chờ kết quả xét nghiệm.

Bệnh viêm da nổi cục (tên tiếng anh là Lumpy Skin Disease, viết tắt là LSD), còn được gọi là bệnh da sần, là bệnh truyền nhiễm do một loại virus thuộc họ Poxviridae gây ra trên trâu, bò, không lây nhiễm và không gây bệnh trên người.

Bệnh viêm da nổi cục là bệnh truyền nhiễm do một loại vi rút thuộc họ Poxviridae gây ra trên trâu, bò, không lây nhiễm và không gây bệnh trên người.

Đường truyền lây chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve; quá trình vận chuyển trâu, bò mang mần bệnh; sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn, sữa, tinh dịch và qua tiếp xúc trực tiếp...

Virus viêm da nổi cục tồn tại trong thời gian dài ngoài môi trường, đặc biệt là ở dạng vảy khô; tồn tại trong các nốt da hoại tử trên 33 ngày, trong các lớp vảy khô lên đến 35 ngày và ít nhất 18 ngày trong da phơi khô. Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10 - 15%, tỷ lệ chết khoảng 1 - 5%, thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 4 - 14 ngày.

P.V: Thưa ông, các triệu chứng nhiễm bệnh trên trâu, bò như thế nào?

Ông Nguyễn Khắc Khánh: Trâu, bò mắc bệnh thường có những dấu hiệu dưới đây: sốt cao, có thể trên 41 độ C, bỏ ăn, suy nhược và gầy yếu; giảm năng suất sữa rõ rệt ở gia súc đang cho con bú; viêm mũi, viêm kết mạc và tiết nhiều nước bọt; sưng hạch bạch huyết bề mặt.

Đặc biệt, vật nuôi hình thành các nốt sần có đường kính từ 2 - 5 cm, ở da đầu, cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục và đáy chậu trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu phản ứng sốt. Các nốt sần này có hình tròn, chắc và nhô cao trên da, mô dưới da và đôi khi cả các cơ bên dưới. Các nốt sần lớn có thể bị hoại tử, cuối cùng là xơ hóa và tồn tại trong vài tháng, để lại các vết sẹo có thể tồn tại vĩnh viễn.

Bò bị nhiễm bệnh xuất hiện các nốt sần hình tròn, lộ rõ trên da

Các mụn nước, vết hoại tử và vết loét có thể xuất hiện ở màng nhầy của miệng và đường tiêu hóa cũng như trong khí quản và phổi. Chân và các bộ phận vùng bụng khác của cơ thể, như bao da, ức, bìu và âm hộ có thể bị tiết dịch, khiến con vật không muốn di chuyển.

P.V: Ngành chuyên môn có những nhận định và dự báo như thế nào về diễn biến của dịch bệnh lần đầu tiên xuất hiện ở Hà Tĩnh trong thời gian tới?

Ông Nguyễn Khắc Khánh: Nguy cơ dịch bệnh lây lan nhanh, ở phạm vi rộng là rất cao vì một số lý do sau đây: Bệnh lần đầu tiên xuất hiện và Việt Nam chưa có vắc - xin phòng bệnh (vắc - xin phải tiến hành nhập khẩu từ nước ngoài nhưng 2 - 3 tuần nữa mới có tại Việt Nam), chưa có phác đồ hướng dẫn điều trị cụ thể.

Dịch bệnh được đánh giá là dễ lây lan nhanh do có nhiều véc tơ truyền bệnh, khó khống chế (gồm muỗi, ve, mòng hút máu,…).

Hà Tĩnh chăn nuôi nông hộ nhỏ, lẻ vẫn chiếm tỉ lệ cao, gặp nhiều khó khăn khi áp dụng các biện pháp phòng bệnh.

Tình hình chăn thả trâu, bò trên bãi thả chung vẫn còn diễn ra phổ biến. Đặc biệt, các hoạt động buôn bán, vận chuyển, giết mổ động vật tăng mạnh để phục vụ nhu cầu trong dịp tết Tân Sửu. Cùng với đó, điều kiện thời tiết mưa rét, làm giảm sức đề kháng của đàn vật nuôi, tạo điều kiện cho mầm bệnh tồn tại, phát tán. Hơn nữa, Hà Tĩnh chăn nuôi nông hộ nhỏ, lẻ vẫn chiếm tỉ lệ cao, gặp nhiều khó khăn khi áp dụng các biện pháp phòng bệnh.

P.V: Ông có khuyến cáo gì đối với chính quyền địa phương, người chăn nuôi để phòng, chống dịch bệnh này?

Ông Nguyễn Khắc Khánh: Các địa phương, người chăn nuôi cần phải chủ động, chú trọng thực hiện các biện pháp phòng, chống, khống chế dịch như: Kiện toàn lại ban chỉ đạo chống dịch ở các địa phương đã xuất hiện dịch; tổ chức cách ly toàn bộ trâu, bò có biểu hiện của dịch bệnh viêm da nổi cục; chính quyền cấp xã theo dõi thường xuyên đối với những trường hợp này.

Tiến hành cấp phát hóa chất đầy đủ, hướng dẫn các hộ dân có gia súc đã bị dịch và vùng lân cận phun tiêu độc khử trùng, diệt côn trùng, ruồi, muỗi, ve, mòng,…; chủ động khoanh vùng dịch và lập chốt tạm thời để kiểm soát việc vận chuyển trâu, bò ra, vào.

Xã Mai Phụ (Lộc Hà) họp Ban Chỉ đạo để triển khai các phương án phòng, chống dịch viêm da nổi cục.

Đồng thời, ngành chuyên môn rà soát, thống kê các hộ chăn nuôi trâu, bò trên địa bàn đã phát hiện có bệnh; trong đó lưu ý, ghi rõ thông tin nếu trâu, bò có biểu hiện bị bệnh, thời gian xuất hiện các triệu chứng của bệnh.

Tổ chức thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động giám sát đàn trâu, bò có biểu hiện bị bệnh, nghi bị bệnh, kịp thời phát hiện, báo cáo chính quyền, cơ quan thú y và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

Người chăn nuôi chủ động giữ ấm, vệ sinh chuồng trại thường xuyên, bổ sung khẩu phần ăn dinh dưỡng cho vật nuôi để tăng cường hệ miễn dịch.

P.V: Xin cảm ơn ông!

Thái Oanh