Ngành Dự trữ Nhà nước: Chủ động đáp ứng yêu cầu trong mọi tình huống

Ông Đỗ Việt Đức - Tổng cục trưởng Tổng cục DTNN (Ảnh: HS)

PV: Thưa Tổng cục trưởng,xin ông có thể khái quát những thành tựu lớn của ngành dự trữ nhà nước (DTNN) trong suốt quá trình 62 năm xây dựng và phát triển?

Tổng cục trưởng Đỗ Việt Đức: Cách đây 62 năm, ngày 7/8/1956 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 997/TTg thành lập Cục Quản lý Dự trữ Vật tư Nhà nước trực thuộc Phủ Thủ tướng - tiền thân của Tổng cục DTNN ngày nay.

Thành lập trong bối cảnh đất nước tạm chia cắt làm hai miền; thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và phát triển kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh ở miền Bắc và phục vụ cho công cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước ở miền Nam. Do đó, ngành DTNN đã quán triệt sâu sắc đường lối chiến lược của Đảng, huy động đủ vật chất phục vụ cho sự nghiệp xây dựng kiến quốc và đấu tranh giải phóng đi đến thắng lợi.

Ngay từ khi mới thành lập, Cục Quản lý dự trữ vật tư Nhà nước nhanh chóng thống nhất quản lý dự trữ nhà nước từ trung ương đến các địa phương với việc tiếp nhận cơ sở vật chất, kho tàng, hàng dự trữ từ các Bộ, ngành chuyển giao theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, kịp thời tăng cường nguồn lực DTQG. Tăng cường một khối lượng lớn mặt hàng thiết yếu như lương thực, vật tư thiết bị chiến lược đáp ứng nhiệm vụ vừa sản xuất, vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ở miền Bắc; vừa chi viện đắc lực cho cuộc chiến tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Để đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ, tổ chức bộ máy và hoạt động của DTNN có nhiều thay đổi; từ năm 1965 đến năm 1984 các mặt hàng dự trữ quốc gia chuyên ngành, đặc chủng lần lượt được Chính phủ giao cho các Bộ, trực tiếp quản lý.

Ngày 18/2/1984, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Nghị định số 31/HĐBT về việc thành lập Cục Quản lý dự trữ vật tư Nhà nước thuộc Hội đồng Bộ trưởng, nhận bàn giao một số bộ phận DTNN từ các Bộ, ngành chuyển giao nhằm tập trung thống nhất quản lý DTQG về một đầu mối là Cục Quản lý dự trữ vật tư nhà nước (nay là Tổng cục Dự trữ Nhà nước). Ngày 24/2/1996 theo Nghị định số 10/CP, Chính phủ phân công 9 Bộ, ngành trực tiếp quản lý hàng DTQG. Cơ quan quản lý hàng DTQG có thay đổi theo từng giai đoạn, nhưng sự thống nhất quản lý của nhà nước về DTQG thể hiện ở việc tập trung nguồn lực DTNN để sử dụng có hiệu quả cho mục tiêu của DTQG theo từng giai đoạn. Đó là thành tựu to lớn, là điểm nhấn quan trọng của Ngành.

Thực hiện cải cách nền hành chính nhà nước, gắn quản lý nguồn lực tài chính với nguồn lực DTQG, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 102/2000/TTg ngày 24/8/2000 chuyển Cục Dự trữ quốc gia về trực thuộc Bộ Tài chính. Trong giai đoạn này, vấn đề cơ bản đặt ra là quản lý nguồn lực DTNN sao cho hiệu quả nhất; xây dựng, phát triển DTNN phải phù hợp với chiến lược phát triển Tài chính, đáp ứng chiến lược phát triển đất nước trong tình hình mới. Theo đó, từng bước xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về DTNN được ban hành từ Luật Dự trữ quốc gia đến các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn DTQG được ban hành đồng bộ.

Có thể khẳng định, tùy theo đặc điểm và yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể, 62 năm qua, tổ chức bộ máy và hoạt động của ngành DTNN đã có nhiều thay đổi. Nhưng dù ở bất kỳ thời kỳ nào, hoàn cảnh nào ngành DTNN cũng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó, được nhân dân tin yêu, đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc do Đảng ta lãnh đạo trong đấu tranh chống đế quốc xâm lược cũng như trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

PV: Như Tổng cục trưởng vừa chia sẻ, dấu ấn quan trọng của ngành DTNN 62 năm qua là sự trưởng thành vượt bậc về mọi mặt. Vậy xin Tổng cục trưởng cho biết, sự trưởng thành của ngành Dự trữ Nhà nước được thể hiện trên những nét nổi bật nào?

Tổng cục trưởng Đỗ Việt Đức: 62 năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các bộ ngành, địa phương; ngành DTNN đã có bước trưởng thành vượt bậc.

Trong những bước trưởng thành của ngành DTNN, đầu tiên phải kể đến ngành đã không ngừng hoàn thiện tổ chức, bộ máy để thích ứng với các giai đoạn cách mạng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Theo Quyết định số 106/2009/QĐ-TTg ngày 20/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục DTNN được tổ chức theo hệ thống dọc với 3 cấp quản lý: cấp Tổng cục, cấp Cục DTNN khu vực và cấp Chi cục DTNN. Theo đó tại cơ quan Tổng cục Dự trữ Nhà nước có 09 Vụ, Cục làm chức năng tham mưu, tổng hợp; có 22 Cục Dự trữ Nhà nước khu vực quản lý hàng DTQG trên địa bàn 63 tỉnh.

Trong quản lý hàng DTQG, Tổng cục DTNN đã phối hợp rất chặt chẽ với các bộ, ngành được phân công quản lý và bảo quản hàng DTQG theo phân công của Chính phủ.

Về xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách DTQG, Quốc hội đã thông qua ngày 20/11/2012 kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIII (là một mốc quan trọng ) hoàn thiện hệ thống pháp luật về DTQG, là văn bản quy phạm pháp luật có tính pháp lý cao nhất điều chỉnh mọi hoạt động liên quan đến tổ chức và hoạt động DTNN. Trên cơ sở, nhiều văn bản quy phạm pháp luật như các Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật DTQG được ban hành.

Về nguồn lực DTNN, đến sau năm 2017 giá trị hàng DTQG trong toàn ngành đã tăng gấp 3 lần so với năm 2008, đáp ứng yêu cầu của ngành trong xuất cấp, hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh và các nhiệm vụ khác.

Niềm vui của các em học sinh khi nhận gạo hỗ trợ của Chính phủ (Ảnh: HS)

PV: Xin Tổng cục trưởng cho biết phương hướng, mục tiêu, giải pháp trọng tâm hàng đầu mà toàn Ngành ưu tiên thực hiện trong thời gian tới?

Tổng cục trưởng Đỗ Việt Đức: Thời gian tới, kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang 62 năm xây dựng và phát triển ngành DTNN và của 18 năm trong ngôi nhà chung của Bộ Tài chính, Tổng cục DTNN xác định phương hướng phát triển thời kỳ mới là: Xây dựng lực lượng dự trữ quốc gia - nguồn dự trữ chiến lược của Nhà nước để chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh và tham gia công tác an sinh xã hôi. Áp dụng công nghệ bảo quản tiên tiến; củng cố và hoàn chỉnh hệ thống kho dự trữ nhà nước với trang thiết bị hiện đại, quy mô tập trung tại các vùng chiến lược. Tin học hóa quy trình quản lý nghiệp vụ DTQG. Phát triển nguồn nhân lực theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp.

Giải pháp được đặt ra cho những năm tiếp theo là tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, thực hiện Luật dự trữ quốc gia. Tăng cường tiềm lực để phát huy hơn nữa vai trò của lực lượng DTQG trong quá trình phát triển bền vững của đất nước

Xây dựng danh mục hàng dự trữ hoàn chỉnh hệ thống tiêu chuẩn chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, định mức kinh tế - kỹ thuật. Từng bước đổi mới kỹ thuật và áp dụng các giải pháp công nghệ bảo quản của các nước trong khu vực, phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Tăng cường vốn đầu tư xây dựng kho DTQG theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia phê duyệt.

Ngoài ra, tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực DTQG để nghiên cứu kinh nghiệm quản lý, chuyển giao công nghệ bảo quản, công nghệ xây dựng hệ thống kho dự trữ…

PV: Xin trân trọng cảm ơn Tổng cục trưởng!

Hồng Sâm