Nghề muối truyền thống, nét đặc trưng vùng miền

Nghề làm muối mỗi nơi mỗi khác. Ảnh:plo.vn

Nói về nghề làm muối ở nước ta, thì miền nào cũng có phương pháp làm muối khác nhau. Ở ven biển miền Trung và miền Nam, người dân thường đào ao hoặc hồ cạn làm “đùng”, rồi thông cho nước biển chảy vào, có nơi thì lợi dụng thủy triều lên xuống để cho nước vào “đùng”.

Bên cạnh thì làm hai cấp sân thấp dần 15cm, mỗi sân chia thành những ô vuông san phẳng đều. Khi làm muối thì múc nước từ “đùng” tưới lên sân ruộng, đợi khoảng 5 ngày nắng ráo, nước bắt đầu mặn thì lấy nước đó cho xuống “ruộng ăn” nơi muối bắt đầu hình thành muối.

Cứ nước cạn lại tưới nước lên trong khoảng thời gian một tháng tùy vào độ ẩm nước sẽ đóng lại thành muối hạt. Người làm muối bắt đầu thu hoạch và đem đi bán.

Còn đối với ruộng muối ở miền Bắc, công thức làm muối có phần khác hơn rất nhiều so với miền Trung và miền Nam. Miền Bắc chủ yếu nặng về phần thủ công nhiều hơn. Đối với miền Bắc còn được gọi là phương pháp phơi cát.

Cách này tương đối hiệu quả hơn cũng phần nào tránh được thời tiết thất thường. Thay vì dùng nước biển trực tiếp như hai miền trên thì miền Bắc lại có công đoạn lấy cát mịn nâu ngâm nước biển rồi đem dải lên nền đất phẳng.

Lớp đất được phơi nắng với khoảng thời gian từ 4 đến 6 tiếng. Trong khoảng thời gian phơi nắng, hạt cát được kết tinh muối. Sau đó họ sẽ dùng vật dụng làm muối dọn cát lại một chỗ để đưa vào “chạt”, dưới “chạt” còn có một lớp vỏ trấu nằm phía dưới lớp nan tre. Cát được đưa vào đầy chạt bắt đầu múc nước biển cho vào.

Nước ngấm qua lớp cát, nước chảy vào lớp vỏ trấu và chảy ra một cái bể được xây để đựng nước muối. Giai đoạn kế tiếp là dùng vật dụng đo độ mặn của nước và múc nước đổ ra các ô sân nhỏ, được làm bằng xi măng, nếu phơi trong thời tiết nắng thì chỉ cần một buổi là đã kết thành muối hạt, và bắt đầu thu hoạch vào cuối chiều.

Từ xưa đến nay, đối với chúng ta, muối không thể thiếu trong mọi gia đình. Muối có trong mỗi bữa ăn. Muối có vị mặn, tính hàn. Trong dân gian, muối còn có tác dụng chữa được một số bệnh sau đây: trị các bệnh về miệng, viêm họng, răng lợi sưng, ho do cảm, nhức đầu do cảm nắng, chảy máu mũi, vết ong chích…

Đổng Thắng