Nghệ sĩ bị lợi dụng hình ảnh: Những chuyện dở khóc dở cười

Hình ảnh của NSƯT Minh Vượng bị lợi dụng với mục đích quảng cáo cho sản phẩm.

Diễn viên bất đắc dĩ

Mới đây, NSƯT Minh Vượng đã không khỏi bức xúc khi hình ảnh cá nhân của chị được sử dụng quảng cáo cho một sản phẩm trị tiểu đường mà hoàn toàn chưa xin phép. NSƯT Minh Vượng chia sẻ: “Hơn 10 năm nay Vượng bị tiểu đường, do kháng thuốc viên nên Minh Vượng phải tiêm Insulin ngày 4 mũi. Nhiều năm nay Vượng không thể uống thuốc nam hay thuốc bắc thuốc viên nào và cũng không quảng cáo cho nhãn thuốc tiểu đường nào. Nay thấy viên... đăng báo Vượng đã uống thuốc đó mà không có sự đồng ý của Minh Vượng. Vì sức khỏe của cộng đồng nên Minh Vượng có trách nhiệm thông báo để mọi người cẩn trọng không mua kẻo bị lừa đảo”.

Sau khi đăng tải sự việc trên mạng xã hội Facebook, đại diện công ty cũng đã trao đổi với NSƯT Minh Vượng cho biết “Đây là những trang mạng không chính thống đã xử dụng hình ảnh sản phẩm của công ty gắn với hình ảnh của nghệ sĩ Minh Vượng và cho đến thời điểm này họ cũng không truy cập được vào các trang mạng đó…”. Tuy nhiên, những lý giải của công ty trên theo NSƯT Minh Vượng là không hề thỏa đáng. Bởi theo chị nếu đây là những trang mạng làm ảnh hưởng đến uy tín của sản phẩm thì tại sao công ty không mời các cơ quan pháp luật vào truy tìm cho ra cá nhân hoặc công ty đó đã có chiêu trò quảng cáo rởm. Hơn nữa vì sức khỏe cộng đồng và người tiêu dùng không thể nào để một sản phẩm thuốc “tự tung, tự tác” mượn hình ảnh cá nhân nghệ sĩ để quảng cáo mà chính bản thân người đó không hề biết gì về sản phẩm. “Thời gian tới tôi sẽ thuê luật sư để làm rõ sự việc đến cùng. Đây không chỉ là vấn đề danh dự cá nhân mà còn vì sức khỏe của người dân” - NSƯT Minh Vượng nói.

Câu chuyện của NSƯT Minh Vượng chỉ là một trong vô vàn những trường hợp nghệ sĩ bị lợi dụng hình ảnh trong thời gian qua. Trước đó, hình ảnh NSND Hoàng Dũng cũng đã bị nhiều trang mạng lợi dụng với nhiều sản phẩm từ thuốc trị hôi nách đến rạn da. Không chỉ dừng lại ở việc quảng cáo cho các sản phẩm, hình ảnh của nhiều nghệ sĩ đang bị lợi dụng vào những việc bất chính. Đơn cử như trường hợp Hoa hậu Kỳ Duyên bị một trang web “cấp 3” tại Nhật Bản đăng tải hình ảnh cá nhân. Ngay khi thông tin này xuất hiện, Hoa hậu Kỳ Duyên rơi vào trạng thái suy sụp tinh thần. Thậm chí, Hoa hậu Kỳ Duyên đã phải đối diện với nguy cơ bị mất các hợp đồng quảng cáo lớn. Hay trường hợp của NSƯT Công Lý, một đơn vị xuất bản sách đã lấy hình ảnh của nam diễn viên này để minh họa trên bìa một cuốn sách mà không hỏi ý kiến anh. Bìa sách có in hình một người đứng trên quả cầu lửa, hai tay cầm cán cân, khuôn mặt được cắt ghép là của Công Lý. Cá biệt, trường hợp bộ ba HLV The Face 2016 Hồ Ngọc Hà, Phạm Hương, Lan Khuê bị một công ty đa cấp lợi dụng hình ảnh để lừa đảo.

Tự bảo vệ mình

Có thể thấy, những dẫn chứng trên đang đặt một dấu hỏi lớn trong công tác quản lý quảng cáo, kinh doanh trên mạng xã hội. Việc này không chỉ làm ảnh hưởng đến uy tín của các văn nghệ sĩ mà còn là mối lo tiềm ẩn về nạn hàng giả, hàng nhái. Thời gian qua, dường như quan điểm của nhiều nghệ sĩ là không muốn làm to chuyện khi dùng đến pháp luật để bảo vệ hình ảnh cho mình. Còn những cá nhân, tổ chức sử dụng trái phép lâu nay khi bị tố cáo chỉ cần gỡ bỏ hình ảnh là xong, ít khi bị cơ quan chức năng xử lý. Bởi thực tế, nhiều nghệ sĩ khi biết rõ sự việc cũng không muốn mất thời gian đôi co để nhận được câu xin lỗi.

Chia sẻ về vấn đề này với báo Đại Đoàn Kết, NSƯT Công Lý cho biết: “Không chỉ vụ việc bị lấy hình ảnh làm bìa sách, mới đây tôi và NSƯT Quốc Khánh còn bị lấy hình ảnh để quảng cáo rượu. Sau vụ việc tôi cũng chỉ biết gọi điện cho các đơn vị lấy hình ảnh của mình mà không xin phép. Động thái của họ chỉ là gỡ hình ảnh, thậm chí không có một lời xin lỗi”. Cũng theo NSƯT Công Lý vì hầu hết các trang web giả mạo hình ảnh các nghệ sĩ là những trang web không chính thống, trang mạng xã hội, nên khi gọi điện cho các công ty họ thường lý giải chung là không biết, không hay, không kiểm soát… Ở vấn đề này, tôi nghĩ, bất kỳ ai cũng phải được tôn trọng. Họ lợi dụng tên tuổi, hình ảnh của tôi để làm ăn, kinh doanh một cách cẩu thả, xem thường pháp luật. Vậy nên, trong chuyện tên tuổi, hình ảnh của nghệ sĩ bị lợi dụng để kinh doanh, pháp luật nên có chế tài mạnh mẽ hơn để dẹp vấn nạn này” - NSƯT Công Lý bày tỏ.

Hay như quan điểm của NSND Hoàng Dũng là ông có thể thoải mái đón nhận lời khen chê về vai diễn nhưng không thể chấp nhận được việc hình ảnh của mình bị mang đi quảng cáo tràn lan trên mạng Internet. Tuy nhiên, khi biết sự việc xảy ra, bản thân ông cũng không có ý định kiện cáo các trang web này mà chỉ muốn họ gỡ hình ảnh của mình và chỉ muốn nhắn đến họ hãy buôn bán “có tâm” để giữ chữ tín.

Có thể thấy, để giải quyết được triệt để vấn đề này thì chính những người nghệ sĩ phải chủ động bảo vệ hình ảnh của mình. Sự đồng hành của giới nghệ sĩ với các cơ quan chức năng sẽ là những động thái tích cực để có thể xử lý nghiêm các cá nhân, đơn vị vi phạm. Như trường hợp của MC Đan Lê vì quá nhiều lần bị công ty chăm sóc sắc đẹp sử dụng hình ảnh để quảng cáo mà không có lời xin phép nào nên Đan Lê đã quyết định nhờ pháp luật can thiệp giải quyết. Kết quả sau khi gửi đơn khiếu nại, Thanh tra Bộ VHTTDL đã xử phạt công ty chăm sóc sắc đẹp này 50 triệu đồng vì sử dụng hình ảnh mà không nhận được sự đồng ý của người khác. Với những động thái cụ thể trên không chỉ giúp các nghệ sĩ bảo vệ được hình ảnh của mình mà còn là hồi chuông cảnh báo, răn đe và ngăn chặn hữu hiệu những hành vi lạm dụng hình ảnh để quảng cáo trái pháp luật. Bên cạnh đó, trong môi trường kinh doanh kiểu “hư hư, thực thực” trên mạng xã hội, chính người tiêu dùng cũng phải nâng cao ý thức cảnh giác trước khi quyết định mua một sản phẩm nào có gắn với hình ảnh người nổi tiếng.

Minh Quân