Nghệ sĩ PHI ĐIỂU - Ngôi sao tuổi 85

Thật khó tưởng tượng, ở tuổi 85, nghệ sĩ Phi Điểu, vợ của cố nhạc sĩ Phan Nhân, vẫn miệt mài lao động nghệ thuật. Bà vẫn hóa thân nhiều số phận khác nhau, dù có khi nhân vật chỉ là vai phụ thoáng xuất hiện trên màn ảnh hoặc trên sàn diễn nhưng đều tạc trong tâm trí người xem dấu ấn tuyệt đẹp.

Hễ diễn là lấy nước mắt khán giả

Đưa tôi xem lịch quay gần kín hết tháng 11, bà tươi cười cho biết dù sức khỏe không tốt lắm nhưng đi riết rồi cũng quen. "Hễ ở không thì thấy nhớ đám con cháu ở phim trường, ở sàn diễn" - NSƯT Phi Điểu bày tỏ với ánh mắt trìu mến.

Nghệ sĩ ưu tú Phi Điểu Ảnh: TẤN NGUYÊN

Từ ngày nhạc sĩ Phan Nhân qua đời, bà dành một góc nhà để trưng những kỷ vật của ông, hằng ngày nhìn ngắm để hình dung có sự hiện diện của người bạn đời từ ánh mắt, nụ cười đã đồng hành cùng bà suốt chặng đường dài gian khó.

Nghệ sĩ Phi Điểu sinh ra trong một gia đình người miền Nam có truyền thống cách mạng. Năm 1954, bà ra Bắc tập kết và trở thành phát thanh viên của Đài Tiếng nói Việt Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, bà chuyển vào TP HCM công tác tại Đài Tiếng nói Nhân dân TP HCM. Nói về duyên may đến với nghề diễn viên, bà cười:

"Từ năm 2000, tôi đã bắt đầu tham gia diễn xuất. Có lẽ tôi có gương mặt hiền, nhiều nét khắc khổ nên cứ "chết vai" người mẹ lam lũ, tảo tần nuôi con, chịu thương chịu khó. Hồi ông nhà tôi còn sống, ông ấy xem phim tôi đóng, nói đùa rằng: "Biết bà khổ vậy tôi theo xin đóng một vai nhà giàu để cưới bà cho bà hết khổ".

Sau những bộ phim như: "Thụy khúc", "Blouse trắng", "Lẵng hoa tình yêu"..., tôi được khen là diễn tự nhiên, cứ thế lấn sân sang nghề diễn".

Bà chưa bao giờ nghĩ mình sẽ ngơi nghỉ, hưởng tuổi già. Bà sợ ngồi không rồi lại nhớ đến ông nên có vai diễn là nhận lời. Các chương trình ca nhạc có diễn minh họa, các cuộc thi hát, thi diễn xuất có sân khấu hóa luôn cần bà trong những vai người mẹ, người bà. Hễ bà diễn là lấy nước mắt khán giả.

Minh mẫn đáng nể

Không ai tin ở tuổi này bà vẫn tự chạy xe máy đến điểm quay phim, chỉ những nơi quá xa thì bà chịu ngồi xe ôm. Chính sự nhiệt tâm với nghề giúp bà làm được những gì khó có thể tưởng tượng ra đối với một diễn viên ở tuổi 85.

Các diễn viên trẻ người quen gọi bà là ngoại, là nội, người thì nhất nhất vẫn gọi bà là mẹ, nhưng với các đạo diễn thì bà đúng chất "nữ tướng". Đạo diễn Xuân Phước cho biết: "Chỉ cần trao đổi với bà ý định sẽ quay cảnh diễn tiễn con đi bộ đội thì bà đã chuẩn bị sẵn khăn rằn, nón lá, một chai dầu gió trong túi, bà thể hiện tinh tế đến từng hơi thở, ánh mắt và cả cách biết che giấu dòng nước mắt vì sợ con buồn".

Có lần đang quay phim, bà bị tai nạn giao thông, chấn thương ở tay phải mất một thời gian dài bó bột. Bà xin bác sĩ chỉ bó thuốc để tiếp tục được quay cho hết bộ phim. Rồi có hai lần bà bị té trật khớp nhẹ, một lần suýt gãy xương hông nhưng vẫn khăn gói lên đường quay phim cho kịp phát Tết.

Điều nể phục ở "nữ tướng" chính là sự minh mẫn. "Ở tuổi này, chưa khi nào bà phải nhờ thư ký nhắc thoại trên trường quay. Bà còn thuộc luôn lời thoại của diễn viên trẻ đóng cùng phân đoạn. Thế mới nể chứ" - NSƯT Kim Xuân kể.

Con cháu đều mong muốn bà ở nhà nghỉ ngơi, sợ bà lái xe trên đường gặp nguy hiểm. Nhưng tính bà luôn vậy, trấn an con để thực hiện mục tiêu của mình. Bà muốn trả nợ duyên phận đã đưa bà đến với nghiệp diễn viên.

Thật sự, ông Tổ nghệ thuật đã đãi bà, cho bà nhiều cơ hội để được nhận lời ngợi khen của công chúng.

"Tôi biết nhiều khi khán giả động viên tuổi già nhưng thật ra ý kiến của chị bán xôi, chú xe ôm, bà bán cá khách quan lắm" - bà tâm sự.

Khi được hỏi về mức cát-sê có xứng với công lao của bà, nghệ sĩ Phi Điểu bày tỏ tâm niệm: "Mục tiêu của tôi là còn sức thì còn làm. Đem lại cho khán giả niềm vui nho nhỏ là hạnh phúc".

"Chưa khi nào tôi đòi hỏi mức cát-sê. Khi các nhà sản xuất hỏi tôi về thù lao, tôi luôn nói trả sao cho phim và tôi đều không bị thiệt. Mỗi phân đoạn của tôi dạo này từ 300.000 - 500.000 đồng. Một lần quay quảng cáo 3 giờ được gần chục triệu đồng, đó là mức cát-sê cao nhất" - bà nói.

Bà cho biết số tiền mình chắt chiu từ các bộ phim đều đóng góp cho các quỹ khuyến học, cho bà con có hoàn cảnh đáng thương. "Hễ rảnh thì tôi chạy xe đến khu dưỡng lão nghệ sĩ, thăm các đồng nghiệp, tặng quà, một chút tấm lòng của tôi" - bà bộc bạch chân thành.

Bà cũng cho biết mình đang vận động đồng nghiệp và bà con trong khu phố tiếp tục giúp đỡ trẻ em mù chữ được đến lớp. Các hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ thì bà là người gõ cửa từng hộ trong khu phố để quyên góp, để những người bất hạnh có thêm phần quà ý nghĩa.

Bà cảm nhận được sự viên mãn với cuộc sống của mình, không buồn giận ai, không điều gì lớn hơn mục tiêu sống có ích cho cộng đồng, xã hội.

Vẫn ham học hỏi

NSƯT Phi Điểu, tên thật Nguyễn Thị Phi, sinh năm 1933 tại Campuchia. Bà được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 1997. Gần đây, bà thay đổi hình ảnh trong phim hài sitcom như: "Ngũ long công chúa". Bà còn tham gia đóng quảng cáo, minh họa cho video nhạc.

Ở tuổi 85, ít ai biết bà vẫn ham học hỏi, không phải chỉ có đọc sách báo, nghe đài, bà còn học nấu ăn, cắm hoa, thiết kế mẫu thiệp qua các chương trình có chuyên gia hướng dẫn trên tivi.

Bà nói: "Trong nhiều môn học ở tuổi này, tôi chịu nhất là tập thể dục. Học những động tác vận động cho tuổi già nên đi diễn, đi quay phim nhiều mà vẫn thấy khỏe".

Thanh Hiệp